Yalnızlıklar Hasan Ali Toptaş

Yalnızlıklar kitabı aslında insanın içine kalkan bir otobüs... Eline aldığın anda başını otobüsün penceresine yaslayıp yalnızlığına yolculuk yaparsın. Sana türkü mırıltıları, ince ıslıklar ve derin sessizlikler eşlik eder yol boyu... Kendi yokuşlarını aşarken bir bir, farkına varmadığın yalnızlıkların ince sızılarla atlar önüne. Gece, gündüz seninle gezer;yalnızlık...Hangi yola koyulursan koyul, yalnızlık hep yoldadır. Her yere ve her şeye ondan gidilir ve ondan gelinir. Yalnızlık bir yol halidir...Yollar, her türden bir yalnızlık güzergahı... Yalnızlığa düşmekle yalnızlığa yükselmek arasında savrulursun bi müddet.Alıp karşına kendini;konuşursun, bakışırsın, dövüşürsün öteki kendinlerle...Yolun sonu hep yalnızlıktır;ölüm yalnızlığı...Yolda savrulurken çoktan ölmüştür öteki kendinler...Kendin kalmışsındır artık bi başına,sırf sen, tek sen, yalnız sen... Yol bitip kendine geldiğinde, kendi içinde saatlerce yürüyüp kimselere rastgelmeyen yalnızlar babası Rilke düşer aklına,selam edip yalnızlığını seversin ve önüne çıkardığı acıları yakışık alır sızlanışlarla göğüslemeye çalışırsın...Artık yalnızlığa yükselmişsindir. Yalnızlık hayattır ve bir yaşayış biçimidir.

Bir başınıza kendi içinize gidip gelmek istiyorsanız "Yalnızlık gidip gelmektir biraz da, nereye olursa..."  diyen kitap en kestirme yol...

"Yalnızlık en çok susturmaktır. " diyen kitabın incelemesinin  tam da burasında susturuyorum kendimi.Çünkü "Yalnızlık biraz da herşeyi bilmenin ta kendisidir. " diyor aynı kitap.Bi bok bilmediğimi ilan edip 8 numaralı yalnızlığıma gömülmeye gidiyorum . İyi okumalar, yalnızlığını kitaplara bölüştüren sevgili okurlar...

#1878413 /> #1878417 /> #1878316 /> #11155700 /> #12856941

(bkz: 4. Yazar Kitapları Okuma Etkinliği: Hasan Ali TOPTAŞ) düzenlenen bu etkinlik kapsamında yazarın okuduğum ilk kitabı ve özellikle yazarla tanışma kitabı olarak Yalnızlıklar'ı seçtim.

Mısralar arası derinliklerin ölçüsü bir çok yazar/şair derinliğinden -hakkını verecek ölçüde- fazla, dili de bir o kadar sade. Yerli yazarlarımızdan dili bu sadelikte olup okuyucuya da doruklarda haz silsilesi yaşatan isim Ahmed Arif'tir. Hasan Ali de kesinlikle ilk beşe girecek kaleme sahip bir yazar, dilerim şiirlerinin devamını getirmekten çekinmez.

Kitap da yazarın kendisi hariç bahsi geçen üç belirgin şahıs var. Onlardan bir tanesi nine; gelenek, toplum tabuları, batıl inançlar, karşılıksız, temiz bir sevgi ekseninde torunu üzerinde etki bırakmış bir karakter. Diğer bir karakter ise baba; sevgisinin büyüklüğünden dolayı ve rol model olarak sevilen aynı zaman da bir o kadar da nefret edilen bir karakter olarak vücut bulmuş Hasan Ali'nin kaleminde. Bir de sevgili karakteri var; sevilen ama ulaşılamayan, ulaşılsa bile elde tutulamayan bir yalnızlık nedeni yazar için. Kendisi ise içinde geçtiği ve üzerinde etki bırakan olayları ele almış; darbe, savaş çığırtkanlığı, eskiye duyduğu özlem bunlardan en belirginleri olarak sıralanabilir.

Sırada ki kitabı Kuşlar Yasına Gider için, kitap hakkında okuduklarım ve Yalnızlıklar'dan sonra güzel bir eserle karşılacakmışım izlenimini bıraktı.

İyi okumalar dilerim. Etkinlik için ayrıca teşekkürler.

