Özgür Bir Toplumda Bilim

Paul Feyerabend
8/10
19 Kişi
66
Okunma
22
Beğeni
1.501
Görüntülenme
Bilim düşmanı! Akıl düşmanı! Anarşist!...Feyerabend, 1975 yılında yayımlanan Yönteme Karşı adlı yapıtıyla bu ve benzeri suçlamalara hedef olurken aynı zamanda geniş bir tartışmayı da başlatıyordu. Elinizdeki Özgür Bir Toplumda Bilim'de ise bir yandan Yönteme Karşı'nın başlatmış olduğu bu tartışmayı tekrar ele alarak daha da geliştirmekte, öte yandan da bilim alanındaki tezleri toplum alanını da kapsayacak biçimde genişleterek özgür bir toplumda bilimin ve bilim adamının rolünün ne olması gerektiğini tartışmaktadır.Feyerabend'e göre bilim, son iki yüzyıldaki göz kamaştırıcı başarılarına rağmen ne hakikatin tılsımlı anahtarıdır ne tümüyle akılsaldır ne evrensel yöntem ve usullere bağlıdır ne kusursuzdur ne de her zaman insanın yararınadır. Bilim başarısını aklın sınırlarını aşmasına, bilim felsefecilerinin evrensel olduğunu iddia ettikleri yöntemlere, kurallara ve usullere uymamasına, "bilimde akılsallık" ya da "bilimsel yöntem" denen canavarlardan uzak durmasına, kısacası yaratıcı ve kültürel çoğulluktan yana oluşuna borçludur.Toplumdaki diğer geleneklerden (ideolojilerden) hiçbir ayrıcalığı olmaması gereken "Batı bilimi", dünyanın her yerinde rakipsiz bir egemenlik kurmuştur. Ama bunun nedeni akılsal oluşu ya da içsel üstünlüğü değil; devletle bütünleşerek bütün diğer kültürleri, değerleri, yöntemleri, usulleri, "akıldışı", "bilimdışı" ilan ederek yok etmiş olmasıdır. Rakipsiz bırakan zafer her zaman yozlaştırıcıdır. Bilimin hakikat konusundaki tekelci konumunu (tıpkı bir zamanların din adamları gibi) "geçim kapısı" haline getirmiş "aydınlar" da toplumun yapısını belirleyen, neyin doğru olup olmadığı konusunda fetva veren, herkese ne yapması gerektiğini söyleyen, hakkında hüküm verdikleri halkın denetimi dışında kalmayı başaran ayrıcalıklı bir ideolojinin savunucuları haline dönüşmüşlerdir. Bu tekel, Batı toplumlarında hem bilimin kendisi hem de demokrasi için bir tehdittir. Eğer özgür bir toplum arzulanıyorsa bilim adamlarının çalışmaları halkın denetimine açılmalı, devletle bilim de birbirlerinden ayrılmalıdır.Feyerabend'in bu yapıtını okurken yalnızca "bilimin kusursuzluğu" konusundaki önyargılarınıza indirilen yetkin ve güçlü darbelere tanık olmakla kalmayacaksınız; Tanzimat'tan bu yana pozitivist bilimci bağnazlıkla dinsel bağnazlık arasındaki çatışmanın içine sıkışıp kalmış Türkiye'de, bu soruna, yok edicilikten ve kopyacılıktan uzak; çoğulcu, özgürlükçü ve özgün çözümler bulma yönündeki arayışlara katkıda bulunabilecek sınırsız kışkırtıcı argümanla karşılaşacaksınız.
Yazar:
Paul Feyerabend
Paul Feyerabend
Çevirmen:
Ahmet Kardam
Ahmet Kardam
Tahmini Okuma Süresi: 8 sa. 28 dk.Sayfa Sayısı: 299Basım Tarihi: Ekim 1991Yayınevi: Ayrıntı YayınlarıOrijinal Adı: Science in a Free Society
ISBN: 9789755390055Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
299 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
·
20 günde okudu
Özgür ve Demokratik Bir Toplumda Akıl-Bilim İlişkisi Nedir?
