Türklerin Dili
Fuat BozkurtTürklerin Dili Posts
You can find Türklerin Dili books, Türklerin Dili quotes and quotes, Türklerin Dili authors, Türklerin Dili reviews and reviews on 1000Kitap.
"Bu ülke satılık değil!"
Vazgeçilmeyen değerler...
Çuvaşlar
Çuvaşlar Rusya'nın Özerk Çuvaşeli Cumhuriyetinde yaşarlar. Çuvaşeli, Moskova'nın 600 km doğusundadır. Volga dizi denen bölgede yer alır. Sayıları 1.900.000 dolayındadır. Bunların l.700.000'i Çuvaş Cumhuriyeti topraklarında yaşar. Başkent Çeboksarı'dır.
Çuvaş halkı Çuvaş Cumhuriyetinin yarısını oluşturur. Çuvaşeli dışındaki Çuvaşlar Tataristan, Başkurdistan ve Bağımsız Devletlere bağlı cumhuriyetlere dağılmışlardır.
Çuvaş sözü 'uysal, barışsever, sessiz' anlamlarındadır. Sözcük Kazan Tatarcasından alınmış 'yavaş' sözcüğüdür. Gerçekten Çuvaşlar barışsever, uysal insanlardır.
Yakutlar
Yakutlar, Rus Cumhuriyetinin kuzeydoğusunda yer alan Özerk Yakut Cumhuriyetinde yaşarlar. Yakuteli'nde 1.381.000 milyon kişi yaşar. Bunun 450.000'ini Yakutlar oluşturur. Cumhuriyetin toprakları 3.103. 000 km'dir. Ayrıca Yakutça Krasnoyars ülkesinin Taymır ve Evenk ulusal bölgeleri ile Rus Federasyonunun Magadan, Sahalin ve Amur illerinde yaşarlar. Yakutlar Sibirya'nın egemen halkıdır. Rusların bile onlar içinde eridiği olmuştur.
Yakutlar kendilerine "Saha" adını verirler. Bu, dilimizdeki "yaka" sözünün karşılığı olmalıdır. Eski söylencelerinde adları "Uraanhay Saha" biçiminde geçer. Bu da Yakutların, Tuvalarla aynı boydan olduğunu düşündürür. Yakut sözü dilimize Rusçadan girmiştir. Sözcüğün kesin anlamı bilinmez. Yakut adı ilk kez 1675 yılında Rus kaynaklarında geçer. Kimi araştırmacılara göre "yakut" sözü Tunguzca "yako" sözünden gelir. Sondaki -t ünsüzü ise Moğolca çoğul ekidir. Kimileri ise sözcüğün Türkçe "yaka" sözü olduğunu savunurlar. Eskiden Yakutlar "Uranhay diye anılır.
Yakutlar bugün yaşadıkları topraklara 13. yüzyılda Moğol yayılması ardından kaçarlar. Büyük olasılıkla Orhun Yazıtlarında anılan ve Baykal Gölü çevresinde yaşadıkları belirtilen Kurıkan Türklerinin soyundan gelirler. "Kurukan" sözcüğü Oğuz Kağan destanında çadın anlamında geçer.
Halaçlar
Halaçlar, Tahranın 200. km güneyine düşen Kum ve Arak kentleri dolaylarında yaşarlar. Sayıları 30.000 dolayındadır. Halaçlar 57 köye yayılmışlardır. Bilindiği kadarıyla hiç bir dönemde birleştirici bir yazı diline sahip olmamışlardır. Bu yüzden köyler arasında önemli ağız ayrımları bulunur. Söz gelimi batı ağızlarından Talhâb ağzını öbür Halaçlar başka bir dil sayarlar.
Altaylılar
Altayca, Rus Federasyonunun Altay sınırları içinde yer alan Özerk Gorno Altay bölgesinde konuşulur. 1922 yılında "Tuulu Altay" Dağlı Altay adı ile Sovyetler Birliğine bağlı özerk bir ülke kuruldu. Bu bölge 1947 yılına değin Oyrot eyaleti adı ile anılırdı. Bu yıl yapılan bir düzenleme ile Moğol kökenli Oyrot boyunun adı eyaletten kaldırıldı. Asıl yaşayan halkın adı eyaletin adı oldu. Eyaletin toprakları 92.600 km'dir. Altay Türklerinin sayısı 1989 sayımına göre, 70.777'dir.
Altay Türkleri, adını ünlü dağlardan alır. Türkçe 'altın', Moğolca 'Altan' sözleri ile aynı köktendir. Altay Türklerinin ilk yurtları Türklerin anayurdu olarak da gösterilen Altay Dağlarıdır.
Altay Türklerinin Kıpçakların uzantısı oldukları sanılır. Altay boy adlarının çoğu eski Türk boy adlarıdır. Biraz Moğollarla karışmış olmalarına karşın en saf kalmış Türk soyu sayılırlar. Yakın zamana değin küçük öbekler biçiminde dışa kapalı bir yaşam sürerler. İslam din ve kültüründen etkilenmezler. Şaman inançlarına bağlı kalırlar. 19. yüzyıl başlarında Rus din adamları aralarında Hristiyanlığı yaymaya başlar. Günümüzde Hristiyan dininde sayılırlar.
Altaylar çeşitli boy ve soylara ayrılırlar. Bu boy ve soy ayrımları dilde ağız ayrılıklarına da neden olmuştur.
Çulımlar
Çulım Türkçesi, Çulım Irmağı kıyısında yaşayan Türklerin dilidir. Bunlar Tomsk ilinde otururlar. Bu yörede yaşayan Türkler, Çulım Tatarları olarak bilinir. Aşağı Çulım ve Orta Çulım olmak üzere iki büyük öbeğe ayrılmış bulunan Çulım Türklerinin toplam sayısı 1987 sayımına göre 11.125'tir.
Bu bölgede yaşayan Türkleri, Ketlerin (Yenisey Ostyakları), Türk halklarıyla karışması sonucu ortaya çıkmış bir topluluktur. Ayrıca Sibirya Hanlığının çökmesinden sonra doğuyu göçen Tatarlar ile 17. yüzyılda bölgeye gelip yerleşmiş olan Buharalılar da bu yapı içinde yer alırlar. (Bak. Batı Sibirya Tatarları) 18. yüzyılda resmen Hristiyanlığa girerler. Günümüzde avcılık ve balıkçılık en önemli gelir kaynaklarıdır.
Yazı dili bulunmayan Türk dillerindendir. Messerschmidt. Radloff, Katanof, Maloff gibi bilim adamları üzerinde durmuşlardır.