Patrimonyal Devlet ve Sanat üzerinde sosyolojik bir inceleme olarak başlatılan bu kısa kitapta; 15 ve 16. Yüzyıl dönemine ait ünlü şairlerin geçimlerini ve mevkilerini kazanmak için Patrona (Padişah) yakınlık ve en üst şekilde övgülere yer vererek istediklerini kazandıklarını resmi evraklarla aldıkları paraları da göstermektedir.
Aradan yaklaşık 500-600 yıl geçmesine rağmen her ne kadar kişiler ve işleyiş metodları değişsede ana düşünce fikri hep aynı kalmış malesef. En küçük devlet kurumundan, en büyük kurumlara kadar adam kayırma var gibi durmakta. Patronaj düşünce halen çalışmakta.
Dikkatimi çeken ünlü şair Fuzuli'nin günlük 9 akça para alması, zamanında çok para götüren meslektaşlarına karşın birşey kazanamamış olması beni şaşırttı. Herkese iyi okumalar
Şâir ve PatronHalil İnalcık · Doğu Batı Yayınları · 2019656 okunma
Ortaçağ’da Doğu’da ve Batı’da devletler patrimonyal bir yapıya sahipti. Patronaj ilşkisi bulunmaktaydı. Sen ne kadar itaat edersen o kadar korunurdun yahut ne kadar korunursan o kadar itaat ederdin. Bu karşılıklı bir ilişkidir. Belki kula kulluk(patron-kul) ya da usta çırak ilişkisi gibi bir şeydir. Patronaj sadece sanat alanında değil askeriyede
Kitap, Halil İnalcık hocanın Osmanlı hükümdarları (patron) ve şair arasındaki ilişkilerin sosylojik bir incelemesi.
Öncelikle patrimonyal devlet anlayışından kasıt, ataerkil, güç ve egemenliğin atadan miras kalmış halini ifade eder diyebiliriz.
Kitabın dili, divan şairlerinin sanatından bahsedildiği için ve devamlı bu sanatlara atıfta bulunduğu için oldukça ağırdı fakat genel olarak Osmanlı klasik kültür ve sanatının oluşması merkezde bulunan patron yani padişahın sanat anlayışına bağlı olduğundan bahsediliyor. Dolayısıyla klasik sanatın zirveyi görmesi bazı Osmanlı padişahlarının sanata bakış açısı, sanatın bizzat içinde olmalarına bağlıdır. Ayrıca tabii ki kişinin iyi yerlere gelmesi her alanda padişaha bağlı olduğu gibi sanatçının da iyi bir konuma gelmesi padişaha bağlıdır. Bu sebeple birçok Osmanlı şairi bir patron arayışı içinde olmuştur. Patronunun kendine şiir yazmayı kabul etmesi ve şairin başarı basamaklarını çıkması tamamen buna bağlıdır.
Üslubu çok ağırdı bazı yerleri algılamakta güçlük çektim sebebi eski dile hakim olmayışımdan kaynaklı fakat ilgilenenlere tavsiye edebileceğim bir kitap.
Şâir ve PatronHalil İnalcık · Doğu Batı Yayınları · 2019656 okunma
Bizim “himaye” Batı’nın Patronaj dediği müessese, yani geçmişte devletin sahiplerinin, büyüklerinin hem gücü hemde serveti olan sanat meraklılarının sanatçıyı himayeleri altına almaları, maddi ve manevi destek verip eser ortaya koymalarına katkıda bulunmaları demektir. Avrupa’da geçmiş devrin papaları, herhangi bir yerin kralları, prensleri,
Halil İnalcık büyük bir tarihçi olduğu kadar hatrı sayılır bir edebiyat severdi de. Bu eserinde de edebiyattan faydalanıp Osmanlı döneminde şair ve onların hamileri arasındaki patrimonyal ilişkileri çok iyi bir şekilde inceleyip dönemin edebiyat hayatının sosyolojisini ortaya koymuş. Kitap oldukça kıymetli, fakat normal okuyucu için oldukça ağır. İnalcık çoğu şiirleri, beyitleri orijinal dillerinde bırakıp (Farsça, Osmanlı Türkçesi) sadece latinize etmekle yetinmiş. Bu nedenle bir tarih yada edebiyat eğitimi alanların daha rahat okuyacağını düşünüyorum.
Şâir ve PatronHalil İnalcık · Doğu Batı Yayınları · 2019656 okunma
