Umut Felsefesi

Bloch'un önündeki model şüphesiz Kant'ın öğretisidir, ancak o kendi somut ütopyasını geliştirme yolunda Kant'ın postulatlarını niteliksel bir değişime tabi tutar.

Sayfa 7 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu

Yapılması gereken ilk şey, Kant'ın postulat öğretisi içerisinde postulatçı düşünce tarzının genel yapısını, mümkünse onun özel içeriğinden ayırt ederek ortaya koymak olacaktır. Bu ayrım bize, Kant'ın postulat öğretisini (Kantçı içerikten bağımsiz bir şekilde) başka bir düşünce veya felsefe sistemlerine uyarlama imkanı sunacaktır.

Sayfa 8 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu

Reklam

Eren

Ernst Bloch kendi ateist anlayışını Kant'ın teist kavrayışının karşısına koyarak, Kantçı postulat öğretisini özünden sarsar. Hakikaten Kant tarafından ortaya konulan üç postulat (özgürlük , Tanrı ve ölümsüzlük ) sistem dahilinde öylesine bir birlik oluşturmakta ve postulatçı düşünce tarzı eleştirel düşünceyle öylesine iç içedir ki, Kantçı bağlam terk edildiğinde tüm postulat öğretisi ve onun temelinde yatan düşünce tarzı kopma tehlikesiyle yüz yüze kalmaktadır.

Sayfa 8 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu

Eren

Postulatçı düşüncenin formu, Schaffler gibi çoğu eleştirmenin de kabul ettiği gibi, diyalektiktir. Diyalektik düşünce tarzı pratik açıdan kaçınılmaz bir şekilde çelişkiye düştüğünden, teorik açıdan bu çelişkinin çözümü “talep edilir” (postulat). Bu koşulların verilmiş olduğuna dair teorik kabul ise postulatın içeriğini oluşturur. Böylece farklı içerikler ancak, eğer pratik aklın kullanımında ortaya çıkan ve kaldırılmak zorunda olan çeşitli çelişkiler mevcut olduğunda söz konusu olur.

Sayfa 9 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu

Eren

İçeriksel olarak postulat, kesin bir kanıttan mahrum olan, ancak olgusal nedenlerden veya sistematik ve pratik düşüncelerden dolayı varsayılan ve inanılan, düşünsel olarak zorunlu olan kabul demektir.

Sayfa 11 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu

Eren

Kant, aklın teorik ve pratik ilgisinin yöneldiği, "Neyi bilebilirim? ve "Ne yapmam gerekir? sorularını yönelttikten sonra aynı anda hem teorik hem de pratik olan üçüncü temel soruyu ortaya koyar: “Ne umabilirim?" Burada umut, henüz olmamış olana yöneliktir ve aslında "Yapmam gerekeni yaparsam ne umabilirim?" şeklinde anlaşılmalıdır. O bu haliyle ahlaki teleolojinin temel sorusu olup, cevabı en yüksek iyi öğretisinde yatmaktadır. Bu soru ahlak yasasıyla veya ahlaki emirle içsel bir bağa sahiptir. Bir başka ifadeyle, burada insan yaşamında karşı karşıya olduğumuz herhangi bir umut kastedilmiyor, tersine ahlak yasasına sıkı sıkıya bağlı olan ve bütünüyle insan varlığıyla ilgili bir umut söz konusudur.

Sayfa 12 - Elis Yayınları, 2003, 1.basım.Kitabı okudu