Doğal hukuk anlayışının öncülerinden Cicero, yasaların ve hatta insan ahlakının temelinde doğanın varlığını kabul eden bir görüşe sahip. Ona göre temelde doğa insanın içinde ve insan davranışlarının kaynağı. Kitapta Platon’a her fırsatta saygısını belirten Cicero karşılıklı konuşma şeklinde ilerleyen bu eserinde ona benzemekten korkmadığını, onu taklit etmediğini ancak bunların yanında onu taklit etmenin ona gurur vereceğini belirtiyor, bu beni oldukça etkiledi. Metinlerde bazı kısımlar tamamlanmamış olsa da bu durum okumayı asla olumsuz etkilemiyor. Eseri okumak için ise bir hukukçu olmaya gerek yok, felsefi açıdan ideal düzene ilişkin düşünceleri önemseyen herkes mutlaka bu kitabı okumalı.
Kitaptan yaptığım bazı alıntılar şu şekildeydi:
“Akıl herkese verilmiştir, dolayısıyla hukuk da herkese verilmiştir.”
“Doğadan kaynaklanmıyorsa adalet bütünüyle mümkün olmaz ve faydacılık üzerine inşa edilen adalet yine bu faydacılık eliyle çökertilir.”
“Adalet ne ödül ne ödeme vadeder, o sadece kendisi için arzulanır, zira bütün erdemlerin nedeni ve anlamıdır.”
“En adaletsiz şey, adaletten kazanç sağlamaya çalışmaktır.”
“Hiçbir şey, devlet için, zor kullanmak suretiyle bileşenlerini bir araya getirip oluşturmaktan daha zararlı, hukuka ve yasalara daha aykırı, medeniyetten daha uzak ve daha vahşi değildir.”
Ve daha nice nice önemli alıntılarla bu değerli kitabı bitirdim. Farklı görüş ve bakış açısı edinmeyi seven herkese bu kitabı zevkle önerebilirim. Keyifli okumalar dilerim.