Stoacıların Paradoksları

Daha önce okuduğum kitapta (Melankolinin Antomisi) stoa kelimesini çok sık duydum. Merak edip araştırdığımda fikirleri oldukça hoşuma gitti.Kısaca bu felsefeden bahsetmek gerekirse Stoa;İnsanı gerçek mutluluğa götüren yol nedir? sorusunu doğaya uygun yaşamak ve insanın bağımsızlığı etrafında şekillendirmiş.İnsanın ruhunu yönlendiren hırs, tutku,ün,zenginlik.. karşısında kendine hakim olmalı asıl mutluluğu kendi iç dünyasında bulmalı her anını akla ve doğaya uygun yaşamalıdır.Yani mutluluk dış koşullara bağlı olmamalıdır. Stoacılığa göre hayvanlardan farklı olarak insanlara akıl bahşedilmiştir.Bütün insanlar eşittir. Bu yüzden köleliği reddeder.Stoacıların Paradoks'larında 6 paradoksa yer verilmiş.
1)Sadece onurlu olan iyidir.
2)Erdem mutluluk için yeterlidir.Birinde erdem varsa o mutlu bir yaşam sürmek için her şeye sahip demektir.
3)İşlenen suçlar da doğru yapılan işler de kendi içinde denktir.
4)Aptal olan kişi aynı zamanda delidir.
6)Sadece bilge kişi zengindir.
Alt kısımda yapılan açıklamalar ve girişte Ciceronun hayatı, görüşleri, Stoacılığın uğradığı değişimlerin bulunması kitabı oldukça anlaşılır hale getirmiş. Yormayan çevirisiyle de kitabı çok beğendim bu akıma dair daha ayrıntılı kitaplar okumaya yönlendirdi.

Marcus Tullius Cicero'nun latinceden çevrilen eseri.

temelde ''mutluluk'' kavramına endeksli geliştirilen bu felsefi akım, evren bilmi ile ahlak arasında ilişki kurmuş ve etika'nın sorunlarını bu bağ ile çözmeyi denemiştir.

Stoacılığa göre doğa, insan ve tanrı bir bütünün parçalarıdır. ve hepsi birbiriyle iletişim halindedir. bu bütünlük olgusunu da ''tanrısal akıl'' kavramıyla açıklıyor. bu aynılık içerisinde tüm varlık alanlarının aynı düzenin parçaları olmasından dolayı eski dönemin kahin, bilge ve alimlerinin yaşamlarını doğa ile ilişkilendirdiğini öne sürer. bu noktada stoa felsefesinin durduğu noktayı şöyle düşünebiliriz; ''tek tanrılı dinler öncesindeki inanç sistemlerini kendilerini aşması için oluşturulmuş bir felsefe.''
bu açıdan stoa felsefesinin (kendi döneminin koşullarını göz önüne alarak) insanlığın, tek tanrılı dinlerden kurtulması gerektiğini ve üstinsanın ahlakıyla yeni bir ahlak paradigması oluşturulmasını öne süren nietzsche'ci felsefenin antik çağ hali diyebiliriz.

erdemi, mutluluğu, özgürlüğü, zenginliği, eşitliği ve bilgeliği doğa ile kurulan bağda eritip harmanlamıştır stoa felsefesi. bu noktada oldukça tutarlı bir söyleme sahiptir stoa felsefesi diğer felsefi akımlara binaen. tabi bunda ''okul'' faktörü olmanın da payı çok ama çok büyük.

insanın ahlak problemini, insanı doğayla tekrar bütünleştirerek madde ve hazdan kurtulmasını sağladıktan sonra tanrının iradesine (kader olarak tanımlanıyor) ve onu yürekten izleyerek çözebileceğini öngörür.

stoa felsefesi ilk felsefi okul olarak örgütlenmiş bir felsefi akım olduğu için oldukça yayılmış ve hatta tek tanrılı dinleri de etkilemiştir diyebilirim. çünkü, stoalılara göre dünyadaki bütün düzen muazzamdır. bunu tek tanrılı dinler de söylerken şunu da eklemektedir her ikisi; bu muazzamlığa kötülükler de dahil çünkü kötülük tanrı kaynaklı değildir, insanların ürettiği bir şeydir der. ancak kader ile kötülükleri bir sınav olarak algılamaktadır. peki insanın ürettiği şeye karşı koymak için maddeyi bilmek gerekmez mi? sorusu bence stoa ve diğer inanç yollarının çözemediği paradokslardan biri.

çok ve tek tanrılı dinlerin yarattığı algılama ve bilinç şekillerini anlayabilmek için çok ideal bir eser.

Cicero'nun ortaya sunduğu savların içerikleri değerli olsa da savunma biçimini yetersiz buldum, özellikle erdem tektir erdemlinim erdemlisi yoktur fikri çok yetersiz geldi bana. Erdemi belirlerken sosyal sınıf farkı vb. şeyleri görmezden gelmek körlüktür. Kısa sürede okunduğu için okumakla bir şey kaybetmezsiniz fakat okuduğunuzda da "vayy ben ne okudum!" denecek bir kitap değil.