Kavramlar ve Sorunlar

Sosyoloji

İsmail Doğan
Türk Hukuk Sistemi
Ancak toplum menfaatleri ile kişi menfaatlerinin çatışması halinde kişiye zarar vermeden toplum menfaatine önem vermektedir. Örneğin bir belediye toplum menfaati için çocuk bahçesi yapmak amacıyla bir şahsın mülkiyetinde olan arsayı kamulaştırabilir. Ancak rayiç fiyat üzerinden arsanın bedelini şahsa ödemek zorundadır. Oysa sosyalist hukuk sisteminde şahsa herhangi bir bedel ödenmez, zira arsa zaten şahsın mülkiyetinde değil, kamunun mülkiyetindedir.
Sayfa 327Kitabı okudu
Çünkü bireysel bilinçler toplumsal yapıyı meydana getiren bir öneme sahiptir. O nedenle kolektif bilincin sağlam olması her şeyden önce bireysel bilinçlerdeki özgün yeteneklerin korunma ve geliştirilmesi, onlara iyi alışkanlıkların kazandırılması ile mümkün olabilecektir.
Reklam
"çağa uygun bilgi, eğitim ve becerilere sahip olmayan bireyler yalnızca bu yeteneklerin eksikliği dolayısıyla toplumsal refahtan pay almamakla kalmayacak, aynı zamanda toplumsal hayatımıza tam katılma şansına da sahip olamayacaklardır."
Sayfa 366Kitabı okudu
Denilebilir ki modern toplum doğruları ve yanlışları sosyal kalıplar olarak sunan bir toplumdur. Aksine ve farklı davranışlar kabul görmez. Bilimsel boyut da böyle bir kulvar üretir. Bilimsel yöntem genel-geçer bir araç olarak bilim adına ortaya çıkan doğruların ve yanlışların tek ve vazgeçilmez ölçütüdür.
Genel toplumsal yapıdan ayrılan alt kültürlerin kendi sosyo-kültürel tabana rağmen yabancılaşmanın tipik örnekleri arasında yer aldığı söylenebilir. Çünkü maddi imkânların getirdiği refah ile Batılı standartları yakalayan alt kültürler hiçbir zaman kendi toplumlarının olmayan sıkıntı, buhran ve bunalımlara yönelmektedirler.
Sayfa 468Kitabı okudu
MÜSLÜMAN ŞARK KÖLECİLİĞİ
"Müslüman şark köleciliğinin, Hristiyan-Avrupa ve Amerika köleciliğiyle hiçbir ortak noktası yoktur. Köle şarktaki evin, hatta ailenin bir üyesiydi; onu kölelikten kurtarmak, yani azat etmek Tanrı'nın hoşuna giden bir davranış sayılırdı ve inançlı bir Müslüman ailesinde kimse bir köleyi öldürmeyi veya ona kötü davranmayı doğru bulmazdı. Bu durum kadın kölelerin ister odalık veya hizmetçi olsun, ister zenci ister beyaz kendilerini hiçbir zaman mutsuz veya aşağılanmış hissetmemelerini sağlıyordu. Şark ülkelerine yaptığım yolculuklarda bu kadınların yüzlercesiyle konuşmuşumdur."
Sayfa 153Kitabı okudu
Reklam
Şayet başarı güdüsü ekonomik gelişmeyi belirleyici bir öge olarak kabul edilirse, kapitalist toplumlarda olduğu gibi sosyalist ve komünist toplumlarda da ekonomik teşebbüs (girişim) ruhunun ve girişimci anlayışın temel bir etkeni olması gerekirdi.
Sayfa 370Kitabı okudu
"Rönesans döneminde ampirik bilgi 'hakiki doğaya' ve 'hakiki sanat'a ulaştırılabiliyordu, on yedinci yüzyılda bir naturalist 'bir bitin anatomisi'nde Tanrı'nın bilgeliğinin kanıtını bulabiliyordu. Ancak ampirik dayanak üzerinde gelişen pozitivit bilgi dünyanın bir anlamı olduğuna dair önceki dönemlerin belirtilen kaygılarından uzaktır."
Cumhuriyet ve Laiklik
Batı'nın belirtilen süreci göz önüne alındığında Müslüman toplumlarda laiklik uyarlamasının algı ve uygulama farkları oluşturması son derece doğaldır. Çünkü İslamda ruhbanlık yani din adamları diye farklı ve ayrıcalıklı bir zümre yoktur.
Sayfa 289Kitabı okudu
Yaşama biçimlerinin en belirgin duyarlılıklarından olan dini uygulama ve alışkanlıklardan soyutlanarak bir kültürün anlaşılmaya çalışılması olaya daha başlangıçta bir eksikle yola çıkılması anlamına gelmektedir. Dinden gelen ve kültürel olmayan ögeler adına kültürü arındırmaya çalışmak nasıl yanlışsa "kültürün içinde bulunan ve dini olmayan unsurlar pahasına dini arındırmaya çalışmak da o denli yanlıştır"
Sayfa 427Kitabı okudu
Reklam
İnsanın "kendi kendini gerçekleştiren özü" kendi emeği, kapitalist sanayide giderek ona karşı bir hal almakta; kendi yeteneklerini güdükleştirmeye, sefaleti, tükenişi ve zihinsel umutsuzluğu pekiştirerek "mecburi bir faaliyet"e, kendi faaliyetinin reddine dönüşmektedir.
Sayfa 462Kitabı okudu
Modern şehircilik anlayışı, suç oranlarındaki artış, yüz yüze iletişimin giderek azalması, özel yaşamın korunmasına verilen önem, hatta aşk söz konusu olduğunda, AIDS'in tek eşliliği öne çıkarması.... Bunların hepsi başta Batı olmak üzere insanlara tek bir mesaj vermektedir. "Huzuru dışarıda değil içeride arayın.... Huzuru içeride arayıp bulabilmek içinse, önce bir "içerisi"nin olması gerekir. İnsan doğası mutlak yalnızlığa izin vermediği için de bu ancak aileyle mümkün olabilir".
Sayfa 213Kitabı okudu
"Düşmana da ihtiyaç vardır. Bunun için belli ölçüler içinde sadece fertler açısından değil gruplar arasında da sürtüşme medeniyet için gereklidir. Barışın en iyi teminatı tahrikin evrensel oluşudur".
Sayfa 424Kitabı okudu
Cumhuriyet ve Laiklik
Laik, aslında rahip sınıfından olmayan demektir. Hristiyanlıkta bir ruhban (clergé) sınıfı vardır, İslamiyet'te ise böyle bir şey yoktur. İçinde bir ruhban sınıfı olan dinlerde, bu zümre dışında kalan kimselere laik denilir" (Taplamacıoğlu, 1975: 224).
Sayfa 289Kitabı okudu
Devlet siyasi program oluşturma ve uygulama gücüne sahip olduğu zaman, sivil toplum grupları siyaseti biçimlendirme sürecinde çok daha etkili faaliyetlerde bulunabilirler. Hatta bu tür inisiyatifler devleti zayıflatmak yerine devleti güçlendirmeye yönelik hedefler belirlerlerse çok daha mantıklı bir iş yapmış olurlar.
Sayfa 419Kitabı okudu
Resim