Valensi bir tarih bilinciyle, tarihi, tarihseli bütün görünümleri içinde sunmak düşüncesi w tutumuyla çalışıyor. Osmanlı'yı farklı görünüşleri ile tanıyabiliyoruz. Çağdaş Türk okuyucunun Osmanlı'da görmediği, algılamadığı yanlar sergileniyor. Vencdikli Osmanlı 'yı bilmek amacında. Akılcılığı, Osmanlı yararına, bize ters düşebilir.
Vcnedikli elçilerin Osmanlılarla çatıştığı noktalar var. Sosyal davranışlarda, akılcılıkta, yurttaşlık tutumlarında, yö neticilikte, reformculukta başkalıklar görülmekte. Birçoğumuzun beklemediği değerlendirmeler çıkıyor önümüze. Bunlar tarihçiliğin gerekleri. Olumsuz gerçeklerin içinde, gerçeklerin temelleri yatabilir.