Sözler ve Alıntılar
II. Abdülhamid
"Eğitim ve sağlık hizmetleri için büyük meblağlar sarf etmekte, halkının selâmeti, refahı ve mutluluğu için yorulmak bilmeden çalışmaktadır. Padişah'tan korkabilirsiniz, hattâ nefret bile edebilirsiniz ama onun çalışkanlığını ve adeletini inkâr edemezsiniz. Savurganlığa son veren tutumu ile Türk maliyesini ıslah etmiş ve ülkeyi {baştan başa demiryolu ağıyla} döşemiştir."
Arminius Vambery
Sayfa 250 - İrfan YayıncılıkKitabı okudu
"Bu ne biçim derviş?
Nasıl Türk? Rengine bakınız, hâline bakınız. Başka hacılara benzemiyor. Bunu esir etmiş olmasınlar?"
Türk asilzadesi ileride tarihe pek
çok tarihî eserin yazarı ve II. Abdülhamid'in adliye nazırı olarak geçecek olan Cevdet Paşa'nın babasından başkası değildir!
ABDÜLHAMİD İLE İKİNCİ GÖRÜŞME
Padişah'ı, Türk dili ve edebiyatına ilişkin derin bilgim sayesinde kazandığımı söylüyorlar.
Ben ise onlara bu ayrıcalığı hiçbir zaman kötüye kullanmayacağımı ve otuzu aşkın senedir Türkiye'nin çıkarlarına hizmet ettiğimi belirtince, bana yine de "Sen ne de olsa bir yabancısın ve bizim için tehlikeli bir kişi olabilirsin" diyorlar.
Sadece Sultan Abdülaziz döneminden beri tanıdıklarım, birkaç istisna dışında, bana samimiyet ve yakınlık gösteriyor. Padişah'a gelince, kuşkusunu uyandıracak ciddi bir neden olmadıkça veya herhangi bir yanlış adımla güvenini sarsmadıkça emniyetteyim. Şimdi ise bu pozisyonu korumalı ve İngiliz çıkarlarının aşın savunucusu kesilmeden onun zihnine damla damla İngiliz politikasını şırıngalamalıyım. Bu hususta Padişah şöyle diyor:
"İngiltere ile ittifak meselesi şu anda şiddetle üzerinde durulması gereken bir konu değildir. Fakat, birbirimize yakınlaşmaya çalışmalı, zemini hazırlamalı, karşılıklı anlayış atmosferinin yaratılmasına çalışmalıyız. Koşullar ve zaman gerektirdiği takdirde ileride bir andlaşma imzalamayı düşünürüz".
Vambery, Buhara'da onbeş gün geçirdikten sonra Hokand arabalarıyla Semerkand'a gitmeyi tercih etti. Bu tarihî kentte de incelemelerde bulunduktan sonra Vambery, Hacı Bilâl ve diğer arkadaşları ile helâlleşerek Herat üzerinden Avrupa'ya dönüş yolculuğuna başlar. Tahran'da onu dostları sevinçle karşılarlar. Sir Charles (Alison) Orta Asya'daki gözlemlerini bir an önce kağıda dökmesini önerir
"Hıristiyan Avrupa'nın bir memuru hiçbir Müslümana bu kadar cömert davranmazdı!"
Türk asilzadesi ileride tarihe pek
çok tarihî eserin yazarı ve II. Abdülhamid'in adliye nazırı olarak geçecek olan Cevdet Paşa'nın babasından başkası değildir!