Kemal Karpat dünya çapında tanınan büyük bir tarihçimizdir. Kendisini “Dağı Delen Irmak” isimli kitap ile tanıdım. Alanının en iyilerinden bir tanesidir.
Bu kitabı ise farklı makaleleri bir araya getirilerek oluşturulmuştur. Kimlik ve ideoloji kavramlarını enine boyuna, geçmişten günümüze kadar irdelemiş ve çok güzel farklı bir bakış açısı geliştirmiştir.
Burada dikkat çeken görüşleri ise; Türkiye’deki muhalefetin durumudur. Mustafa Kemal zamanında sağlam temellerle muhalefet partileri kurulmuş ama yine iktidar vesilesiyle bunlar pıstırılmıştır. Bu da tarih boyunca devam etmiştir. Devletin görevi neydi? Vatandaşın haklarını korumak mı yoksa ideolojiler üretme ve yürütme organı olmak mı? İşte bunun gibi farklı konular ele alınmıştır. Burada ıslahat fermanının milletimize kattıkları, nasıl bir kimlik sahibi olduğumuz, bu kimlikte; Yahudilerin ve çiftçilerin rolü neydi? Bunlarda irdelenen başka ilintili konulardı.
En önemlisi de Osmanlı’yı bir tarım devleti olarak görmesidir. Toplumun, ekonominin, yaşantının bozulmasının temel nedeni ise tarımın bozulmasıdır. Ayanların da bunda çok büyük etkisi vardır. İltizam sistemiyle beraber, toplumun kimliği, ideolojisi, düşüncesi kısacası her şeyi değişmiştir.
Geçmiş ve gelecekle ilgili sağlam temeller üzerine düşünmek gerekirse bunu en iyi yapan tarihçimizdir.
Keyifli okumalar!
