Uygarlık Tarihi
Server TanilliUygarlık Tarihi Gönderileri
Uygarlık Tarihi kitaplarını, Uygarlık Tarihi sözleri ve alıntılarını, Uygarlık Tarihi yazarlarını, Uygarlık Tarihi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İnsanın kendi yarattığı şeylerden kopması, bunları kendi dışında birer soyut varlık, üstün birer güç gibi görmesi, onların karşısında kendi kişiliğinden, insanlığından olması, bunların boyunduruğu altına girmesi Marx’ın dilinde yabancılaşma (alienation) kelimesiyle dile getiriliyor.
Marx ve Engels’e göre, kapitalizmin gelişmesi içinde, Sanayi Devrimi ile ortaya çıkan burjuvazi-proletarya çatışması, insanlık tarihinde son sınıf çatışmasıdır
Marx ve Engels, nasıl maddeciliğin “mekanist” yorumu yerine ona “bilimsel” bir içerik kazandırmışlara, Hegel’in “soyut” diyalektiğini de “somut” olaylar dünyasına uyguladılar. Onlara göre, oluşum, giderek tarihsel gerçeklik “diyalektik”tir. Ama dış gerçeklikteki bu diyalektik gelişme, öyle Hegel’in sandığı gibi düşüncenin dışavurması değildi. Tam tersidir: Madde, düşüncenin, insan aklının büsbütün dışındadır. Tezli, antitezli ve sentezli gelişim, yani diyalektik gelişim, aslında maddenin kendisinde olur; düşüncenin diyalektiği ise, madde planındaki diyalektiğin bir yankısıdır. Marx, “Hegel’in sistemi baş aşağı duruyordu; ben onu ayakları üzerine kaldırdım” derken işte bunu belirtmek ister.
HEGEL
Hegel’e göre, doğada ve tarihte bütün oluşum, “idea”ya, “yaratıcı bir idea”ya dayanıyordu. Ama bu “idea”nın yaratıcılığı, “idea”nm doğurduğu “çeşitleme”lerde saklıdır: “Tez” adı verilen bir başlangıç, zamanla, kendi içinden çıkan -ama kendisinden farklı olan- “antitez”i yaratmakta, her ikisinin çelişmesinden de bir “sentez” ortaya çıkmaktadır. Sentez, daha öncekilerin her ikisini de içine alır; ama hiçbiriyle aynı değildir ve onları aşmakta, öteye geçmektedir. Başka bir deyişle, değişen, “kendi çatışmasını kendi içinde taşıdığı için” değişmektedir.
Hegel, her şeyin hareket halinde ve değişmekte olduğunu, oluşlar arasında sürekli bir bağlantı bulunduğunu ortaya koyarak diyalektik yöntemi geliştirmişti ama, bütün bu “diyalektik oluşum”un temelini “somut gerçeğe” değil, bir çeşit “düşünceleştirilmiş Tanrı”ya ya da “Tanrılaşmış düşünce”ye, kendi deyimiyle “idea”ya dayandırmaktaydı.
Hegel, felsefesini “idea”ya dayandırdığı için, felsefi anlamıyla “idealist”, yani “düşünceci” bir filozoftu. Ancak “diyalektik” düşünen bir filozof. Ve HegelTe beraber, düşünceci felsefe, Batı’da en görkemli bireşimine ulaşmıştır.
İstanbul 5. Ağır Ceza Mahkemesi Kararı...
KARAR: Gerekçesi yukarda gösterildiği üzere Anayasa Doçenti olup Şişli Siyasal Bilimler Yüksek Okulu öğretim görevlisi bulunan sanığın, ders kitabı olarak yazdığı ve Uygarlık Tarihi Ders Notları isimli kitabın muhtevasının ve gene derslerde ve ders harici öğrencilere komünizm propagandası teşkil edecek veya övecek şekilde telkinli sualler sorup propaganda yaptığı ileri sürülen sanığın, TCK’nun 141/6,142/1-5-6.80. maddeler gereğince tecziyesi için amme davası açılmışsa da, Anayasa’nın 20. maddesi de nazara alınarak öğretim üyesi olan sanığın ilmî mahiyette yazdığı eserin ve ders verdiği sırada ilmî görüşlerini açıklamasının komünizm propagandası olarak kabulüne ve gene komünizmi övme fiili olarak kabulüne imkân görülemediğinden, suçluluğu anlaşılamayan sanığın müspet suçtan BERAATİNE, talep veçhile ve temyizi kabil olmak üzere oy birliğiyle verilen karar sanık Server Tanilli ve müdafileri Av. Gülçin Çaylıgil ve Av. Şeref huzuruyla C. Savcısının yüzüne karşı açıkça okunup anlatıldı. 31.3.1978...
