Sanat Nedir?
Lev TolstoySanat Nedir? Gönderileri
Sanat Nedir? kitaplarını, Sanat Nedir? sözleri ve alıntılarını, Sanat Nedir? yazarlarını, Sanat Nedir? yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"kitabın yazgısı, onu okuyanların anlayışına bağlıdır."
Sayfa 363Kitabı okudu
Gerçekten de, sanatın ne olduğunu açıklayan öğretilerin büyük çoğunluğunun temelini oluşturan güzel nedir?
Baumgarten'in estetiğin temellerini attığı 1750 yılından bu yana yüz elli yıldır konunun en derin uzmanlarınca, bilginlerince yazılmış yığınla kitaba karşın, güzel denen şeyin ne olduğu hâlâ anlaşılabilmiş değil; estetik üzerine yazılan her yeni kitapta yeni bir tanım öneriliyor güzel için.
Bir kavram ne kadar kapalı, ne kadar anlaşılmaz ise, insanlar o kavramı dile getiren sözcüğü o kadar büyük bir cüret ve kendine aşırı güvenle kullanıyorlar.
Dokunma duyusu içinde renk eksik olsa da, buna karşılık gözün tek başına aktaramayacağı ve hatırı sayılır bir estetik değere sahip olan bir mefhumu bize verir: yumuşaklık, ipeksilik, düzlük... Kadifenin güzelliğinde yumuşaklığının payı, pırıltısının payından daha az değildir. Düşlemlerimizdeki güzel kadını güzel yapan en önemli özelliklerden biri de teninin ipeksiliğidir. Her birimiz biraz dikkatle gerçek birer estetik haz kaynağı olan lezzet hazlarını muhtemelen hatırlarız.
Ve dağda içtiği bir bardak sütün kendisine nasıl estetik haz verdiğini anlatıyor.
Günümüzün kimi yazarlarının yere göğe koyamadığı Fransız yazar Guyau'nun da düşünceleri böyledir. Les problémes de l'esthétique adlı yapıtında Guyau ciddi ciddi dokunma, tat alma ve koklama duyularının insan üzerinde estetik bir etki yaratabileceklerini söyler.
Aşçılık sanatının hayvan kadavrasından tat duyumuza hoş gelen şeyler yaratması, kuşkusuz, estetik bir başarıdır. Tat alma organımıza seslenen sanatın (bundan böyle aşçılık sanatı diyeceğiz buna) temel ilkesi şudur: Bütün yenilen şeyler işlenmelidir (belli bir düşüncenin cisimlenmesi, ete kemiğe bürünmesi gibi) ve her durumda düşünceyle anlatımın öznesi uyumlu olmalıdır.
Bu beş sanat şöyle sıralanıyor:
Tat alma duyusu sanatı
Koku alma duyusu sanatı
Dokunma duyusu sanatı
İşitme duyusu sanatı
Görme duyusu sanatı
Estetikle ilgilenmiş olsaydı, ünlü Renan'ın Marc Auréle'inde² terzilikten bir sanat olarak söz edildiğini ve kadın giysilerindeki yüksek sanatı göremeyenlere bönlüğün, dar kafalılığın yakıştırıldığını görürdü. "C'est le grand art." der Renan.
"Mimarlığı alalım; hiç de sanat yapıtı sayılamayacak sıradan, basit yapılar var; dahası, sanat yapıtı olma savı taşımasına karşın, başarısız, çirkin, dolayısıyla da sanat yapıtı sayılamayacak yapılar var; öyleyse bir şeyi sanat yapıtı yapan nedir, bir belirtisi mi vardır sanat yapıtının?
Yontu, müzik, şiir için de durum aynı.
Sanat: Mimarlıktır, yontudur, müziktir, bütün türleriyle şiirdir.
Neyin nesidir şu sanat; insanlık için onca önemli, hatta zorunlu görülen; uğruna onca özverilerde bulunulan, onca emeğe, onca insan yaşamına, onca servete mal olan şey?
bu denli sorgulamalı mıyız cidden
İçinde sanat yapıtlarının doğduğu, destek gördüğü bir toplumda, sanat yapıtı diye ortaya çıkan, bu savı taşıyan her şeyin gerçekten sanat yapıtı olup olmadığını, eğer böyleyse gerçekten iyi olup olmadığını; hem sanat yapıtı hem de iyi ise, bu kez de gerçekten önemli olup olmadığını ve onun uğruna yapılması istenen fedakârlıklara değip değmediğini bilmek gerekir.
Yüz binlerce insan, gencecik yaşlarından başlayarak, kimi (dansçılar) parmak uçlarında hızla dönmeyi, kimi (müzisyenler) tuşlara ya da tellere gerektiği gibi dokunmayı; kimi (ressamlar) renklere hükmetmeyi, görüp duyumsadıkları şeyleri resmetmeyi; kimi (yazarlar, ozanlar) tümceleri bin bir biçime evirmeyi ya da sözcüklere uyak aramayı öğrenmeye harcıyorlar bütün yaşamlarını.