"Ulus Nedir?" Renan'ın, "11 Mart 1882 Sorbonne Konferansı" söylemlerini ve notlarını içeren çok önemli bir eser. Bu eserinde politikaya, siyasete, kültürlere, savaşlara, ırklara, milletlere, uluslara (kendisi ulus kavramını devletten de, milletten de ayrı görüyor) ve bunlarla bağlantılı olan birçok kavrama da dokunup, bizlere açıklık getiriyor. Ulusun nasıl meydana geldiğini, ulusu diğer siyasi ve kültürel oluşum biçimlerinden ayıran noktaları, ulusun hakikatte ne olduğunu bizlere açık açık ve fazlasıyla eleştirel bir biçimde gösteriyor. Kendisinin dili biraz keskin ve bu özelliğini gizlemiyor yazılarında da, söylemlerinde de.
Hatta kendisi, dönemin önemli figürlerinden biri olan Alman filozof David Friedrich Strauss ile de mektuplar vasıtasıyla atışmıştır. Strauss'un düşüncelerini eleştirmiştir. Oysa kendisi Fransa'nın Strauss'u, Almanya'nın ise Renan'ı olmuştu.
Ben, Ernest Renan'ın çoğu fikrine katıldığımı söyleyebilirim, tabii ki ayrıldığımız noktalar da oldu ama genel hatlarıyla yakın görüşlerde olduğumuzu fark ettim.
Özellikle de eser içerisinde Türkiye'ye yer vermesi, Türkiye'nin oluşum biçimlerinden bahsetmesi ilgimi çekti. Sizler de konu olarak politikayı, siyaseti, devletlerin ve ulusların oluş biçimlerini merak ediyorsanız, bu esere şans verebilirsiniz. Özellikle de Renan'dan okumak farklı bir deneyim olacaktır.
Ernest Renan'ın hayatı ve fikirlerinin tanıtımıyla başlayan bu kitapta belirli bir insan topluluğunun, Ulus/ Millet olabilmesi için hangi şartları taşıması gerektiğini yüzeysel ama geniş bir perspektifle müşahede ediyoruz.
Yaşadığımız coğrafyada kişinin milliyetini sevmesi -bölgesel olarak farklılık göstermekle birlikte- kısmen