770-869 yılları arasında yaşan ünlü bir Arap edibi ve düşünürü olan Câhiz'in yazdığı bu kitap: hayatı, eserleri ve etkisi ile başlamaktadır. (Bu arada Câhiz çok çirkin olduğu ve buna rağmen oldukça neşeli, zeki, latifeci ve birazda cimri olduğunu belirtmekte fayda var) Yazar Kaşgarlı Mahmud'dan yararlanarak Türklerin kökeni hakkında bilgi vererek başlar. Aslında Türklerin kökenini Sakalara dayandırdığı hatta bazı Slav topluluklarınında bir dönem Türk kabul edildiğini söylemektedir. Bizans'ta paralı askerlik yaptıklarını belirterek hadisler içerisinde Türklerle ilgili olanları anlatmaktadır. Emeviler döneminde İslamiyet'e olan tutumları daha sert olan Türkler, Abbasi Devleti'nin kurulmasıyla değişmiştir. Özellikle Talas Savaşı'nında etkisiyle Abbasi Devleti içerisinde görev almalar başlayacak ve Avasım - Samarra kentlerinde Türkler konaklayacaktır. Abbasi halifelerinden bazıları Türklere olan bakış açıları oldukça iyi hatta birkaçının annesi Türk. Ama Türk düşmanı olan Abbasi halifeleri de mevcuttur. İlk Türk alimlerinden bahseden Câhiz onlar hakkında bilgiler vermektedir. Dahasonra eser üzerinde yapılan çalışmalar ve tercümeler kısmı yer alır. Burada eserin baskıları, tercümelerinden bahsedilir.
Değerlendirme:
Aslında kitap öz olarak az bilgi içeriyor. Bir çok doldurma bilgi mevcut. Yazın hayatıdır, tercümeleri ve baskılarıdır. Daha ziyade Câhiz'in yazdıkları zaman zaman eleştiriye açıktır. Katılmadığım şeylerde var. Ama Türk tarihi açısından kaynak sayılabilecek bir eserdir.
İlginiz varsa okuyabilirsiniz onun haricinde sıkılabilirsiniz.
6/10