YALNIZLIKLAR / HASAN ALİ TOPTAŞ
İnsana en yakın yalnızlıktır insan, cümlesini kitabın girişinde tek sayfaya sığdırabilmiş bir yalnız Hasan Ali Toptaş (Hangimiz değiliz ki? sorusu kitabın ardından bilinçaltından bilinç düzeyine çıkıyor.) Sandığımız, içinde bulunduğumuz durum, içinde bulunduğumuzu sandığımız durum, ve içinde bulunduğumuz ama sanmadığımız durum sorularını dile getiriyor kitap, en çok da yalnızlık tanımınla başbaşa bırakıyor seni. ''Fiiliyatımızın kaynağı kendimizi zamanın merkezi, nedeni ve sonucu zannetmeye bilinçsizce meyilli olmamızdadır.'' demiş Cioran, fiiliyat'ı yalnızlık olarak düşledim sonra her defasında. Yalnızlıklarımızı düşünürken yalnızken nasıl hissettiğimi düşündüm.. terk edilmiş? ıssız? hissiz olamazdım çünkü yalnızlığı hissediyordum, mutsuz? olağan? sonra ilk aklıma gelen cevabın üzerinde durmam gerektiğini ayırt ettim. Kimsesiz. neydi kimsesizlik, ne değildi? bedenen insan kalabalığı oluşması mıydı etrafında, Kafka giriyordu burda da işin içine ''Benim yalnızlığım insanlarla dolu..'' O halde neydi yalnızlık? Kimsesizliğin içinde kendimizin kendimizi bulamaması mıydı, hep ötekini aramak, bulamadığın zaman (öteki yoktu çünkü) içinde bulunduğunu varsaydığın -varsaymayı istediğin çünkü- durum muydu? ''Ben sensizliği yalnızlık sanmıştım, yalnızlık bende bensizlikti oysa- ya da bende birçok ben.'' Tam bu noktada kozanın içinden kelebek çıkıyordu, parmaklığın içinden Kafka, yalnızlıkların içinden Hasan Ali. İçinizden daha önce olmadığınızı düşündüğünüz, ya da içgüdüsel olarak hep hazırlandığınız durum, tam olarak aslında başından beri içinde bulunduğunuz; ayrımsamadan: Yalnızlığınız çıkıyordu. İnsanın içinde bulunmaktan kaçınması gereken durum Tanrı için ebediydi başından beri gelen. Çünkü yalnızlık Allah'a mı mahsustu? (Öyle denir)
Yalnızlık neydi? Hüzünle, kederle eş anlamlı mıydı bazan sevinç de doğurabilir miydi? Ben neyi yalnızlık sanmıştım bir keresinde? diyor yazar, biz neyi yalnızlık sanmıştık her keresinde? İçinde bulunduğumuz ebedi duruma yağdırılan sitem değil miydi yalnızlıklarımız -sanılanlar.- Belirli dönemlerde (o dönemler hiç bitmez; ''...'' olarak sandığımız dönemler biter yerini başkasına devrederken) Sandıklarımızın bir bütünü değil miydi yalnızlıklar. Hatırlarım bir keresinde yalnızlığı dedemsizlik sanmıştım, şimdi huzursuzluk sanıyorum.. yarın ne sanacağım, ne sanacaktım? BİR ŞEYİN OLMAMASI DURUMUNA VERDİĞİMİZ TANIM MIYDI YALNIZLIK?
Türkçeyi yerle bir eder bu sanrılar... (!)
Kitabı bitirdiğim gündür, yalnızlıkların ve yalnızlığın tanımıyla başım dertte, halbuki bildiğimi sanıyorum, tanımlama isteği de bir yalnızlık belirtisi (kafamızdaki karşılığından bağımsız yalnızlığın) ''Tanımlama zaafı onu merhametli bir cani ve uysal bir kurban haline getirmiştir..'' diye de eklemiş Cioran gene, bu incelemeyi yazarken oturup düşündük, dünkü ben, bugünkü ben, yarınki bana ulaşamadık, Hasan Ali, Cioran ve Çürümenin Kitabı, en başta Yalnızlıklar...

Yalnızlıklar, basit gibi görünen ancak birden çok derinlemesine anlam taşıyan 31 tane şiirden oluşan bir kitap. Kitap demek çok basit kalır. Icersinde sadece kağıt, harf, sayfa numaraları bulunmayan bir eser diyebilirim.
Adını duyduğumda bir yalnızlık ne kadar farklı anlatılabilir deyiverdim kendimce. Sonra okumak istedim. Orta kısımdan bir sayfasını açtım önce... Göz atayım amacıyla. Herhangi bir sayfadaki şiir beni bi an da cezbetti ve bunu hemen okumalıyım deyip en baştan başladım şiire.

"Yalnızlık alıp karşına kendini,
Öteki kendilerinle konusmaktır.
Bakışmaktır, öteki kendilerinle;
dövüşmektir.
Kimi zaman da, öldürmektir
İçlerinden sana en çok benzeyeni,
Benzemiyor diye.
Yalnızlık, öldürmektir."

demişti Hasan Ali Toptaş. Kendimi buldum sanki bu dizeler de. Beni bana anlatıyordu sanki.

Toptaş'ın kaleminden yalnızlık; nine, at, baba, kendisi, eşi, çocukluğu hatta ölü biri, postacı, boşluk,silah olmuştu. Farklı açılardan farklı anlamlar yükleyerek bize yalnızlığı kazandırmış Toptaş. Gizemli bir harita koymuştu ortaya. Yaşaya yaşaya çözmen gereken sırlar, imgeler, hayaller, gerçekler yerleştirmişti haritanın içerisine.

