Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, Agâh Sırrı Levend’in geride bıraktığı en görkemli yapıtlarından biridir. İlk baskısı 1949’da, ikinci baskısı 1960’ta, üçüncü baskısı 1972’de Atatürk’ün kurduğu TDK’de yapılmıştır. Aradan geçen yıllar, bu yapıtın ekin tarihimizdeki yerini daha da pekiştirmiştir. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, Türk dili üzerinde bilimsel çalışma yapan ve doğru bilgi aktarmak isteyenlere olduğu gibi, Türkçenin tarihsel akışını doğru öğrenmek isteyenler için de hâlâ tek başvuru kitabıdır. Çünkü yapıt, Türk dilinin başlangıçtan bu yana geçirdiği evreleri örnekleriyle sergileyen kaynakların başında gelmektedir.
Agâh Sırrı Levend’in kızı Sevim Yasin ile torunu değerli Tiyatro Sanatçısı Ahmet Levendoğlu, yapıtın yayın haklarını Dil Derneği’ne bağışlamıştır. Dernek, 548 sayfalık bu dev yapıtı, “tıpkıbasım” yöntemiyle ve Agâh Sırrı’nın görüp denetlediği biçimiyle yayımlamayı yeğlemiştir.
1972’den beri köprülerin altından yalnız sular değil, devrim karşıtlığı da aktı. Dil Devrimini hor gören tutuculuk hız kesmedi. Atatürk’ün başlattığı Dil Devrimine inancını, çalışmaları ve ürünleriyle kanıtlayan Agâh Sırrıların yurdu sahiplenir gibi sahiplendikleri Türkçe, tarihsel akışını bilmeyen ve dilini sevmeyenler eliyle yeniden yabancı dillerin saldırısına uğrar oldu. Agâh Sırrıların emek verdikleri Türk Dil Kurumu 1983’te kapatıldı. Ancak Türkçenin bilim ve sanat dili olarak akışı engellenemedi. Bu yapıtla görüyoruz ki Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri’nde nice engel aşılmış; Türkçenin bilim ve sanat dili olması için çabalayan Agâh Sırrı’nın emeği suya yazılmamıştır.
Agâh Sırrı Levend’i saygıyla anıyoruz!
