Sosyal ve siyasal dönüşümün yapısal değişimden kaynaklandığı fikri, niceliksel bir gelişme anlayışını benimseyen çoğu tarihçi ve sosyal bilimcinin zihniyetinde farklı şekillerde kendini göstermektedir.
Katı bürokratik yönetim dönemi, Atatürk'e ve bir süre için İnönü'ye yönelik bir kişilik kültü yaratmasına karşın, gerek otoritenin kişisellikten sıyrılması ve hukuk düzenine geçiş konusunda gerekse yurttaşlık faaliyetleri ve sosyalleşme açısından Türk toplumunun yetişmesini sağladı.
Osmanlı modernleşmesi, Cumhuriyet'e, kendini güçlendirmek ve sürdürmek için bilime ve ilerlemeye, halkı ikna etmek için gelenek ve inanca başvuran güçlü bir devlet geleneği devretti