2015 Kasım

#Tarih Dergi - Sayı 18

#Tarih Dergisi

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
7 Kasım 1963
Bursa Belediyesi Otobüs İşletmesi'nde çalışan, Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası üyesi 222 işçinin başlattığı grev, Türkiye'nin ilk yasal grevi oldu. İşçilere grev ve toplu sözleşme hakkı tanıyan yasa Temmuz ayında yürürlüğe girmişti.
İttihat ve Terakki hükümetinin 1912'de çıkardığı Hanedan-ı Saltanat Nizamnâmesi'ne kadar padişahlar çocuklarına miras bırakamazlardı. Ölen padişahın çocukları yeni padişahın insafına terk edilir, kendilerine tahsis edilecek maaş ve meskenlerle idare ederlerdi. Abdülhamid, ağabeyi Beşinci Murad'ın çocuklarına bu şekilde bakmıştır. Kendi çocukları da benzer bir duruma hatta sefalete düşebilirlerdi. Buna rağmen kendilerine ilk defa miras hakkını temin eden İttihat ve Terakki liderlerini acımasızca ve söylentilere kanarak hırsızlıkla suçlamaları da ibret alınması gereken bir durumdur.
Reklam
Weimar Cumhuriyeti
İki savaş arası Almanya'ya dair algımızın Nazizmden kaçan, II. Dünya Savaşı ve diktatörlük travmalarını üzerinde taşıyan bir tarihçi kuşağı tarafından belirlendiğine dikkat çeken ve yakın tarihli bazı araştırmalar sayesinde Almanya'nın ilk demokratik cumhuriyetine yönelik olumsuz ve karamsar tablonun biraz olsun hafiflediğini söyleyen Storer, dönemin olumsuzluklarının yanı sıra şunların da göz önünde bulundurulmasının daha doğru olduğunu savunuyor: 1-) Weimar Cumhuriyeti, Britanya, Fransa ve ABD'den önce kadınlara eşit oy hakkı tanıdı ve 1920'lerin ortalarında yerleşik demokrasilerden çok daha fazla kadın parlamentere sahipti. 2-) Eşcinselliği yasaklayan yasa neredeyse kaldırılıyordu. Avrupa'nın birçok yerinden eşcinselin, o dönem daha özgür oldukları Almanya'ya taşınması bunun kanıtı. 3-) Ayrıca Weimar Cumhuriyeti rakipsiz bir bilimsel ve sanatsal güce sahipti; kuramsal fizik ve felsefe alanında geliştirilen yeni kuramlar insanlığa büyük fayda sağladılar. 4-) Weimar Cumhuriyeti, son derece etkili yeni müzik, mimari ve görsel sanat tarzları da sağladı. Dönemin Alman sineması Hollywood'la yarışıyordu ve sinemanın bir sanat biçimine dönüşmesine yardımcı olan, teknik ve biçimsel yenilikler getirdi.
Sayfa 98 - Weimar Cumhuriyeti'nin Kısa Tarihi-Colin Storer (kitap tanıtımı)Kitabı okudu
"Hatırat" dediğimiz şey, "günlük"ten farklı olarak olaylardan sonra kaleme alınmıştır. Yazar kimi zaman eğer olaylar yaşanırken not almışsa bunlara başvurur ama genellikle "hatırladıklarına" ve "duyduklarına" güvenir. Tabii aradan belli bir zaman geçtiği için, yazarın kendini konumlandırması da değişir. Günlük ise olaylar sırasında tutulur ve her ne kadar yine öznel olsa da, hatırattaki gibi "muhtemel revizyonlar" görmediğinden, tarihsel değeri ve güvenilirliği daha yüksektir.
Ünlü yazar Refik Halit Karay, Ankara'da gazetecilik yaptığı dönemde Ankara Palas'ta verilen bir çocuk balosunu kaldırıma dizilen yoksul çocukların camdan merakla izlediklerini yazdığı için Tandoğan (Ankara Valisi Nevzat Tandoğan) tarafından başkentten "sürülmüş", İstanbul'a dönmek zorunda kalmıştı. Bu karar elbette resmî bir sürgün kararı değildi ama Tandoğan'ın keyfî olarak böyle bir karar alacak gücü vardı.
... Rauf (Orbay) Bey ise, 1 Kasım 1923 tarihinde yayımlanan demecinde, "Cumhuriyet'in aceleye getirildiği"ni söylemiştir. Bu "aceleye getirilme"den kastettiği şey ise, cumhuriyet kararının, yeni bir anayasa yapılmadan önce, oldubitti biçiminde ortaya çıkmasıdır. Yani bazıları, "hilâfet devleti"nin içini dolduracak yeni bir anayasa beklerken, birdenbire Cumhuriyet'le karşılaşmışlardı.
Reklam
... 4 Nisan 1959'da ise "İnsan meramını en iyi nesirle mi anlatır, şiirle mi" başlıklı bir münazara yapmak isteyen CHP Eminönü teşkilatından gençlere, "Tartışmak yasak ama sohbet edebilirsiniz" diyen polis engel olur. Bunun üzerine gençler polise "Böyle bir münazaraya müdahaleye lüzum var mı, yok mu?" konusunda sohbet edeceklerini söyler. Polis bunun da bir tartışma sayılacağı gerekçesiyle gençleri parti binasından çıkarır.
Sayfa 111Kitabı okudu
100 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.