Meşhur Macar tarihçi Laszlo Rasonyi der ki, "Dünya tarihinde, Türklüğün İslam'a intisabı kadar başta önemsiz görünen, fakat sonuçta tesiri büyük olan başka bir hadise gösterilemez.
Unutmayalım ki tarih; cesur, yetenekli, idealist ve inanmış adamların akla ve mantığa uymayan nice başarılarıyla doludur. Büyük liderleri ve kahramanları sıradan insanlardan ayıran da bu özellikleri değil midir?
Ancak faili ve azmettiricileri kim olursa olsun, o kara saplı hançerin, sadece Nizâmülmülk'e değil, Selçukluların ve tabii ki, İslam aleminin böğrüne saplandığı ve netice itibarıyla bu suikastin din ve devlet düşmanlarının işine yaradığı unutulmamalıdır.
Zaten Nizâmülmülk'ün öldürülmesinin hemen ardından oldukça kısa bir süre sonra Melikşah da ölüyor. Yani bir bakıma Nizâmülmülk'ün dediği çıkıyor, vezirin sarığından sonra sultanın tacı da düşüyor.
Unutmayalım ki tarih;cesur,yetenekli,idealist ve inanmış adamların akla ve mantığa uymayan nice başarılarıyla doludur.Büyük liderleri ve kahramanları sıradan insanlardan ayıran da bu özellikleri değil midir?
Sultan Alp Arslan’ın pek çok önemli özelliği var. Babası Çağrı Bey, amcası Sultan Tuğrul Bey ve hocası, veziri Nizâmülmülk’ten iyi bir eğitim aldığı açıktır. Ufku geniş, zeki, cesur, başarılı bir komutan ve devlet adamıdır. Ancak burada şunu söylemem lazım. Bazen “Liderlik ve Yöneticilik” gibi konularda Alp Arslan da dâhil olmak üzere pek çok tarihî şahsiyet için kitaplar yazılıyor. Bunlar anakro-nizmdir. Yani o insanların böyle bir seminer almışlıkları, sertifika sahibi olmuşlukları yoktur. Bunlar modern çağın kavramlarıdır. Şüphesiz onlar iyi idarecilerdir, ayrı konu ama dediğim gibi bu me-tot anakronizm oluyor. Sultan’a dönersek, çok merhametli biridir. Babası ve amcası gibi...
Zaten baktığımız zaman eşkıyalardan düşmanlarına, hanedan üyelerinden İmparator Diogenes’e kadar o kadar çok bağışlayıcılık örneği var ki!
Heybetli, az gülen, sert tabiatlı biri olsa da birçok kere öfkesine hâkim olmayı başarmıştır. Harp etmeyi bilir. Lider kişilikli, cömert ve adildir. Ayrıca şurası kesin ki, mütedeyyin bir insan, kâmil bir Müslüman’dır. İstişareye önem veren bir hükümdar olduğu da söy-lenebilir. Keza bilime, âlime kıymet atfediyor. Nizamiye Medreselerine verdiği büyük destek ortadadır.
Velhasıl, Türk tarihinin en önemli hükümdarlarından biridir.