Tarih, İdeoloji, Rejim 1921-2016

Türkiyeʼde Anayasalar

Taha Parla
Parlamenter sistemden uzaklaşarak siyasi gücün tümüyle tek-adamda toplandığı bugünkü gidişatın temeli Taha Parla’ya göre 1982, hatta bazı yönleriyle 1961 Anayasası’nın ve bunlarda yapılmış muhtelif sahte “demokratik” değişikliğin yasama ve yargıyı zayıflatma, “yürütme”nin üstünlüğünü artırma, pekiştirme yönündeki eğiliminde yatmaktadır. Oysa sanılanın aksine “en kötü parlamenter sistem bile en iyi başkanlıktan daha iyidir.” 2010 Referandumu’nu ve Başkanlık sistemini konu alan iki yazı ekleyerek genişlettiğimiz bu klasikleşmiş kitapta, Cumhuriyet anayasaları ideoloji, özgürlükler rejimi, devlet yapısı, yapılma ve değiştirilme prosedürü açısından değerlendiriliyor. Yürürlükteki anayasal sistemi belirlemiş 1982 Anayasası’nın sürmekte olan ezici ağırlığı vurgulanırken, bir yandan bu anayasanın emsal normlarının genel kanının aksine aslen 1961 Anayasası’nda bulunduğu, öte yandan 1987-2001 arasında yapılan çeşitli değişikliklerin demokratikleşme için gerekli, esasa ilişkin değişiklikler olmadığı gösteriliyor. Yine 2002, 2004 ve 2005’te yapılan kimi değişiklikler de var olan durumu etraflıca ve esastan değiştirmeye yönelik değil. İnceleme, Türkiye’de siyasal rejimin gerçekten demokratikleşebilmesi için, bunun temel yasa çerçevesini çizen anayasada hangi esaslı değişikliklerin hâlâ yapılmayı beklediğine de işaret ediyor. Bu yeni basıma eklenen Referandum ve Başkanlık yazıları da, tarihsel süreklilik içerisinde, giderek kemikleşen bu problemi günümüze taşıyor. Taha Parla’nın temel nitelikleriyle ve kolay anlaşılır bir dille aktardığı bu tarih Türkiye’deki antidemokratik siyasal rejimin sürekli hamaset diline kaçarak neredeyse yüzyılı bulan bir süredir sorunları nasıl ertelediğini gösteriyor ve insanı üzücü bir soruyla karşı karşıya bırakıyor: Türkiye demokratik bir anayasa “yazabilir” mi? Nasıl? Ne zaman? İÇİNDEKİLER Beşinci Baskıya Ön Not Giriş (1991) Birinci Kısım 1921 ve 1924 Anayasaları 1 1921 Anayasası ve 1923 Değişikliği 2 1924 Anayasası ve 1928, 1937 Değişiklikleri İkinci Kısım 1961 ve 1982 Anayasaları ve 1971-1973 Değişiklikleri 1 Siyaset ve Toplum Teorisi Başlangıç: Kurucu İktidar, Siyaset ve Toplum Anlayışı Kurucu İktidar ve Meşruiyet Anlayışı Kemalist İdeoloji ve Korporatist Siyasi Teori Genel Esaslar: Devlet İdeolojisi ve Güçler İlişkisi 2 Devlet-Yurttaş İlişkisi Temel Haklar - Genel Hükümler: Özgürlükten Yasaklamaya Kişi Hakları: Korumadan Sınırlandırmaya Sosyal ve Ekonomik Haklar: Sosyal Devletçilikten İdari Devletçiliğe Siyasal Haklar: Siyasi Katılımdan İdari Vesayete 3 Devletin Yapısı Yasama: Sonun Başlangıcı ve Parlamentonun Sönüşü Yürütme: Yürütmenin Üstünlüğüne Kesin Geçiş Cumhurbaşkanı: Temsilden Olağanüstü Yetkili Konuma Bakanlar Kurulu: Parti-Hükümetinin Zayıflayışı ve Çöküşü Askeri Bürokrasi: Yine Yürütmenin Üçüncü Başı Yönetim: Merkezi Yönetimin Güçlendirilişi Yargı: Bağımsızlıktan Bağımlılığa 4 Anayasa Değişikliği Değişiklik Hükümleri Geçici Hükümler Anayasaların Yapılışı Sonsöz (1993) Üçüncü Kısım 1982 Anayasası’nda Yapılan Değişiklikler 1 1987 ve 1993 Değişiklikleri 2 1999 (A) ve 1999 (B) Değişiklikleri 3 1995 Değişikliği 4 2001 Değişikliği Önümüzdeki Gündem: Demokrasi İçin Anayasa Değişikliği Sorunu 5 2002, 2004, 2005 Değişiklikleri 6 Son Notlar: 2007 Mayısı’nda Durum Dördüncü Kısım Referandum ve Başkanlık Zorlamaları 1 2010 Referandumu: Yargının Yapısının ve Öteki Erklerle İlişkilerinin Anayasada Düzenlenmesi Yargı Reformu ve Anayasa Revizyonu Gereği 2 Başkanlık Sistemi Siyaset Teorisi ve Felsefesinde Monokratik Yönetimler, Karizmatik Liderlik ve Başkanlık Sistemleri 1. Başkanlık Sistemi Arayışları 2. Tarihte ve Teoride Monokratik Yönetimler 3. Karizmatik Liderler ve Büyük Adamlar 4. Monokrasinin Etik ve Psikolojik Sorunları 5. Yarı-Başkanlıklar ve Yoz Başkanlık Sistemleri 6. Parlamenter Sistem ve Amerikan Başkanlık Sistemi 7. Türkiye’deki Durum Kaynakça
Yazar:
Taha Parla
Taha Parla
Tahmini Okuma Süresi: 6 sa. 7 dk.Sayfa Sayısı: 216Basım Tarihi: Haziran 2016İlk Yayın Tarihi: 1995Yayınevi: Metis Yayınları
ISBN: 9786053160489Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
Henüz kayıt yok
Reklam
100 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.