Bir arkadaşımla kitaplar ve diğer entelektüel aktiviteler üzerine sohbet ederken -ki o zamanlar henüz Sefiller’i okumadığım kadim zamanlara kadar uzanıyor- bana en sevdiği kitabın bu olduğunu, en sevdiği karakterin Jean Valjean olduğunu anlatmış ve hatta ondan bir süper kahramanmış gibi bahsetmiş, övmeye doyamamıştı. Bu aşırı övgü dolu konuşmanın üzerine benim kitabı edinip okumaya başlamam için bir miktar daha zaman geçmesi gerekiyormuş, böyle de gamsız bir insan olup çıkmışım meğer zaman içinde. Her neyse. Arkadaşımın övgülerinde haklı olduğunu ancak yer yer kitabın akıcılığına kendini kaptırıp övgünün vanasını da biraz fazlaca açtığını gözden kaçırmadığımı belirterek başlamak istiyorum. Evet hem Jean Valjean bir süper kahraman edasıyla, bir azizmişçesine iyiliklere, kötülüğe iyilikle cevap vermelere doyamıyor, bir yandan salt iyiler iyilik yapmaya, salt kötüler kötülük yapmaya son vermemekte inat ediyorlardı. Hatta o kadar ki başta bu iyi ve kötü kavramlarının klişe olduğunu düşünsem de sonra bu düşüncemin hatalı olabileceğini, hatta bu iyi-kötü ayrımını ilk dillendiren ve okurun gözüne sokan eserlerden birinin elimdeki olabileceğini ve klişe olarak okuduğum cümlelerin aslında bu klişe olma yolunda ilk mihenk taşlarından biri olduğunu fark edip hatamdan dönmem uzun sürmedi. Böyleyken böyle. Klasik. Yayınevi ve basım kalitesi hakkında da 1-2 kelam etmek isterdim ama üşendim.
