Ruzi Nazar: Cıa'nın Türk Casusu
Enver AltaylıEn Eski Ruzi Nazar: Cıa'nın Türk Casusu Sözleri ve Alıntıları
En Eski Ruzi Nazar: Cıa'nın Türk Casusu sözleri ve alıntılarını, en eski Ruzi Nazar: Cıa'nın Türk Casusu kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İskân ve asimilasyon gayretleri
İngiliz İmparatorluğu Hindistan'ı ele geçirmiş ve kuzeye doğru ilerliyordu. Rus Çarlığı ise 1552'de Kazan'ı, 1554'te Astarahan'ı (Astrahan), 1552- 1568 arasında Sibirya'yı işgal etmiş ve Türkistan sınırlarına dayanmıştı. 6 Çar I. Petro (Deli Petro) Moskova için Üçüncü Roma Imparatorluğu olma zamanının geldiğine, dolayısıyla da Hindistan'ın fethedilmesi gerektiğine inanıyordu.
Hindistan'ın kapısı ise Türkistan'dı. Rusya, 1852 yılına kadar Türkistan göçebelerinin yaşadığı toprakların büyük kısmını, yani Kuzey Türkistan'ı işgal etmişti. Kazakların 1824 yılında ortadan kaldınlan Büyük Cüz, Orta Cüz ve Küçük Cüz hanlıklarının yerine, 1868'de Step Genel Valiliği kuruldu. Böylece Kuzey Türkistan bir Rus sömürgesi haline getirildi. Çarlık ordusunun 1884 yılına kadar devam eden askeri operasyonlarıyla da üç Türkistan devletinin, Hokand, Hive, Buhara hanlıklarının askeri güçleri tamamen yok edildi. Modern silahlarla donatılmış çarlık orduları karşısında modern top ve makineli tüfekten yoksun hanlık ordularının hiçbir şansı yoktu. Buna rağmen Türkistan halkı büyük kayıplar pahasına da olsa sonuna kadar ülkesini savunmaktan geri durmadı. Hokand Hanlığı Rusya'ya katıldı. Hive Hanlığı Buhara Hanlığı ise Petersburg'a bağlı vasal devletçikler haline getirildi. Hive ve Buhara dışındaki Güney Türkistan toprakları ise yeni kurulan "Türkistan Genel Valiliği"ne bağlandı.
Çar tarafından atanan genel vali Taşkent'te oturacak ve sömürgeyi oradan yönetecekti. 1917 yılına kadar Step Genel Valiliği bölgesine 1 milyon 221 bin Rus köylüsü, 327 bin Kozak* -Rus askeri iskan edildi.
Ruzinin Ceditçi hocası
Cedidci bir Kırım Tatan olan Nogay Hoca, Margilan'da yeni usul (usul-i cedid) bir okul açmıştı. Kırımlı İsmail Bey (Gaspıralı) ekolüne mensup Nogay Hoca'nın Margilan Şehir Postanesi yanındaki "Nogay Mektebi" adlı okulu, Ruzi için en doğru adresti. 1923 yılında bu okulda eğitime başlayan Ruzi, Nogay Hoca'dan ilk vatanseverlik ve disiplin derslerini aldı. Üçüncü sınıfa geçtiği yıl, "Nogay Mektebi" yedi yıllık Sovyet okuluna dönüştürüldü. Artık Nogay Hoca da yoktu. Bir ara rejim karşıtı olduğu gerekçesiyle tutuklandığı söylendiyse de bir daha kendisinden haber alınamadı. Bu durumda geriye iki ihtimal kalıyordu: Ya bir idam mangası önünde ya da Sibirya'daki bir toplama kampında hayata veda etmişti.
Saklanan Türkistan bayrağı
Ruzi bir gün evde oynarken ağabeyinin odasında bir bayrak buldu. Sovyetler Birliği'nin orak-çekiçli kızıl bayrağından farklı bir bayraktı bu. Ağabeyine sordu, o da hemen "Bizim bayrağımız ama bundan kimseye bahsetme. Evimizde böyle bir bayrak olduğu duyulursa büyük sıkıntı yaşarız" dedi. Ancak Ruzi'nin sorulannın arkası kesilmeyince Hokand Milli Muhtar (Özerk) Hükümeti Başkanı Mustafa Çokay'dan söz etmek zorunda kaldı. Mustafa Çokay, Ekim Devrimi'nin ardından, 10 Aralık 191 7'de Hokand'da
kurulduğu ilan edilen Türkistan Özerk Cumhuriyeti'nin başkanıydı. Bayrak da o devletin bayrağıydı.
