Türk Düşüncesinin Sosyolojisi, Fıkıh’tan Sosyal Bilimlere… Recep Şentürk’ün düşünce sosyolojisi denilen metod teklifini içeren kitap, Osmanlı örneğini ve Fransa ile kısmi karşılaştırmasını içeriyor.
Sosyal düşüncenin yapısı gereği karmaşık olması şahsına münhasır bir sisteme sahip olmadığı anlamına gelmiyor. Şentürk, bu nedenle “fıkıh” ilmine yöneliyor. Karmaşayı aşmak için bir yöntem olabilir.
Geoffrey Lewis’in “ devlet, fıkhın en yüce tecessümüydü; onunla ayakta durur ve onu ayakta tutardı.” dediği fıkıh siyasi bir sistemdi; “İslami kanunların teorik ve pratik uygulama çalışmalarına verilen ismin” ötesinde bir tanımlama ve karşılık.
Düşüncede fıkıhtan batılı bilimlere geçişle birlikte yaşanan bocalama yukarıdaki tanımı göz ardı etmekten kaynaklanıyor. Toplumu nasıl okuduğunuz toplumun dinamiklerini nasıl açıkladığınızla alakalı ve toplum dinamikleri de kullandığınız kavram, terim ve terminolojiyle bağlantılı.
Kitapta düşüncelerin dönüşümü, hem düşüncelerin bizzat kendisinden hem de onları savunanların karşılıklı ilişkilerinden bağımsız olarak incelenmeye çalışılmış. Teorik çerçevenin çizildiği birinci bölümün ardından, klasik Osmanlı düşüncesine kısaca ikinci bölümde değiniliyor. Üçüncü bölümde ise, Batı ve Doğu toplum düşüncelerinin Osmanlı toprağında karşılaşmalarının tecrübesini aktarıyor.
