Vicdan, içimizde bulunan belirli isteklere karşı gelen şeylerin içerdeki duyuluşudur; fakat asıl sorun, bunun başka bir şeye bağlı olmaması, yani kendi kendinden emin olmasıdır.
Ölen kişilere duyulan düşmanlığa her vakit yol açan başlıca nedenin, bilinçdışında onlara karşı beslenen düşmanlık duygusu olduğu gerçeği gözardı edilecek gibi değildir. En çok değer verilen, kendine herkesten yakın hissedilen kişilere karşı beslenen düşmanlık duygusu, ilgili kişiler yaşadığı sürece latent (gizli) olarak insanın içinde varlığını sürdürür, yani ne doğrudan ne de bir yerdeş ürünle dolaylı olarak bilinçte boy gösterip kendini ele verir. Aynı zamanda hem sevilen, hem kin ve nefret duyulan kimselerin ölümünden sonra böyle bir şey düpedüz olanaksızlaşır. Dolayısıyla, iki duygu arasında ister istemez bir çatışma patlak verir. Ölümle birlikte ölen kişiye karşı yoğunluğunu artıran sevecenlik duygusu, sonunda bilinçdışında latent olarak yaşayan düşmanlık duygusunun varlığına katlanamaz duruma gelir; öte yandan, bu düşmanlık duygusundan bir memnunluk duygusunun gelişip ortaya çıkmasına da göz yummak zorundadır. Böylece bilinçdışındaki düşmanlık duygusu dışyansıtım yoluyla ortadan kaldırılarak kötü ruhlar tarafından cezalandırılma korkusunu açığa vuran seremoninin yolu açılır ve zamanla tutulan yasın, ayrıca duygusal çatışmanın gücü azalır, sonunda ölülere ilişkin tabu zayıflar ya da unutulup gider.
Ruh dinamik bir olgudur; kimi bilinçli kimi bilinçsiz ve birbirleriyle ahenk içerisinde olan birtakım ruhsal kuvvetler birbirlerine karşı harekete geçerler.
Şeytan inancı üzerinde yasın etkisini en iyi gösteren olay, şeytanların her zaman yakınlarda ölmüş olan kimselerin ruhları olarak kabul edilmesidir. Yasın belirgin rolü, yaşayanların ölüden anılarını ve umutlarını kesmeye yaramasıdır. Bu iş yapıldı mı keder ve onunla birlikte pişmanlık ve kendini suçlu bulma durumu da azalır ve bu yolla şeytan korkusu da hafifler. Fakat önce şeytan diye korkulan yine bu ruhlarla, daha sonra dost olunur; bunlar ata sayılır, tehlike zamanlarında yardımlarına başvurulur.