Sağırlar sessizliğe inanmaz. Sessizlik, işitenlerin icadıdır.”
Sağır Cumhuriyet, şiirlerle kurulmuş bir tiyatro oyunu gibi okuduğumuz bir mesel. Rus asıllı Amerikalı şair Ilya Kaminsky, üzerinde on beş yıl çalıştığı bu benzersiz kitapta işgal altındaki bir ülkede yaşananların hikâyesini anlatırken şiddet ve baskı karşısındaki sessizliğimiz, sessizliğin türleri, sessiz bırakılmakla sessiz kalmaya karar vermek arasındaki fark üzerine düşünüyor.
Kuşatılmış bir kasaba (Vasenka), kasaba meydanında askerlerin vurup öldürdüğü sağır bir çocuk (Petya) ve çocuğu öldüren silah patladığı anda sağırlaşan kasaba halkı. Çocuğun ölümünün ardından kasabaya çöken sessizlikte, sağır halk işaret diliyle bir direniş örgütlemeye başlıyor. Bir taraftan da ilk çocuklarını bekleyen Alfonso-Sonya çiftiyle kasabadaki kukla tiyatrosunun sahibesi Galya Ana’nın hikâyelerini takip ediyoruz. Askerler sağırlığı “salgın hastalık” ilan ediyor, Galya’nın kuklacılarıysa gündüzleri Vasenkalılara işaret dilini öğretip geceleri usulca askerleri öldürüyor.
Ama Sağır Cumhuriyet sadece bir ağıt değil, aynı zamanda ümide, direnmeye, yaşama sevincine yazılmış coşkulu bir methiye. Tek bir şiir geleneğinden beslenmediği gibi tek bir duygudan da beslenmeyen Kaminsky, acıyla, şiddetle ve baskıyla beklenmedik, heyecan verici başa çıkma yolları hayal ediyor.
“Sağır Cumhuriyet’te engin bir hayal gücünün işleyişini görüyoruz. Kaminsky hem bütünüyle kendisine hem de nihai olarak bize ait bir vicdan cumhuriyeti kurmayı, ‘barışın hüküm sürdüğü bir ülke’nin haritasını yaratmayı başarmış.”
—Kevin Young, The New Yorker
“Ilya Kaminsky’nin hem doğup büyüdüğü Odesa hem de halihazırda yaşadığı Amerika’dan ilhamla yarattığı bir ülkede geçen, iki perdelik bir oyun formundaki lirik şiiri Sağır Cumhuriyet’i sarsılarak okudum. Sansür, siyasi duyarsızlık ve işkence hakkında bir kitap, ama aynı zamanda domatesli sandviçler, bir kız evladın doğumu ve uzun bir evliliğin beklenmedik, neredeyse şoke edici hazları hakkında.” —Parul Sehgal, The New York Times
Los Angeles Times Kitap Ödülü – Anisfield-Wolf Kitap Ödülü – National Book Award for Poetry finalisti – National Book Critics Circle Award finalisti – T. S. Eliot Prize finalisti – Forward Prize for Best Collection finalisti
