Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Olgular, Kavramlar, Kuramlar

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik

Ahmet Zeki Ünal

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik Sözleri ve Alıntıları

Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik sözleri ve alıntılarını, Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik kitap alıntılarını, Toplumda Tabakalaşma Ve Hareketlilik en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Eşitsizlik ve sosyal yapı arasındaki ilişkinin, avcı-toplayıcı ile basit bahçıvan toplumlarında zayıf oluşu, ileri bahçıvan ile tarım toplumlarında yüksek oluşu ve çok gelişmiş sanayi toplumlarında düşme göstermesi çan eğrisiyle temsil edilir. Ancak aynı zamanda Lenski, eşitsizliğin, insanın doğası nedeniyle, toplumlarda daima var olacağını ileri süren tutucu tavra doğru kayar. Lenski, hem ideoloji hem de pratikte daha gevşek tabakalaşmış topluma doğru bir hareketin olduğu tezini belgelemek için, sanayi toplumlarında tabakalaşma üzerine yapılmış sosyolojik çalışmalara da başvurmuştur (Poloma, 1993: 140; Wallace ve Wolf, 2004: 191).
Bir toplumda orta sınıflarda bulunanların oranı arttıkça düzenli bir demokrasinin yerleşip işleme, korunup sürdürülme şansının artacağı ileri sürülmektedir. Böylesi toplumlarda demokrasi dışındaki aşırı siyasal eğilimlerin varlık göstermesi mümkün, fakat yayılması imkansız olarak görülmektedir. Örneğin, Lipset'e göre, "geniş bir orta sınıf, mutedil ve demokrat partileri ödüllendirip aşırı grupları cezalandırarak çatışmaları yumuşatır."
Reklam
C. W. Mills'e göre (1964: 129), doğumu takip eden ilk yıl içinde sağ kalmak, sağlıklı olmak, hastalanınca kısa zamanda iyileşmek, suçlu çocuklardan olmamak, orta veya yükseköğrenim derecesini tamamlamak, güzel sanatlar görmek vb. birer yaşam şansıdır. Bunların dışında yerine göre beyaz bir ailede doğmak, özürlü olmamak, uzun boylu olmak ya da "dünyaya erkek olarak gelmek" gibi fiziksel özellikler de sayılabilir. Dolayısıyla kültürel sermayeye sahip olabilmek için de önce yaşam şanslarına ihtiyaç vardır. Sosyal statüsü yüksek bir ailede doğma şansına sahip olamamış bir çocuğun güçlü bir kültürel sermayeye sahip olması ihtimali çok düşüktür. Dolayısıyla insanlar neye inanırlarsa inansınlar, iktisadi bir düzen olarak sınıf yapısı, o yapı içindeki durumlarına göre, insanların hayat şanslarını etkilemektedir (Mills, 1964: 137). Mal varlığındaki farklılıklar hayat şanslarındaki farklılıkları doğurur; statü farklılıkları da bundan daha önemli olan hayat tarzlarındaki farklılıklara yol açarlar.
Tabakalaşma, farklı insan gruplaşmaları arasındaki yapılaşmış eşitsizlikler olarak tanımlanabilir.
"Herkesi korumak soylulara,herkes için dua etmek din adamlarına, herkes için yiyecek üretmek de avama düşen görevdi."
Sınıf bilinci, bir sınıfın üretim ilişkileri içinde kendi üyelerinin rollerinin ve öteki sınıfla ilişkilerinin farkında olması demektir. Marx'a göre bir sınıf tam olarak, sadece insanlar başka sınıflarla çatışan ilişkilerinin farkında olduklarında varolur.
Reklam
Statü ayrımları genellikle sınıf ayrılıklarından bağımsız olarak değişmektedir, çünkü sınıfların asıl yerinin ekonomik düzen içinde olmasına karşılık, statü gruplarının asıl yeri toplumsal düzen, yani onur dağılımının yer aldığı toplumsal alan içindedir (Weber, 1993; 189).
Gerek sermayenin gerekse emeğin ayrışması ve dolayısıyla da orta sınıfın genişlemesi Marx tarafından öngörülmemişti. Bu Marx'ın sınıfsal bir devrimin gerçekleşmesi öngörüsünü başarısızlığa götürmede etkili olmuştur. Marx 19. yüzyılda orta sınıfını varlığını kabul etmiş ancak bu sınıfın, daha çok devrim zamanı geldiğinde burjuvaziyle savaşan proletaryaya katılacağını düşünmüştü. Marx ayrıca işçiler için sosyal hareketlilikle birlikte giden sendikaları da ön göremedi. Dolayısıyla bu tür sosyal hareketlilik çağdaş kapitalist toplumlarda devrimlerin gerçekleşmesine engel olmaktadır.
Tabakalaşma, bireylerin, onları dolgun ücretler ve statüyle ödüllendiren ve işlevsel bakımdan asli işleri yerine getirme yeteneklerinin ölçüsüne göre eğitilmelerini belirleyen bir sistemdir. Tabakalaşma, "toplumların, en önemli görevlerin doğru biçimde en yetenekli kişilerce yerine getirilmesini sağlayan" mekanizmasını oluşturmaktadır. Bu açıdan bireyler sosyal yapıda öyle bir şekilde motive edilir ve yerleştirilir ki, bunun kaçınılmaz sonucu sosyal bir eşitsizliğin doğmasıdır. Farklı sosyal tabakalar arasındaki sosyal eşitsizlik, toplumun devamı ve korunması açısından olumlu işlevler görür; ama aynı zamanda, sosyal rol farklılaşmasının olduğu bütün toplumlarda kaçınılmazdır da (Turner 1997: 41).
116 öğeden 31 ile 40 arasındakiler gösteriliyor.