Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi
Doç. Dr. Mehmet TıraşcıMost Liked Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi Posts
You can find Most Liked Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi books, most liked Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi quotes and quotes, most liked Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi authors, most liked Türk Musikisi Nazariyatı Tarihi reviews and reviews on 1000Kitap.
Nâsır dedenin Mûsikî nazariyyata katkıları
Mûsikî tarihinde pek çok nazari eser kaleme alındıysa da yenilik açısından hepsi aynı kıymette değildir.
Anadolu okulu içerisinde XV. yüzyılda başlayan ve daha sonra durağanlaşan nazari çalışmalardan sonra Kantemir'le beraber mûsikî ilmi bir ivme kazanmaktadır. Onun anlayışını zirveye taşıyan isimlerin başında da Nâsır Dede gelir. Tahririyye'de aktardığı yeni nota sistemine ilaveten kaleme aldığı besteler başlı başına önem arz etmekle birlikte, Tedkik ü Tahkik gibi çok da büyük olmayan bir eserin içerisine kıymetli bilgiler yüklemektedir
Sayfa 178Kitabı okudu
Abdülbâkî Nâsır dede(ö.1821)
Bu yüzyılda on yedili perde sisteminin dışına çıkıldığından bahsetmiştik.
Nâsır Dede ise bu on yedili ses sistemini takip eder. Fakat aynen Hızır Ağa gibi ilk oktavda verdiği on sekiz perdenin birini, ikinci oktavda ele almaz.
Nâsır Dede'de bu perde günümüzdeki Nim Şehnaz'dır. Birinci oktavda Şûrî olarak zik- rettiği perde ikinci oktavda görülmez. Buna karşılık Segah ve Bûselik arasındaki nim perdenin gereksiz olduğunu ve aradaki farklılığın başka aralıklarda da bulunduğunu belirtir.
Bahsi geçen bu ara perdeyi daha önce Hızır Ağa'da görmüştük. Burada dikkat çeken bir husus ise perdelerin izah edildiği çalgı olarak ney sazının tercih edilmesidir. (Tura, İnceleme ve Gerçeği Araştırma (Tedkik ú Tahkik), 2006, s. 32)
Sayfa 176Kitabı okudu
Bilinen en eski Türk nota sistemi Uygurlara aittir. Her bir sese Uygur alfabesinden olduğu tahmin edilen bir simge verilmiştir. Ayrıca İran Sasanileri'nin kullanmış olduğu nota sisteminide kullandıkları düşünülmektedir. Uygurların resmî çalgıları "kövrük" denen altınlı davul ve altınlı boruydu. Bunlara eklenen altın başlı bayraklar (sancak- lar) kağanlık simgesiydi. Devletin resmi ve askerî musikisi ön- ceki dönemler gibi tuğ takımı tarafından icra ediliyordu. (Uçan, 2000, s. 30)
Sayfa 37Kitabı okudu
Tanini aralığında aynı tel 32 cm mesafeden kesiliyor. Dolayı- sıyla 36 / 32 = 9/8 oranı ortaya çıkıyor. Bu mesafe, bir tam ses aralığına karşılık gelmektedir.
Sayfa 27Kitabı okudu
Nazariyata dair önemli terim ve tabirler
Ahlat-1 Erbaa:Kökeni Hipokrat'a (ö. M.Ö. 370) dayanan, balgam, Sevdâ, Safrâ ve kan olmak üzere vücuttaki dört sıvıdan hareketle geliştirilen tıbbî bir düşüncedir. Eski dönemde, vücut- taki dengeyi oluşturan bu dört sivida bir bozukluğun meydana gelmesiyle hastalıkların ortaya çıktığı düşünülürdü. Felsefesinde Ethos Doktrininizleri de görülen bu anlayıştan hareketle, müsiki nazariyatında bazı dönemlerde bilhassa makamlar bu dört sıvıya göre tasnif edilmiştir.
Sayfa 13Kitabı okudu
Kindi (ö.866)
Kindi, Pythagoras ve Platon ekollerini temsil etmektedir. Gök cisimleri ve müzikal seslerle sayılar arasındaki ilişkiye dikkat çeken Kindi, İslam mûsikîsini ilk olarak sistemleştiren kişidir.
Bu çerçevede Farabi ve İbn Sina'ya yol açmıştır.
Kindi, ses sistemini ud üzerinden aktarır. Bu sebeple öncelikle ud üzerinde bu perdelerin nasıl oluşturulduğunu ele almak isabetli olacaktır: Daha önce zikredildiği gibi o dönemde, kadim ud diyebileceğimiz eski Arap udu dört telli idi. Bunlar, üstteki en kalın telden itibaren bam, mesles, mesnâ ve zir olarak sıralanırdı. Kindi bunlara nazari olarak en alttan bir tel daha ekliyor ve Had ismi verilen bu telle, ses sahasını genişleterek iki oktavlık bir alan oluşturuyordu.