tûtinâme, bir papağanın anlattığı öykülerden teşekkül eden bir eser. doğu klasikleri arasında hatrı sayılır bir yeri olan, ilk olarak sanskritçe’den farsçaya, farsçadan dilimize gelmiş bir yapıt. osmanlıda ilk çevirip okunmaya başlanması 15 ya da 16. yy’da, dönemin padişahının isteği üzere gerçekleşmiş. taze bir doğu klasiği okuyucusu olarak ilk gözüme çarpan, bu kitabın da diğer okuduklarım gibi öğüt, nasihat amacı güderek yazılmış olması oldu. İnsanlardaki tamahkarlık, açgözlülük, hırs gibi kötü kabul ettiğimiz hasletlerin negatif sonuçlarını bazen fabl şeklinde bazen hükümdarlar, letaif varlıklar alemi üzerinden şekillendirerek anlatıyor. İç içe hikaye örgüsü olan bu kitabı okurken açıkcası en hoşuma giden kısım ayet ve hadislere atıfla ilerleyip, kelam-ı kibar olarak bize ulaşan velilerin sözleriyle ve beytlerle süslenmesi. (bunun eserin aslında olmayıp sonradan eklendiğini söyleyen de var ama, iyi bir fikir olmuş). yine şark edebiyatındaki kadın ve güzellik vurgusu burada da çok yoğundu. hemen hemen her hikayede aşık olan birileri, güzelliği perilere benzetilen bir kadın vardı. bunu da, aşksız insanı merkeb hükmünde sayan -beyazid bistami’nin meşhur hikayesi- ve hakiki aşk için beşeri aşkı bir merdiven kabul eden doğu anlayışının payı büyük. kitabı sevdim mi, evet sevdim. oldum olası hikaye, masal dinlemeyi seven biri olarak okuması bana keyif verdi. şarkın zengin zihin dünyasına bir adım daha atmış gibi hissettim, doğu klasiğine giriş yapmak isteyenlere tavsiye edebilirim.
