Toplumda Kitle Hareketleri ve Gerçek İnanç Adamı
Eric HofferQuotes
cüretkar birkaç yorumda bulunacağım bittikten sonra
Bir insan kendisine bir mevkî sağlayacak kabiliyete sahip olmadığı takdirde hürriyet onun için sıkıcı bir yüktür. Kabiliyetsiz olan bir kimse için seçme hürriyetinin faydası ne olabilir? Bir kitle hareketine, şahsî sorumluluğumuzdan kaçmak için katılırız, veya ateşli bir genç Nazi'nin dediği gibi: «hür olmaktan kurtulmak için»? katılırız.
Sayfa 35 - bozak matbaa
Etrafındaki şeyler göz boyamadır, gerçek hayat ölünce başlar!!!
Bir kitle hareketi, şimdiki zamanı sadece kötülümekle kalmaz fakat ayrıca onu kasten kötüleştirir. Asık suratlı, haşin, dik ve duygusuz bir şahsiyet modası yaratmaya çalışır. Zevkin ve konforun aleyhinde konuşur ve insafsız ve toleranssız hayatı över. Basit eğlenceye adî, hatta kötü gözle bakar ve şahsî mutluluk elde etmek için yapılan gayretlerin ahlâksızlık olduğunu ileri sürer. Bir kimsenin kendini eğlendirmesi, düşmanla (yani «şimdiki zamanla») işbirliği yapması demektir. Çoğu kitle hareketlerince, dünya nimetlerinden yüz çevirilmesi için yapılan propagandanın başlıca amacı, şimdiki zamanın değerini düşürmektir. Zevk alma aleyhinde açılan bu kampanya, sanki ahtapot gibi «şimdi»ye yapışmış olan kolları yapıştıkları yerden sökmek için yapılan gayrettir.
Vatanseverlik, adî kimselerin son sığınağıdır şeklindeki küçültücü şakanın daha az küçültücü diğer bir anlamı da vardır.
Dinî ve devrimci heyecanda oduğu gibi aşırı vatanseverlik de, suçluluk duygusundan kaçmak isteyenlere bir sığmak vazifesi görür. Tuhaftır ki, gerek haksızlık yapan gerekse haksızlığa uğrayan, gerek günah işleyen gerekse üzerinde günah işlenilen, bir kitle hareketine katılmakla kendini lekeli hayatından kurtulmuş gibi hisseder. Gerek pişmanlığın gerekse belâya uğramışlık duygusunun, insanları aynı yöne ittiği görülmektedir.
Mevcut davranışları hemâhenk ve seferber hale getirerek bir kitle hareketinin kollektif iç güdüsü durumuna sokmak ancak sarsılmaz iradeli, cesur ve uzak görüşlü bir liderin işidir. Bu lider, hayal kırıklığına uğramış kişilerin kalplerindeki kırgınlığı dile getirir ve onun haklılığını savunur. Geçici olan «şimdi»nin gerektirdiği fedakârlıkları haklı göstermek için son derece parlak bir istikbalin hayalini alevlendirir. Küçüklük ve manâsız bir davranış olan ferdiyetçilikten kurtulma duygusunu, yani, birlikte hareket etme heyecanını yaratır.
Bir kitle hareketinin en kuvvetli çekiciliği fertlerde ümit yaratmasıdır. Bu çekicilik, özellikle, ilerleme fikri ile dolu olan bir toplumda daha etkendir. İlerleme fikrine sahip kimseler için yarına ait bir ümit beslenemediği takdirde hayal kırıklığının etkisi daha şiddetlidir. Hitler devrinden önceki Almanya için Hermann Rauschning diyor ki, «Harbi kaybettikten sonra karşılaştığımız en büyük dertlerden biri kişilerin herşeyin sonuna gelindiği inancı olmuştur.» Modern bir toplumda insanlar ancak ardı arkası kesilmez telâşlı bir hayatın meydana getirdiği şaşkınlık içinde yaşadıkları müddetçe ümitsiz yaşamaya tahammül edebilirler. İşsizliğin meydana getirdiği karamsarlık yalnız yoksulluk korkusundan değil fakat hayallerde geleceğe ait boşluktan da ileri gelmektedir. İşsiz kalan kişilerin, kendilerine maddî yardım yapandan çok kendilerine ümit aşılayanları takip edecekleri daha kuvvetli bir ihtimaldir.
İnsanda, kendini aşağı görme duygusu, «tasavvur edilebilecek en haksız ve en câniyane hırsları yaratır çünkü o kendini kabahatli bulan ve kusurlu olduğuna kendini ikna eden gerçeğe karşı öldürücü bir nefret duyar.»
Sayfa 83 - bozak matbaa
Muhafazakârların, liberallerin, şüphecilerin, radikallerin ve reaksiyonerlerin, şimdiki, gelecek ve geçmiş zamana karşı davranışlarının mukayesesi ilgi çekicidir.
Muhafazakâr, «şimdi»nin daha iyi duruma getirilebileceğine inanmaz ve geleceğe, şimdiki görüşüne göre şekil vermeye çalışır. Onun geçmiş ile ilgisi şimdiyi emniyete almak içindir.
Şüpheci de muhafazakâra çok benzer. Şüpheciye göre şimdiki zaman, olmuş ve olacak şeylerin toplamıdır. Liberallere göre şimdiki zaman, geçmişin meşru çocuğudur ve daha iyi bir geleceğe doğru devamlı olarak büyümekte ve gelişmektedir; öyle ki, onlarca şimdiki zamanı sakatlamak geleceği sakatlamak demektir. Buna göre, her üçü de şimdiki zamanı desteklemektedir, ve tahmin edileceği gibi, nefsinden fedakârlık fikrini benimsemekte arzulu değildirler. Bunların nefsinden fedakârlığa karşı tutumlarını en iyi ifade eden şüphecidir: «...çünkü, yaşayan köpek ölmüş aslandan daha iyidir. Yaşayanlar öleceğini bilir fakat ölüler hiç bir şey bilmez.... ve ölülerin bu gökyüzünün altında yapılan hiç bir şeyden artık alacak hisseleri yoktur.»