Carullah Efendi Kütüphanesi ve Derkenar Notları

Osmanlı Kitap Kültürü

Kolektif

Most Liked Osmanlı Kitap Kültürü Quotes

You can find Most Liked Osmanlı Kitap Kültürü quotes, most liked Osmanlı Kitap Kültürü book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.
Klasik İslâm düşüncesinde yazının önemini en iyi ortaya koyacak şey onun en külli kavram olarak varlıkla irtibatını vurgulamakla sınırlı değildir. Yüksek yazılı kültürün en parlak örneklerini vermiş İslâm kültüründe, kitâbet/hatt başka özellikleriyle de kitaplara konu olmuştur. Bu bağlamda yazının önemine dikkat çekilirken zikredilen en temel husus, onun, bilgileri koruma ve saklama vazifesini ifa etmesidir. Bu durumda yazının, koruma ve bilgileri uzun süre taşıma özelliğini en iyi anlatabilecek imge, İslâm inancına göre günah ve sevapları yazarak onları kıyamet gününe kadar korunacak bir defterde saklayan meleklere “kirâmen kâtibin” adının verilmiş olmasıdır. Ayrıca âlemin sırlarının kendisinde gizli olduğu kitap “levh-i mahfüz”dur ve her şey orada yazılıdır. Daha da önemlisi Yüce Allah kalemin faziletlerinden ötürü, onun üzerine yemin etmiştir: “Nün! Kaleme ve yazdıklarına andolsun ki.”* İnen ilk ayetlerde Allah'ın kalemle yazmayı öğrettiğini zikretmesi de, kalemin önemine dikkat çekmek içindir.
İslâm mantıkçıları yazı yazmayı (kitâbet) insan tabiatının gereği olarak duşundukleri zâti bir araz olarak değerlendirmişlerdir. Yazının insan için ifade ettiği bu önem, aynı zamanda kültür ve medeniyetler için de söz konusudur. Zira “kitâbet” ve bu sayede ortaya çıkan yazılı kültür, İbn Haldün'un deyimiyle “umrân-ı hadari"ye delalet eder ve
Reklam
Muhammed b. İdris b. el-Abbâs b. Osman b. Şâfi. Ona Şafi" nisbet edilir. Şerefli nesebi Abd Menâf oğlu Muttalib'e dayanır. Dolayısıyla Hz. Peygamberin amcaoğullarındandır. O, risalet ağacının bir meyvasıdır. Yedi yaşında iken Kur'an'ı hıfzetti. On yaşında iken İmam Malik'in Muvattâ'ını hıfzetti. 15 yaşında iken fetva vermeye başladı. 150 yılında Askalan'da doğdu.” İki yaşında iken (annesi tarafından) Mekke-i Müşerrefe'ye götürüldü. Hicaz'da yaşadı, Mısır'da 204 yılında vefat etti.”
Cârullah Efendi'nin notları arasında dikkati çeken bir diğer husus ise ilk sayfada alan dua cümleleri, beyitler ve bazı çetrefilli meselelere dair zikredilen kayıtlardır. Bu dualarda Hz. Peygamber'e ve bütün müslümanlara yer verildiği ve Allahtan bağışlanma istendiği görülmektedir.!8 Bazen kitaba bakıp okuyan kişi de bu dualara dâhil edilmektedir.'?Bu notlar bize kitaplarla sahipleri arasında manevi bir bağ kurulduğunu göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Bu manevi bağın göstergesi olan duaların yanı sıra birtakım şiirlerden aktarılan beyitlerin de eserlerin sayfalarında kaydedildiği ve bu şekilde edebi zevkin izhar edildiği gözlenmektedır.” Ayrıca bir yazmada kaydedilen melek, şeytan ve cinin mahiyeti ile ilgili bir ot kitapların aynı zamanda manevi unsurlara da temas eden bir nesne olduklarını göstermektedir.?'Cârullah Efendi'nin kitaplarında hem duaların zikredilmesi hem metafizik konulara temas edilmesi Osmanlı kitap kültüründeki manevi boyutun günumüzdekine nispetle çok daha canlı olduğuna dair ipuçları vermektedir.
Cârullah Efendi'nin okuduğu eserlerin kenarına kaydettiği notlar farklı şekillerde tasnif edilebilir. Bunlardan bazısı ana metindeki kelimelerin doğru okunuşunu belirtme amacı taşıyan “zabt”lar veya yabancı (garib) kelimeleri sarf ve sözlükbilim açısından izah eden dilsel açıklamalarken, bazısı da doğrudan metni yorumlayan, eleştiren ve çapraz atıflarla metindeki herhangi bir meseleyi tartışan nispeten daha uzun ve yoğun notlardır. Genel olarak yazma kültüründe adlandırıldığı hâliyle, eserde yer alan herhangi bir ifade veya meseleyi izah, tenkit ve tartışma amacı taşıyan bu matlablar, Cârullah Efendi'yi bir okuyucu olmaktan çıkararak bir “şârih” ve “muhaşşi” hâline getirmektedir. Bu bağlamda, Cârullah Efendi'nin ilmi tutum ve görüşlerini tespit sadedinde, müstakil eserlerine ilaveten, müzakere ve mütalaa ettiği eserlere dercettiği matlablar oldukça zengin bir kaynak teşkil eder. Ayrıca Cârullah Efendi'nin bu matlabları dercederken, yazmanın doğasını da dikkate alarak sonraki kuşaklara intikalini hesaba kattığı, hem matlabların üslubundan hem de önemli matlabları ayrıntılı bir şekilde tarihlendirmesinden anlaşılmaktadır.
15 öğeden 11 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.