Bir Duyu Sosyolojisi Denemesi

Teşhir Toplumu

İslam Can

Teşhir Toplumu Gönderileri

Teşhir Toplumu kitaplarını, Teşhir Toplumu sözleri ve alıntılarını, Teşhir Toplumu yazarlarını, Teşhir Toplumu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sözden ziyade gözün kamusal dünyada temel belirleyen olduğu dünyada teşhir kaçınılmazdır. Teşhir malzemesi olan imgenin, aşırılığın dışında düşünülmesi söz konusu değildir. Toplumsal mutabakatı olanaklı kılan imgelerin teşhir ürünü olarak sergiye açılmaları, mezkür imgelerin sergilenerek ifade-öncesi (Han, 2017: 40) bir biçim almasını beraberinde getirmektedir. “İmgeler ne zaman pornografikleşir ya da ne zaman teşhircileşir?” diye soran Sayın'a (2015: 12) göre pornografik bir imgede kendi çerçevesinin dışına taşan, kendiyle beraber ona bakan gözü canlandıran bir kışkırtıcılık söz konusu değildir. Duyuların diriliği yerine zaman içinde duyuların gitgide körelmesini getiren imgelerdir bunlar. Yarım istekli bir uygulama fantezisine kapı aralasa da aslında kaçışı olmayan bir denetleme mekanizması kuran, teşhirci ve köreltici bir uyarıdır söz konusu olan. Bakışı her ne olursa olsun tatmin etme yönündeki bu gayret, aslında bir yönlendirme ve denetleme isteğinden başka bir şey olmamaktadır.
Kimi toplumlarda ve dönemlerde duyular farklı şekillerde önem kazanmaktadır. Örneğin modern öncesi ve dışı toplumsallıklarda, ilişkiler söz etrafında sürdürülürken, modern dönemle beraber göz ön plandadır. Yani bir yandan sözün düşüşüne şahitlik edilirken öte yandan göz kendi iktidarını perçinlemektedir. Sürecin göz lehine değişmesi, sözün diyalojik süreci devam ettirmede eldeki desteği kaybetmesi neticesindedir. Modern dönem öncesi zamanlarda söz alıp vermek, toplumsal onaylanmayla eşit sayılırken; moderniteyle beraber toplumsal mutabakatın mihengi göz olmuştur. Yeni dönemde ilişkileri kuran yahut yıkan temel kanon, söz değil gözdür. Dolayısıyla gözun iktidarını ilan ettiği modern dönemde sözün yaslandığı imgenin yerini imajlar almıştır.
Reklam
Her duyu toplumsal varoluşun inşasına, kendi bireysel doğasına özgü katkılarda bulunmakta; toplumsal ilişkinin nevi şahsına münhasır özellikleri bu izlenimler arasındaki nüanslara tekabül etmektedir. Bireyler arasındaki temasta şu ya da bu duyunun hâkim durumda olması, genellikle söz konusu temasa başka türlü üretilemeyecek sosyolojik bir nitelik katmaktadır. İnsanları duyularımız yoluyla algılıyor oluşumuz iki yönde gelişmekte ve bu gelişmeler arasındaki iş birliği sosyolojik bakımdan hayati bir önem taşımaktadır. Bir kişinin bakışı ya da ses tonuyla, sırf fiziksel olarak bizimle aynı odada bulunuyor olmakla verdiği duyu izlenimi, bizde hoşlanma ya da hoşlanmama, yüceltilme ya da aşağılanma, heyecan ya da sükünet hisleri uyandırmaktadır (Simmel, 2009: 221-229).
193 öğeden 231 ile 193 arasındakiler gösteriliyor.