Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.31
Özgürlükten Kaçış
Erich FrommÖzgürlükten Kaçış Yorumları ve İncelemeleri
Özgürlükten Kaçış yorumları ve incelemelerini, Özgürlükten Kaçış kitabı hakkındaki okur görüşlerini , Özgürlükten Kaçış puanlarını 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.%56 (132/234)
10/10 puan verdi
·
Beğendi
Sindirilerek okunması gereken bir kitap olduğu için biraz ara vermiştim devamına başladım şimdi. Alıntıları not almaktan ilerleyemez haldeyim tek bir kitap bu kadar şeyi 234 sayfada nasıl anlatabilir? Erich Fromm'un ilk okuduğum kitabı bu ama son olmayacağı aşikar! :) Eğitim sosyolojisi hocamız ders esnasında önermişti iyi ki onu dinlemişim! 18-20 yaşlarını doldurmuş her bireyin okuması gereken bir kitap.
Kader meselesine kafa yormayanımız yoktur. Evvela dini literatür içinde yer bulduğundan kader meselesiyle ilgili ilk düşünüşlerim din okumalarıyla başlamıştı yıllar önce: Cüzi iradenin sınırları nerede başlayıp biter? İnsanoğlunun ‘yapabilirliği’ndeki ilahsal izler nerelere götürür onu; yaratılmıştıktan gelen izler nerede ayağına takılır? İnsanın
Özgürlük ağır gelir
Eric Fromm hiç okumamıştım. İnsanın yaşamını, geleceğini, ailesini ve ülkesini nasıl olur da diktatörlerin eline bırakacak kadar kifayetsiz olabileceğini düşünüp çağımızın büyük diktatörleri hakkında belgeseller seyrederken Fromm'un bu eşsiz kitabına rastladım.
Fromm, insanın bebeklikten ergenliğe, oradan özgürlüğe ve tekrar tutsaklığa evrilen yaşamını bir psikiyatrist olarak önümüze koyuyor ve aslında toplumların da feodalitenin yıkılmasını izleyen süreçte benzer bir evre geçirdiğini anlatıyor. Fromm'a göre özgürlük, bireyin kaldıramayacağı, onu yalnızlaștıran ve kanatları altına gireceği bir güç aramasına neden olan bir korku yaratıyor insanın ruhunda. O kadar ki, biz bu korkuyu ve o korkudan kaçışı dönüp dönüp tekrar yaşıyoruz tarihte.
Özgürlük, hep aranan hep istenen bir kavram olmakla birlikte ayrıca daima vazgeçilmek zorunda kalınan bir kavramdır.
Onun peşinden koşarken de ondan vazgeçeriz, ona ulaştıktan sonra da ya da ona ulaştığımızı sandığımızda da ondan vazgeçmişizdir.
Özgürlük, dilediğini yapabilmek veya başkasının özgürlüğüne mani olmadan dilediğini yapabilmek değil, dilediğini yapamamaktır demiş Fromm.
Mahalle yansa saçını taramayı bırakmayan ,kendisine yapılmadığı sürece her şeyi boş veren , yapanın inancı , görüşü kendisininkine benzediği için yapılan bütün zorbalıkları hoş gören , demokrasiyi salyalı fanatiklikle karıştıran , yanlışa yanlış diyemeyen ,doğruyu söylemeyi geçtim beğenmeyi bile beceremeyen insanı anlatır ‘Özgürlükten Kaçış” . Bize anlayamadığımız kalabalıkları ve en önemlisi de kendimizi anlatan , güzel bir kitap . Elbette buna neden olan durumları analiz ederek ve benim kadar bu kalabalıklara kızmadan ...
Özgürlük bir ruhbilimsel sorun mudur, özgürlüğün yok edilmesi, insanın köleleştirilmesi, itaatin yüceltilmesi konularını derinlemesine ele alan bir Erich Fromm kitabı. Reform çağındaki özgürlük ortamından başlayıp Hitler dönemi, oradan da günümüz çağdaş insanının özgürlük anlayışı irdelenir. Çağdaş insanın özgür olmaktan, soyutlanmasından, toplumsal yalnızlığa itilmesinden niçin korktuğu ele alınmış. Özgür olduğunu zanneden bireylerin aslında bir yanılsama içinde bulunduğu gerçeği insanın yüzüne çarpılmış. Çağdaş insanın ruhsal bunalım ve yanılgılarının anlatıldığı her sayfada kendinizi görmeniz muhtemel.
Özgürlükten Kaçış, Erich Fromm'un bugüne kadar okuduğum kitapları arasında benim için ilk üçe girdi. 1942 yılında 2. Dünya Savaşı'nın en kızgın günlerinde yazmış Fromm kitabı. Edebi ve felsefi alanda gelişmiş Alman halkının nasıl olup da faşizmin yörüngesine girdiğini psikanaliz ve ekonomiyi harmanlayarak anlatırken; kendini özgürlük aşığı kabul eden ABD'nin de benzer bir tehlikeden bağışık olmadığına dikkat çekiyor. İnsan doğası, özgürlük, güvenlik, bireysellik, toplumsallık, kapitalizmle bağlantılı olarak gelişen Protestanlık ve bunların etkileşimi ile oluşan yeni kaçış biçimlerini mükemmel bir şekilde analiz etmiş Fromm... İçinde yaşadığımız toplumun "robot uyumluluğu" ve sado-maxoşist insan tiplerini doğallığında ürettiğine dikkat çekerek; gündelik faşizmin kaynaklarını açığa çıkaran bu kitapçık beyninizde bir el feneri yakacak. Ayrıca bu kitap bugün Türkiye'de yükselen AKP gericiliğini anlamak, klasik Müslümanlık ile kapitalist kalkınmacı yeni müslümanlığın farklarını düşünmek için de okunabilir. Çünkü 1942'de kalmış zannedilen faşizmin bütün dinamikleri halen çalışmaya devam ediyor ve kitlelerin özgürlükten kaçarak ulaşmaya çalıştıkları güvenlik duygusunu anlayabilmek, halkı küçümseyen aydın kibiri ile değil nugün halen drvam eden bu dinamikleri kavrayıp aşmakla mümkün. İddia ediyorum ki okuyan herkes kendinden bir şeyler bulacak, çevresine farklı gözlerle bakacak! Okuyun, mutlaka okuyun...
