Bize göre Şanlı Devrim, siyasi iktidara ya da otoriteye bir başkaldırı ise de,
siyasi iktidarın ya da otoritenin hatalarını “yenilik” mefhumuna göre değil, reform
anlayışına göre gidermeye çalışan “paradigmatik” bir hadise ya da siyasi değişmedir;
Şanlı Devrim “devrim” olarak tanımlandığında bile bir “reform” örneği olarak
görülebilir. Bu tespitten yola çıkarak şunları söyleyebiliriz: Toplumda değişiklikler
yapmak gerektiğinde, dikkate alınması gereken husus bu değişikliklerin, radikalliği
ölçüsünde yıkıcı olabileceği gerçeğidir. İngiliz Devrimlerini model aldığı iddia edilen
Fransız Devrimi bu gerçeği gözler önüne sermiştir. Bizler de yaşanan hadiselerden
dersler çıkarmakla yükümlüyüz
Elinizdeki metnin yazarı bu tür bir toplum mühendisliği projesine ya da
“jakobenizm”e ve sosyolojiyi halen “vülger” bir deyişle “toplum mühendisliği” olarak
tanımlayan zihniyete karşı çıkmaktadır.
Bu nedenle sosyal bir fenomen olarak
“devrim”e (özelde Şanlı Devrim’e) odaklanarak bu tür mühendislik projelerinin sosyal
değişme kontekstinde ve “modernleşmekte olan” ülkeler açısından ne kadar zararlı
olabileceğine dair ipuçları sunmaya çalışmıştır.
.
XVI Louis: Bu bir isyan mı?
Rochefoucauld: Hayır, efendim bu
bir devrim
