Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Olgular, Kavramlar, Kuramlar

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik

Ahmet Zeki Ünal

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik Sözleri ve Alıntıları

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik sözleri ve alıntılarını, Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik kitap alıntılarını, Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sosyal tabakalaşma araştırmalarında genellikle, Weber'in ayırt ettiği üç tabakalaşma boyutu temel nesnel ölçüt çerçevesi olarak kullanılmaktadır. Bunlar saygınlık, iktidar ve ekonomik durum boyutlarıdır.
3-Zümre(Stand)
Hukuken tanımlanan;her zümrenin belirli bir statüsü vardı, "Bu statüler;haklar, görevler, ayrıcalıklar, yükümlülükler olarak hukuksal bir bütünlüktü." Nitekim kişinin gerçek yerini bilmek için önce yaşadığı hukuku bilmeli, sözü çok yaygın bir söz olmuştur
Reklam
Ekonomik ve kültürel sermayeye sahip olamayan gruplar, yani halk sınıfı, Bourdieu' nün deyişiyle " zorunluluklar devleti" nde yaşamaktadır.
Avrupa kökenli toplumsal kuramlar, ağırlıklı olarak endüstriyel toplumlardaki ekonomik sınıfların rolüyle ilgilenirken, Amerikan sosyologları ise bireylerin toplumsal hareketliliği çalışmaları, mesleki yapı çözümlemesi (Blau ve Duncan, 1967) ve saygınlığa ilişkin öznel duygularla (Burris, 1987; Pease ve diğerleri, 1970; Wenger, 1987) daha çok ilgilenmişlerdir (Turner, 2000: 22).
Sorokin'e göre, bir sınıfın "normal" olması demek, kendi içinde dayanışmalı olması demektir; "anormal" olmasıysa, kendi içinde çatışma bulunmasıdır. Antagonisttiktir, yani birbirlerine karşıt konumda olmakla kalmaz karşıt olarak ta hareket ederler. Çok-bağlı ve çok-fonksiyonludur, yani insanlar grup içerisinde ekonomik, siyasal ve mesleki görevleriyle çok yönlü bağlılık içinde bulunurlar (Kemerlioğlu, 1996: 38-39).
Eşitsizlik ve sosyal yapı arasındaki ilişkinin, avcı-toplayıcı ile basit bahçıvan toplumlarında zayıf oluşu, ileri bahçıvan ile tarım toplumlarında yüksek oluşu ve çok gelişmiş sanayi toplumlarında düşme göstermesi çan eğrisiyle temsil edilir. Ancak aynı zamanda Lenski, eşitsizliğin, insanın doğası nedeniyle, toplumlarda daima var olacağını ileri süren tutucu tavra doğru kayar. Lenski, hem ideoloji hem de pratikte daha gevşek tabakalaşmış topluma doğru bir hareketin olduğu tezini belgelemek için, sanayi toplumlarında tabakalaşma üzerine yapılmış sosyolojik çalışmalara da başvurmuştur (Poloma, 1993: 140; Wallace ve Wolf, 2004: 191).
Reklam
Herkesi korumak soylulara, herkes için dua etmek din adamlarına, herkes için yiyecek üretmek de avama düşen görevdi.
1-Kölelik
Kölelik;bazı insanların, bazı insanlara mal olarak sahibi oldukları aşırı bir eşitsizlik biçimidir.
