Kaleme aldığım bu kitabi 1978-79 ders yılında, Siyasal Bilgiler Fakültesi son sınıfına verdiğim ders notlarından oluşan bir çalışmanın ürünüdür. Mesleğim tarih olmamakla beraber, bu konuya girişimin çeşitli nedenleri olduğunu bu fırsatla açıklamak isterim. Bu konu beni ilk defa 1958-1960 yılları arasında Columbia Üniversitesinde ziyaretçi profesör olarak davet edildiğim zaman çok yakından ilgilendirmiştir. Bu üniversitede Türkiye'nin İktisadi kalkınması konusunda verdiğim doktora düzeyindeki dersler münasebetiyle yoğun bir çalışma yapmıştım. Gerek iktisadi kalkınma gerekse iktisat tarihi konularında, katıldığım seminerler, sempozyumlar ve bilimsel toplantılarda, Türkiye'nin iktisadi oluşumu ve gelişmesi konusu, bana entelektüel heyecan veren son derece çekici bir konu olarak ortaya çıktı. O sıralar merhum Prof. Fuad Köprülü'nün de kısa bir süre Amerika'da bulunuşundan yararlanarak, kendisine Osmanlı İktisat tarihi hakkında, amatörce sorduğum bazı soruların tahrik ettiği bazı açıklamalar, beni büsbütün kamçılayan zevkli sohbetler olmuştu. 1959 yazında Rockefeller Vakfından aldığım mali destekle Stanford Üniversitesindeki Hoover Enstitüsü Kütüphanesinde yaptığım çalışmalarla, kendimi bu konuda biraz daha hazırlamak imkânı elde ettim. Yurda 1960 yılında dönüşümde, daha güncel ve pragmatik bazı girişimlerim dolayısıyla, bu entelektüel ilgimi, ne yazık ki devam ettirme olanağı bulamadım. 1973 yılında Parlamentodan tekrar üniversite hayatına geri döndüğüm zaman, uzunca bir süredir, içimde tatmin edilmemiş bir arzu olarak kalan bazı hedefleri gerçekleştirebilmek için, yoğun bir çalışma temposu içine girdim. 1976-77 ders yılında SBF Doktora programında, "Türkiye'nin İktisadi Gerileme ve Kalkınma Tarihi" konusunda verdiğim derslerde, doktora öğrencilerine, yaptığım bu çalışmaların ürününün belirli kısımlarını aktarma olanağı buldum. Bu benim için son derece zevkli ve öğrencilerim için de, sanıyorum oldukça ilginç ve yararlı bir tecrübe oldu. 1978-79 ders yılında lisans düzeyindeki "Türkiye İktisat Tarihi" dersini üzerime aldığım zaman, bu çalışmalarımın bir ürünü olarak, bu konu üzerinde bir kitap yazmaya karar verdim...
(Önsözden)
