Popüler Gizemciliğin Tarihsel ve Dinsel Temelleri

Göktuğ Halis
“İnsanın tüm çırpınışı; görüngülerin ötesinde var olan gerçeklik düzeyini yeniden yakalayabilmek amacına kanalize olmuştur.”
“İslam kültüründe ki İdris ile Hermes arasında ki özdeşimin dayanağı, ilk olarak Yunan kaynaklarıdır. Yunan kültürü hakkında eşsiz bir birikime sahip olan islam alimleri, Yunan tanrısı Hermes’in izini, Mısır Tanrısı Theth’a dek sürmüştür.”
Reklam
“Modern dünyaya kadar be onun dinsel temeli olarak görülebilecek tek tanrılı dinlere kadar, hiçbir toplum, insanı ‘doğanın efendisi’ ya da diğer canlılar üzerindeki ‘otorite’ olarak bir tanımlamamıştır.”
“İnsanın Tanrı’dan bir parça taşıdığı ve buradan hareketle yaratıcı varlığa ulaşabildiği düşüncesi, Hermesçi felsefenin temel düşüncesidir ki bu, çöküş döneminde dahi varlığını koruyagelen bir güce sahiptir.”
“İdeolojik işlevler bir kenara bırakıldığında ise günümüzde yaşayan gizemci ekoller, başta Mısır olmak üzere Pagan kültürlerine işaret etmektedir. Öyleyse biraz abartarak, günümüzde ki popüler gizem uğraşılarının nezdinde, Mısır dininin halen yaşamakta olduğunu söylemek mümkündür.”
“Kimi kaynaklarda ‘Hermes’ sözcüğünün dönüşüme uğrayarak İslam Literatürüne Tanrı’ya ulaşmış kişiye atfedilen ‘Ermiş’ şeklinde girdiği belirtilir.”
Reklam
“Rönesans’ı Yunan ve Roma ihtişamına endekslemek ve ‘yeniden doğuş’u bu medeniyetin yeniden doğuşu olarak sunmak alabildiğine yanlıştır. Zira Yunan’ın bilimi ve felsefesi gibi, Yunan gizemciliği de açık bir şekilde Mısır merkezlidir.”
“Öyleyse ‘insan’ bilginin korunacağı öznedir. Tanrı’nın, gökyüzüne özgü kıldığı ve yersel varlıklardan sakındığı bilgi kurgusu, iki Ahit arası metinlerden birisi olarak bilinen Enoch Kitabı’nda da kendisini gösterir. Kitaba göre, Göksel bilgileri açık ettikleri için çok sayıda melek cennetten sürülmüştür.”
“Yaratılışın veya ortaya çıkışın amacı da, sanıldığı gibi ‘kutsal’ ya da ‘görkemli’ değildir: Tevrat’ta ki ‘Cennet Bahçesi’nin’ gözetimi görevinin evrildiği kaynak metinlerde insanın ‘hizmetli’, ‘görevli’ ya da ‘köle’ şeklinde nitelendirildiği görülür. Yazılı tarih öncesinde ki konumlanma ise çok daha korkunçtur. Toplayıcı-Avcı mitolojileri, doğadan kopmuş insanın ‘çaresiz’ çırpınışını yansıtır.”
“Kral Süleyman söylencesindeki, ölümü gizleyen “asayı” kemiren Kurtçuğa da benzetilebilir. Ölümü zaten gerçekleşmiş olan cesedi ayakta tutan ve etrafındakilere hala yaşayan bir insan olduğu izlenimini veren asa içten içe minik bir kurtçuk tarafından oyulmaktadır.”
Reklam
“Astroloji ve Simyayı birbirine bağlayan bu yapıda, güneş altın’ı, ay gümüş’ü simgelerden, göklerdeki diğer 5 gezegenle birlikte, ortaya 7 metal 7 yıldız simetrisi çıkar. Makro-Micro kosmos ilişkisini oluşturan bu dizgeye göre en hızlı gezegen Merkür cıva, Venüs bakır, Mars demir, Jüpiter kalay, Satürn ise kurşun ile ilişkilendirilir.”
“Buna göre, İdris de Enoch gibi, yeryüzünde 365 yıl yaşar, dindarlığı ile yaratanın takdirini kazanır ve ölmeden gökyüzüne çıkarılır. Çok sayıda İslam alimi, Enoch-Hermes-İdris sistematiğine dikkat çeker.”
“İkincisi olarak da, Kur’an-I Kerim’de ki ayetlere paralel olarak İslam dini yorumcularının altını çizdiği ölçüde, Kitab-I Mukaddes’te geçen anlatılarla paralelliğin açık düzeyi, özdeşimi doğrulamaktadır.”
“Kur’an-I Kerim’e göre de Hermes’in Adem ve oğlu Şit’ten sonra gelen üçüncü peygamber olduğunu biliyoruz.”
“Kepler’in bir güç ve yaşam kaynağı olarak Güneş’i baz alarak gezegen hareketlerini yönlendiren kuramından, Galileo’nun kuramlarına dek, modern bilim, yeniden tanımaya başladığı yüksek felsefi düzeyin gölgesinde serinlerken mutlu gözükmektedir.”
Resim