Nizamül Mülk’ün Sultan Melikşah’ın emri üzerine kaleme aldığı ve bütün bölümlerinde kararla liyakat, adalet ve disiplinden bahseden kitap, devlet yönetimi, padişahın uymadı gerekenler, mali yapı , Müslümanları ve devleti bekleyen sahili ve harici tehlikeler konularından bahsetmektedir.
51 fasıldan oluşan kitapta her fasılın açıklaması ve konusuna uygun hikayesi ile daha ilgi ile okumama olanak verdi.
Aslında yazarın kendisi kitabın sonunda ,en güzel şekilde kitabı neden ve nasıl yazdığını açıklamış:
“Yüce sultanımız eseri her okuduğunda dikkati artsın ve şu bendenin kendisine sadakat ve muhabbetinden haberdar olsun. Kendi tecrübesine kulak versin ve daima kendisine bıkkınlık vermeyecek bu eseri mütalaa edip okuyuversin. Zira bu kitap hem bir öğütnâme ve hem hikmetler ve vecizelerle hem de peygamber kıssalarıyla ve hem evliyaların menkibeleriyle, adil padişahların öyküleriyle doludur. Eser gelmişleri yad eder, gelmemişlerden bahseder. Bütün bu hacmine rağmen özet hükmündedir. Adil padişahların siyasetini konusu kılan kitap cehennemi ikaz, cenneti işaret eder.”