Sayfa 333 - Alkım Yayınları
İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'ndeki Savunmasından...
Kapitalist dünya, sosyalist dünya, geri kalmış ülkeler dünyası diye üç ayrı gerçekliğin yaşandığı bir dünyada, ben, geri kalmış bir toplumun aydınıyım. Ülkemi, emperyalist kapitalizm, içerideki ortakları ile işbirliği halinde sömürmektedir. Bu sömürü, ona karşı çıkanlara, zaman zaman “zor”a başvurarak sürdürülmektedir. Böylesine acı bir gerçekliği yaşayan bir toplumun aydını olarak: - “Emperyalizm”e ve “faşizm”e karşıyım. Tam bağımsız ve gerçekten demokratik bir Türkiye’den yanayım;..
(30 Eylül 1976)
Server TANİLLİ
Sayfa 228 - Alkım Yayınları
İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'ndeki Savunmasından...
Ne demektir bilimde “objektiflik”?
Bilimsel objektiflik, gerçekliği (realiteyi), “olduğu gibi”, “sübjektif önyargıların etkisinde kalmadan” tespit etmektir. “Taraf tutmak” ise başka şeydir. Hemen söyleyelim: Bilim, taraf tutar; bilim adamı taraf tutar. Ama kimin tarafını? Gerçeğin, doğruların tarafını! Bütün bilim tarihi, gerçeklerin, doğruların tespit edilmesi ve kabul ettirilmesi, yanlışların giderilmesi çabasının, bu uğurda verilen mücadelelerin tarihidir. Bu mücadelede, bilim adamları, gerçeklerden; doğrulardan yana olmayan güçlerle karşı karşıya gelmiştir, zaman zaman korkunç ve iğrenç baskılara uğramışlardır. Galilei’nin Katolik Kilisesi ile çatışması bunun herkesçe bilinen bir örneğidir...
(30 Eylül 1976)
Server TANİLLİ
Sayfa 327 - Alkım Yayınları
İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'ndeki Savunmasından...
Sayın Başkan, Sayın Üyeler,
18 Aralık 1975 tarihinden başlayarak, bu salonda, çok önemli bir davaya bakıldı. “Çok önemli” dedim: Gerçekten, daha şimdiden, bu dava Türk kültür tarihinin malı olmuştur. İlerde, ülkemizin kültür tarihini yazacak olanlar, bu davadan da bahsedeceklerdir, ama mutlaka bahsedeceklerdir...
(30 Eylül 1976)
Server TANİLLİ
Sayfa 327 - Alkım Yayınları
Geliyorum Ruhi Su'ya...
...O, ömrünü âşıklara ve türkülere adamış insandır. Yitik dizeyi şurada, başka birini ötede bulur; bir ezgiyi şu bölgede saptar; sazdaki bir iniş çıkışı başka bir yerde. Bir müzik bilgini gibi değil, bir müzik vurgunu, kendine özgü bir âşık gibi çalışır; bir “türkü devşiricisi”dir o. Galiba Toros eteklerinde işittim bu lafı, durmadan türkü aradığını, zamanın yıkıntıları arasından türkü bulup çıkardığını anlatmak istiyorlardı besbelli.
---------------------------------------------------------------
(Abidin Dino, “Saz ve Ruhi Su Üstüne Notlar”,
Guitare et Musique Dergisi, Çev. Bertan Onaran)
Sayfa 296 - Alkım Yayınları