Doğan Hızlan, Cemal Süreya’nın efsane “portreler” kitabı 99 Yüz’ün YKY basımına (2004) yazdığı sunuşta, onun portresini şu sözlerle çiziyor:
Her insanın biyografisi tek bir cümleye indirgenebilir. Bir sözü –ama hayatıyla
özdeşleşmiş– bir eylemi onu tanımak için yeterdir.
Bana, Cemal Süreya’nın biyografisini tek cümleyle yaz deseler, şu cümleyle yetinirdim:
“Paris’ten getirdiği Chevrolet arabayı satıp ev alacağına Papirüs dergisini çıkaran adam.”
Yergide ve övgüde aynı ustalığı göstermenin edebi dengesini kurabilmiştir.
Benzer bir dengeyi Cemal Süreya’nın yapıtı üzerinde çalışanların da yakalaması gerek.
Onun şair, denemeci, çevirmen ve dergici yanları birbirinden ayrılamayacak kadar iç içe
geçmiş, kaynaşmıştır çünkü. İnsan çoğu zaman hangi yanını öne çıkaracağını bilemez:
Şiirindeki “Seni bir kere öpsem ikinin hatırı kalıyordu” dizesindeki gibi tıpkı... Unutmayalım:
İlgi alanları şiir sanatıyla ve şiir çevirisiyle başlayıp yazar ve çevirmenlerin telif ücreti
sorunundan ansiklopedi yazar ve yayıncılığına, gazetecilikten liselerde edebiyat derslerine,
çizgi romandan edebiyat dergiciliğine kadar geniş bir yelpaze oluşturan bir yazardan söz
ediyoruz.
Bu kitapta yer verilen yazılar, işte bu yüzden, Cemal Süreya’nın başlıca ilgilerini gösteriyor. Böylece, kitapta en çok yeri, doğal olarak, üzerine belki en çok yazdığı konu tutuyor: Şiir.
