1905 yılında Çar 2. Nikola'nın meşruti monarşiyi ilan ederek bir takım haklar vermesi bilhassa Kazan ve Kırım Tatarları ile Azerilerde hızlı bir kültürel uyanışa yol açar. Rusya Müslümanları kendi kimliklerini, dillerini ve birbirlerine ne kadar yakın olduklarını keşfeder. Rusya'da 1917 Ekim ihtilali patlak verdiği döneme kadar, yani 12 yıl içinde belki de asırlarca gerçekleştiremedikleri atılımı dil, edebiyat, eğitim, din ve siyaset alanında gerçekleştirdiler.
İşte bu eser bunların örneklerini vermektedir. Dolasıyla bu 12 yıllık zaman Rusya Müslümanlarının tarihinde çok önemli bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde bazı ortak kararlar alınmış ve değişik Türk toplulukları arasında yakınlaşma başlamıştır. Ancak 1922-1992 yılları arasında süren Sovyet dönemi bu yakınlaşmayı yok etmiştir. Bugün bağımsız olan Türk cumhuriyetleri dahi birbirleri ile sorunları olan uluslara dönüşmüşlerdir. Biz akademisyenler olarak gerçekleri objektif olarak yansıtmakla yükümlüyüz. Kardeş ulusların tekrar yakınlaşmasını sağlamak ise siyasetçilere kalmış bir iştir.
