"Sokakta varolmak", "sokağa inmek", "sokağı geri almak": bu ifadeler tüm dünyada 1960'lı yılların sonunda ve 1970'li yıllar boyunca siyasi toplumsal hareketlere damgasını vurmuştu. 1970'li yıllarda toplumsal hareketler bir yandan uzamda ayrışmış durumdaydılar (şehirler, kurtarılmış bölgeler, mahalleler, sokaklar, üniversiteler, okullar, kahvehaneler vb.), öte yandan eylem çeşitlilikleri içinde "sokakta varolmak" öne çıkmaktaydı.
12 Eylül 1980 Darbesi öncelikle "sokağı" boşaltmayı, temizlemeyi, dönüştürmeyi, "sokağa" bütünüyle hâkim olmayı hedefledi. Darbenin ardından gelen sokağa çıkma yasakları, sokak gösterilerinin yasaklanması, sokak isimlerinin değiştirilmesi vs. yurttaşların sadece siyasi düzlemde değil, gündelik yaşam pratikleri bağlamında da kentsel fiziki uzamla bağlarını kopardı.
Günümüzde "sokakta varolmak", "sokağa inmek", "sokağı geri almak" artık geçmişin kalıntısı olmaktan çıkmakta. Belleğin tazelenmesi, unutturulanın hatırlanması süreciyle karşı karşıyayız: 1 Mayıs'ı Taksim Meydanı'nda kutlamak için verilen mücadele; Tekel Direnişi, kentsel dönüşüm ve HES karşıtı mücadeleler; Emek Sineması, Taksim Gezi Parkı gibi kent mekânını korumaya yönelik direnişler; Tunus, Mısır, Libya gibi yakın coğrafyalarda yaşanan güncel tarihsel gelişmeler; Amerika ve Avrupa'daki "Occupy" hareketleri vs. sokağın siyasi açıdan taşıdığı önemin muhalif hareketler tarafından günümüzde yeniden sahiplenildiğini gösteriyor.
(Tanıtım Bülteninden)
Türler:
406 sayfa
Yazar Hakkında
Derya FıratYazar · 3 kitap
1998-1999’da Université de Paris IX Dauphine’nde Siyaset Bilimi Master’ını ve 1999’da Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales/Paris’te Sosyoloji Master’ını tamamladı. 2005 yılında EHESS’te, Sosyoloji alanında doktora tezini savundu. Kolektif bellek, kültürel üretim alanları, gençlik sosyolojisi, göç sosyolojisi, tarihsel olay ve kuşak ilişkisi, yaşam stilleri konularında çalışan Derya Fırat, 2006’dan beri Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesidir. Bellek ve Kültür Sosyolojisi Çalışmaları Derneği’nin (BEKS) ve MSGSÜ Disiplinlerarası Kültür Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin kurucularındandır. Şu ana kadar yönettiği saha çalışmaları arasında, “Fransa’da Türkiyeli Göçmenler”, “ Büyük Kentlerde Yaşayan Orta Sınıf Kökenli Eğitimli Gençlik ve Geliştirdikleri Yeni Yaşam Biçimleri” ve “Bir Kolektif Bellek Çalışması: 12 Eylül” bulunmaktadır. Fırat, Sokağın Belleği: 1 Mayıs 1977’den Gezi Direnişine Toplumsal Hareketler ve Kent Mekânı isimli 2014 yılında Dipnot yayınlarınca yayımlanan bir derleme kitabın editörlüğünü yapmıştır. Teorik Bakış dergisinin “Kapatılma” sayısını hazırlayan Fırat, halen 100. Yılında Soykırımı Hatırlamak: Ermeni Gençlerin Post-Belleği Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma başlıklı bir çalışma yürütmektedir.