"Tanrıyla olan ilişki, kuşku ve korkudan çok güven ve sevgi içeriyordu. Tıpkı bir köylüyle bir kentlinin kendilerinin olan küçük coğarfik alanın sınırları ötesine pek çıkmamaları gibi zihinler de sınırlı ve anlaşılması kolay bir evrenin dışına çıkmıyordu.Dünya ve insan evrenin merkeziydi, cennet ya da cehennem, gelecekteki yaşam yeri, doğumdan ölüme dek bütün etkinliklerse, birbirleriyle olan nedensel ilişkileri açısından saydamdı." Ve devam eder yazar, bugün ki davranışlarımızın bazen topluma bazen de kendi doğamızdan kaynaklanan nedenlerini sıralamaya ...
Dili biraz ağır, yavaş yavaş ve düşünerek okunması gereken bir kitap, okuyucuya farklı bir bakış açısı katacağını düşünüyorum.
İçeriğe gelirsek; Fromm bu kitabında insan zihninin ve kültürün gelişimiyle birlikte (rönesans, reform, aydınlanma) özgürleştiğini fakat bu özgürleşmenin insan psikolojisi açısından korku, kaygı ve savrulma yarattığını ifade etmiş. Yani Ortaçağ insanı dinin ve kültürün dogmalarına ne kadar bağlandıkça o kadar mutluydu ve hayatı anlamlıydı. Aydınlanma insana özgürlük vaadetmiş ama savrulan benliği, anlamsızlığı ve korkuyu ortada bırakmıştır. Modern insan bu savrulmalardan kurtulmak ve hayatını anlamlı hale getirebilmek için çeşitli bağlanma yolları geliştirebilir. Bu saplantılı bir aşk olabilir, tekrar bir milli, dini, seküler bir davaya bağlanma olabilir ya da sadist (başkasına zarar verme) ve mazoşist (kendisine zarar verme, kendi benliğini tamamen başkasına teslim etme) eğilimler sergileyebilir.
Yazar bize robot insan olmak ve kendi benliğimizi kaybetmeden kendimiz inşa etmemiz ve bu hayatı anlamlı yaşamamız gerektiğini söylüyor bunun için de önerisi: sevgi, çalışmak (üretmek) ve işbirliği.
İnsan kendini ve diğer insanları sevmeli, tabi ki bunu yaparken kendi benliğini asla bir tarafa bırakmamalı, kendisi olarak sevmeli ve herkesi kendisi olduğu şekliyle sevmeli.
Çalışmalı, üretmeli ve bunu yaparken de kendi emeğine yabancılaşarak değil içinden geldiği şekliyle severek yapmalı.
Diğer insanlarla işbirliği ve dayanışma içerisinde olmalı. Bu şekilde yaşamayı başarabilen ve kendi benliğini kendisi inşa edebilen insan gerçek manada anlamlı ve özgür insandır.
... insan, doğanın egemenliğini yıktı ve onun efendisi oldu... Diye başlamak kitabı somut anlam dünyasına oturtmak açısından önemlidir. Özgürlükten kaçışın aslında ina ulaşma arzusuyla ilgili olduğunun kanaatine vardım. Erich Fromm'un diğer kitapları hatırlanıldığında örneğin, Kendini Yaratan İnsan'da ahlaksal değerlerin yücelmeyle olan ilişkisini, Yanılsama Zincirlerinin Ötesinde aslinda ilk kitabinda söz ettiği yücelmenin marx ve Freud perspektifinde değerlendirilmesinin yapilması Fromm'un özgürlük kavaramına bir hayli kafa yorduğu görülüyor. Fakat özgürlükten kaçışta dikkat edilmesi gerekenin insanin yaratıcı yanının özgürlük kısıcı olarak ortaya çıkması. Hatta yazar bu konuyla ilgili küba krizi örneğini verirken insanların o süreçteki acizlik ve kaygılarına değiniyor. İnsan eliyle yapılmış kırım gücüne sahip silahların insanlara verdiği kaygı bir özgürlük kısıtlayıcısı olarak devreye girmektedir. İnsanın yaratıcı özelliği birden bire yıkıcı özelliğine dönüşüyor. Ve bu durum kent kuramlarinda sıkça duyduğumuz 'yaratıcı yıkımın' özgürlüğün ontolojisi ile olan ilişkisini gözler önüne sermektedir.
Ve kitabın ortalarında yaptığı muhteşem tespitte sonra bir sey söylemek lazım gelmez herhalde "özgürlük bir şeyi yapma değil bir şeyi yapmama halidir özgürlük"