Türkistanda kanla bastırılan isyanlar milli hükümetler
27 Kasım'da "Milli Türkistan Muhtariyeti" ilan edildi. Rus Kızıl Ordusu bu oluşumu Türkistan'daki Rus hakimiyeti için ciddi bir tehdit sayıyordu. General Frunze'nin Kızıl muhafızlar ile Ermeni milislerden oluşan kuvvetleri 14 Şubat 1918 tarihinde Hokand'a saldırdı. Milli Hükümet' e bağlı birlikler ile Frunze kuvvetleri arasında dört gün süren bir sokak savaşının ardından hükümet düştü. Frunze kuvvetleri şehirde büyük bir katliama girişti. Kızıl askerler şehri talan edip 50.000 civannda sivili katletti. Kuzey Türkistan'da (bugünkü Kazakistan) kurulan ve "Milli Muhtariyet" talep eden Alaş Orda hükümetinin akıbeti de güneydeki Milli Hükümet'in akıbetinden farklı olmadı. 1917 yılı Aralık ayında kurulan Alaş Orda hükümeti, 1920 Ocak ayında Kızıl Ordu kuvvetleri tarafından dağıtıldı. Böylece kuzeyde de yönetim Rus komünistlerinin eline geçti. Rusya'daki komünist rejim, eski çarlık sömürgelerini adım adım yeni kurulan "Sovyet İmparatorluğu" çatısı altında toplamak için askeri harekâtını acımasızca sürdürüyordu. Frunze komutasındaki ordu, Eylül 1920 başında Buhara'yı işgal etti. Buhara Hanlığı'nın yerine "Buhara Halk cumhuriyeti" kuruldu. Aynı yılın Ekim ayında Kızıl Ordu birlikleri Hive'ye girdi ve Hive'de Hive Hanlığı'nın yerine Harezm Halk Cumhuriyeti ilan edildi. Ancak uygulamalar birer ara çözümdü. Her iki cumhuriyette de Cedidci milli aydınların yönetirnde etkinliklerinin artması Moskova'yı rahatsız ediyordu.
Seperatist Lenin
Lenin, 13 Haziran 1920 tarihinde General Frunze başkanlığındaki Türkistan Komisyonu'na "Türkistan'ın kabile cumhuriyetlerine bölünmesi için" iki maddelik kısa bir talimat vermişti. Stalin'e göre ortak bir dile, coğrafyaya, ekonomik bütünlüğe ve manevi-kültürel özelliklere sahip her topluluk, bir millet oluştururdu. Türkistan halkı aynı dile, aynı vatana, birbirini tamamlayan bir ekonomik bütünlüğe ve aynı manevi kültürel zenginliğe sahip bir topluluktu. Rus Komünist Partisi Merkez Komitesi, 20 Mart 1924 tarihinde
bu prensipleri inkar ederek Türkistan'ı parçalama kararı aldı. Yani sömürgecilerin divide et impera (böl ve yönet) prensibi uygulandı. Böylece, 1925 başında Özbekistan ve Türkmenistan Sovyet cumhuriyetleri kuruldu. Daha sonra bunları Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan Sovyet cumhuriyetierinin kuruluşu izledi.
Aile cemiyet farkı
Evde, Türkistan'da 1918-1925 yılları arasında bağımsızlık için savaşan korbaşıların kahramanlık hikayelerinden övgü ve hayranlıkla bahsedilirdi, okuldaysa onların ne eşkıyalığı kalırdı söylenmedik ne de birer hırsız ve soyguncu oldukları. Yakalanan ve kurşuna dizilen bağımsızlık savaşçıları evde birer kutsal şehit ve aziz olarak anılırdı. Okulda ise onların birer hain komünizm düşmanı eşkıya, yabancı kapitalist devletlerin ajanı olduğu söylenirdi.
Zihni, bu iki farklı gerçeklikle şekillenen Ruzi, okulda bir nevi tiyatro oyuncusu gibiydi. Evde asıl kimliğini yaşarken, okulda asla bocalamazdı. Aksine, derslerinde son derece başarılıydı. Arkadaşları tarafından çok sevilirdi. Bu özelliği okul yönetiminin dikkatini çekmiş ve onu partinin gençlik örgütü olan Komsomol'a kaydetmişti