Sağlıklı Toplum
Erich FrommSözler ve Alıntılar
"Yaşamaktan daha zor bir sanat yoktur. Tüm yaşam boyunca, yaşamayı öğrenmeye devam etmek gerekir ve size daha da şaşırtıcı gelecektir ki, yaşam boyunca, ölmeyi de öğrenmek gerekir."
Seneca,
Sayfa 11
"Yaşamaktan daha zor bir sanat yoktur. Tüm yaşam boyunca, yaşamayı öğrenmeye devam etmek gerekir ve size daha da şaşırtıcı gelecektir ki, yaşam boyunca, ölmeyi de öğrenmek gerekir."
Sayfa 11
Üretken sevgi, her zaman belirli tutumları gerektirir; bunlar, özen, sorumluluk, saygı ve bilgidir. Eğer seversem, özen gösteririm. Yani, diğer kişinin gelişimiyle ve mutluluğuyla ilgilenirim; seyirci olmam. Sorumlu davranırım, yani onun gereksinimlerine, dile getirebildiklerine, daha çok da dile getiremediklerine ya da getirmediklerine hitap ederim. Ona saygı duyarım, yani (re-spicere = bakmak sözcüğünün özgün anlamına uygun olarak) onu olduğu gibi, yansız bir gözle, dileklerimin ve korkularımın çarpıtmadığı hâliyle görürüm. Onu tanırım, bilirim, dış yüzeyini geçip varlığının özüne inmişimdir ve varlığımın çeperinden değil, özünden, merkezinden kendimi ona bağlamışımdır.
Sayfa 44Kitabı okudu
Yalnızca başka insanlarla ilişkide değil, akıl dışı tutkulara köle olduğu zaman kişinin kendiyle ilişkisinde de putperestlik ya da yabancılaşma olgusundan söz edebiliriz. Öncelikle güç hırsının güdülediği kişi, artık kendini, bir insanın zenginliğiyle ve sınırsızlığıyla deneyimlemez, dış amaçlara yansıttığı, onu “ele geçirmiş” olan, içindeki kısmi bir uğraşın kölesi hâline gelir. Kendini yalnızca para peşinde koşmaya kaptıran kişi, bu hırs tarafından ele geçirilmiştir; para, onun içindeki tek bir yalıtık gücün, doymak bilmez para hırsının yansıması olarak tapındığı puttur. Sinir hastası, yani nevrozlu, bu anlamda, yabancılaşmış bir kişidir. Eylemleri kendine ait değildir; kendi istediklerini yaptığı yanılsaması içinde olmasına karşın, benliğinden ayrılmış olan, ondan habersiz işleyen güçlerin itmesiyle davranır; tıpkı başka insanlar ona yabancı geldiği gibi, o, kendine de yabancıdır. Başkalarını ve kendini, gerçekten oldukları gibi değil, içinde işleyen bilinç dışı güçlerin çarpıttığı biçimde deneyimler. Akıl sağlığı bozuk insan, mutlak yabancılaşmış kişidir; kendi deneyimlerinin merkezi olmaktan bütünüyle çıkmıştır; benlik duygusunu yitirmiştir.
Sayfa 133Kitabı okudu
Zihinsel yaşam konusunda asıl sorun, neden bazı kişilerin delirdiği değil, nasıl olup da çoğunun delilikten kurtulduğudur.