" İnsana en yakın yalnızlıktır insan." Kitabı daha açtığımız ilk sayfa da karşımıza çıkan bu söz, bizi nasıl bir içeriğe sürükleyeceğini tahmin ettirmişti sadece.

Okuduğum şiirlerle geçmişime gidip orada bıraktığım insanlarla yüzleşirken bi an da geleceğim de buldum kendimi. Zaman kavramı çok farklı harmanlanmıştı şiirler arasında. Yalnızlık duygusunu hissettiğim zaman bu kitap olacak elim de. Hiçbirmiz yalnız değiliz aslında. Geçmişimizi geleceğimizi yaşattığımız sürece içimiz de asla yalnız kalmayacağız.
Yalnızlık; içine çekildiğimiz mecburiyet değil, benliğimizle yüzleşebildiğimiz kapı sadece....

Yalnızlığın tanımı klişe gibi gelir insana. Pek de klişe değilmiş aslında, öğrendim. Yalnızlıkla anlamlandırdığım birçok şeyi yeniden düşndüm ve belki de yalnızlıkla barıştım. Keza yalnızlığın kelimeleri yokmuş, tüm kelimelerin oluşturduğu şeyin adı yalnızlıkmış; bilmiyordum, bildim...

Yalnız kalmaktan değil yalnız olmaktan kork sen diyor Kargo grubunun söz yazarı Mehmet Şenol Şişli. Hasan Ali Toptaş ın bu kitabı bu sözleri uzun uzun açıklamış sanki. Okurken kendimden o kadar çok şey buldum ki neredeyse kitabın her bir satırını işaretlemek istedim. Uzun zamandır okuduğum kitaplar arasında beni en çok etkileyenlerden. Dizeleri okurken yalnızlığınızla oturup dertleşir gibisiniz. Dilin kullanımı yalınlığı akıcılığı duyguların aktarımı sizi içine çekiyor. Kesinlikle okuyun.

Hasan Ali Toptaş ilk iki kitabını 1987 ve 1990 yıllarında kendi imkanlarıyla yayımlatmış ancak beklentilerinin altında bir durum olunca Yalnızlıklar kitabını oyalanmak amacıyla, yayımlatmak düşüncesi olmadan yazmış. İyi ki de yazmış diyorum şimdi. Kitap şiir kitabı olarak geçse de bana göre şiir kitabı denemez kendisinin tabiriyle 'şiirsel metinler' diyebiliriz. Yalnızlık üzerine Deneme-İnceleme daha bir açıklayıcı olacaktır. Yalnızlık teması ancak bu kadar güzel işlenebilirdi. Okurken aslında ne kadar da yalnız olduğumuzu içinize işleye işleye öğreniyorsunuz. Gerçekten çok büyük bir keyifle okudum. Çoğu sayfayı tekrar tekrar okudum. Çok içten ve samimi bir dille yazılmış. Keyifle okuyacağınızı düşünüyorum.

İnstagramda gezinirken bir arkadaşım hikâye atmıştı. Hikayede Hasan Ali Toptaş'ın 'Yalnızlıklar' kitabı yer alıyordu. Ve ben o an bu kitaba tutuldum. Belki de beni kendine çeken kitabın adıydı...
Yalnızlıklarrr.. İçime işledi. Kendimi bu denli yalnız hissederken bu kitapla karşılaşmış olmam beni çok mutlu etti...
Ama şöyle bir sorun oldu ben kitabın şiir kitabı olduğunu bilmeden aldım. Kitap gelince küçük bir şaşkınlık yaşadım ama daha ilk sayfalarında kitabı elimden bırakamadım. İlk kez bir şiir kitabını bu kadar erken bitirdim ve daha çok kez okurum ben bu muazzam kitabı..
Kütüphaneme bir iyikiyi daha eklediğim için mutluyum.
Herkese iyi okumalar. Saygılar, sevgiler...

Hasan Ali Toptaş her ne kadar kitabına Yalnızlıklar dese de okurken öyle yerlere gidiyorsunuz ki hiç bir yalnızlığı umursamıyorsunuz. Hissettiğiniz tüm yalnızlıklarınız kayboluveriyor her sayfasında her satırında ve her şiirde...

Kitap elinize geçtimi mısraların altını çizmeden bırakamıyorsunuz.. Yalnızlık üzerine kurulmuş onca şiir ve onca kelime size yalnızlığı adeta "yaşamak için çırpınan bir kuş"gibi gösteriyor. Bir çocuğun aklından yalnızlığın "nenesi" olduğu gibi. Hasan Ali Toptaş yine yapmış yapacağını. Pek güzel bir şiir kitapı olmuş, öbür kitaplarında bulunan o yazı şekli bu şiirlerin her mısrasında sizinle beraber. Okuyun derim. Eminim, dönüp dönüp okuduğunuz onlarca dize olacak..