C. W. Mills'e göre (1964: 129), doğumu takip eden ilk yıl içinde sağ kalmak, sağlıklı olmak, hastalanınca kısa zamanda iyileşmek, suçlu çocuklardan olmamak, orta veya yükseköğrenim derecesini tamamlamak, güzel sanatlar görmek vb. birer yaşam şansıdır. Bunların dışında yerine göre beyaz bir ailede doğmak, özürlü olmamak, uzun boylu olmak ya da "dünyaya erkek olarak gelmek" gibi fiziksel özellikler de sayılabilir. Dolayısıyla kültürel sermayeye sahip olabilmek için de önce yaşam şanslarına ihtiyaç vardır. Sosyal statüsü yüksek bir ailede doğma şansına sahip olamamış bir çocuğun güçlü bir kültürel sermayeye sahip olması ihtimali çok düşüktür. Dolayısıyla insanlar neye inanırlarsa inansınlar, iktisadi bir düzen olarak sınıf yapısı, o yapı içindeki durumlarına göre, insanların hayat şanslarını etkilemektedir (Mills, 1964: 137). Mal varlığındaki farklılıklar hayat şanslarındaki farklılıkları doğurur; statü farklılıkları da bundan daha önemli olan hayat tarzlarındaki farklılıklara yol açarlar.
Reklam
Kast sistemi aşırı derecede karmaşıktır ve bölgeden bölgeye de yapısı değişir; bu farklılıklar öylesine büyüktür ki, gerçekte tek bir "sistem" oluşturmak yerine değişik inanç ve uygulamalar çeşitliliğinin gevşek bir biçimde birbirine bağlanmış olduğu bir bütün oluştururlar.
2-KAST
Kast kavramı, iki ya da daha çok etnik grubun büyük ölçüde birbirlerinden ayrıldığı ve ırk saflığı anlayışından benimsendiği durumlarda kullanılmaktadır.Böyle durumlarda söz konusu gruplar arasında evlilikleri yasaklayan güçlü tabular(kimi zaman yasal düzenlemeler olan) bulunmaktadır.
Lenski'ye göre, işlevselci ve çatışma kuramları, birbirine karşıt radikal ve tutucu tavırlar göstermelerine karşın tek bir tabakalaşma kuramı oluşturacak şekilde önermeler sağladığını düşünmektedir. Bu sentezleme çabası doğrultusunda Lenski, dikkatleri güç ve ayrıcalık konusu üzerine yoğunlaştırmıştır. Lenski, yapısal-işlevsel gelenek ile çatışmacı yaklaşımdan seçme hipotezler kullanarak mal ve hizmet bölüşümünün iki yasasını geliştirmiştir. Lenski'nin kullandığı hipotezler şöyle özetlenebilir: 1. İnsanlar toplum içinde yaşaması gereken sosyal varlıklardır; 2. genelde, insanlar kendilerinin ya da gruplarının çıkarlarını diğerlerininkinden önde tutarlar; 3. insanoğlu, toplumda mevcut mal ve hizmetler için doyumsuz bir arzuya sahiptir; 4. bireyler, bu kıt mal ve hizmetler için mücadelede eşitsiz bir biçimde donatılmışlardır ve 5. insan güçlü bir şekilde alışkanlıklara yatkındır ve alışkanlıkların sosyal karşılığı olan âdetlerin etkisi altındadır. Eğer insanla ve doğasıyla ilgili bu postulatlar doğruysa, Lenski, bu postulatlardan hareketle aşağıdaki şu iki önermeyi mal ve hizmet bölüşümünün iki yasası olarak belirler: 1. "İnsanlar emeklerinin ürününü, başkalarının kendileri için gerekli ya da yararlı olan eylemlerinin hayatta kalmalarını ve üretkenliklerinin devamlılığını sağladığı ölçüde paylaşırlar" ve 2. "güç, bir toplum tarafından sahip olunan tüm artı ürünün bölüşümünü belirler" (Lenski, 1966: 35-38).
Tabakalaşma, farklı insan gruplaşmaları arasındaki yapılaşmış eşitsizlikler olarak tanımlanabilir.
Öte yandan Lenski, antropolojik ve tarihsel monografilerle birlikte sosyolojik çalışmaları da kullanarak, değişik toplum tipleri ışığında aksiyomlarını ve bunlardan hareketle oluşturduğu mal ve hizmet bölüşümünün yasalarını sınamaya yönelir. Çalışmalarında incelemek üzere seçtiği toplum tipleri, avcı-toplayıcı toplumlar, basit bahçıvan toplumları, tarım toplumları ve sanayi toplumlarıdır (Ünal, 2004: 90-91).
108 öğeden 16 ile 30 arasındakiler gösteriliyor.