P. Feyerabend 1924 yılında Viyana’da doğdu. Eğitimini Avusturya’da tamamladı. Bilim Felsefesi üzerine yoğunlaştı. Avusturya dışında, ABD, İngiltere, İsviçre gibi ülkelerde önde gelen okullarda ders verdi. 1994 yılında öldü. 1978 yılında yayımlanan kitap üç ana bölümden oluşuyor. Birinci bölümde zaman zaman sıkıcı ve karmaşık bir dille “akıl ve
Özgür Bir Toplumda Bilim
Özgür Bir Toplumda BilimPaul Feyerabend · Ayrıntı Yayınları · 199166 okunma
Reklam
299 syf.
·
Puan vermedi
Modern bilimin gerekleri ve ünvanlarına sahip Paul Feyerabeend bilimin, kültürel birikim yolu ile elde edilmiş olan kazanımlara karşı ilan etmiş olduğu aforoz etme haline odaklanmakta ve buradaki "çarpıklığı" aydınlatmaya çalışmaktadır. Bu noktada Aydın, entelektüel ve bilim insanı olgularını da bu çarpıklık potasına dahil ederek eleştirel bir perspektif ortaya koymaktadır. Dolayısıyla çalışma yeni bir bakışın mümkün kılınması için ufuk açıcı bir mahiyet kazanmaktadır. Modern bilim üzerine eğilen ve çeşitli kaygıları olan arkadaşlara mutlaka tavsiye ederim.
Özgür Bir Toplumda Bilim
Özgür Bir Toplumda BilimPaul Feyerabend · Ayrıntı Yayınları · 199166 okunma
299 syf.
10/10 puan verdi
·
4 günde okudu
Özgür Bir Toplumda Bilim - Paul Feyerabend
Bilim düşmanı bir bilim-felsefecisi olan Feyerabend'in fikirlerini özetleyeceğim, ve onun haklı olup olmadığını tartışacağız, hazırsanız incelemeye başlayalım: Ona göre bilimde kullanılan terimler zamanla anlam farklılaşması yaşayabilir, bu açıdan her bir teori, açıklanan olguları belli bir ölçüde değiştirirler. Yine ona göre bilim, iktidar
Özgür Bir Toplumda Bilim
Özgür Bir Toplumda BilimPaul Feyerabend · Ayrıntı Yayınları · 199166 okunma
·
Puan vermedi
Batı neye dayanıyor en çok? Diğer medeniyet ve kültürleri tahakküm altına alırken en çok hangi miti kullanıyor? Tabiiki akılcılığa, nesnelliğe ve bilimselliğe. Batı için kendisi Fransa'dır diğer her yer feodalite. Batı her şeyi kendi sığ geçmişine göre değerlendirir. Buna göre kendisi bilimseldir diğer tüm medeniyetler ise dini ve mitik. Ama bir yerde duralım. Bilim ne peki? Batı'ya göre bilim doğru ve gerçek olanı bulabilecek yegane nesnel ve akılcı alan. Bilim tüm toplumsal kabul ve belirlenimlerden ari tamamen olgulara dayanan hakiki bir uğraştır. Lakin bu aşırı nesnellik iddiasının kendisi de insanın farklılıklarını görmezden gelen bir paradigma değil mi? Tabiiki öyle. İşte Feyerabend burada bilimin ve bilimadamlarının diğer alanlar gibi paradigmatik bir alanda çalıştıklarını gösteriyor. Bilim Batı'nın toplum yapısından ve düşünsel değişimlerden etkilenmiş kültürel bir paradigmadır, öyle evrensel ve nesnel bir şey değil. İşte bu yüzden insanlık bilimin yarattığı saçma sapan nesnellik iddialarına kapılıpta bilimin ve bilimadamlarının tahakkümüne boyun eğmemelidir. Özgür bir toplumda bilim diğer kültürel paradigmalar gibi devlet tarafından desteklenmeden özerk olarak kalmalıdır. Aksi takdirde insanlık bilimin tiranlığında tek düze bir dünyaya mahkum olacaktır. İyi okumalar.
Özgür Bir Toplumda Bilim
Özgür Bir Toplumda BilimPaul Feyerabend · Ayrıntı Yayınları · 199166 okunma
Resim