Yaşamın Matematiği Gönderileri
Yaşamın Matematiği kitaplarını, Yaşamın Matematiği sözleri ve alıntılarını, Yaşamın Matematiği yazarlarını, Yaşamın Matematiği yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.mikroskop sayesinde her şey karmaşıklaştı
Ama bir mikroskop yardımıyla bakılınca her şey karmaşıklaşıyordu. Ve daha yakından baktıkça da her şey daha da karmaşıklaşıyordu. Süt saf bir madde değildi, fakat birçok şeyin bir karışımıydı. Ot öyle karmaşık bir şeydi ki onu hala bile tam olarak anlayabilmiş değiliz. Bir ineğin karmaşıklığı ise çok daha büyüktü. O insani seviyeden bakınca basit bir şeydi, fakat mikroskobik seviyede ifade edilemez biçimde karmaşıktı.
İnsanlar daha keskin bir görüşe sahip olsalardı,
İnsanlar daha keskin bir görüşe sahip olsalardı, yaşamın gizli harikalarını görebildiğimiz için ilk devrimi hiçbir zaman deneyimlemeyecektik. Ancak zayıf görme gücümüz, bize basit bir teknolojiyi yani mercekleri yaratmamız için esin kaynağı oldu. Günlük aktivitelerimizi destekleyen bu yararlı alet, beklenmedik bir şekilde iki tür bilimsel cihazın geliştirilmesine yol açtı: teleskop ve mikroskop. Onlar kozmosun geniş bir uzamına ve canlı yaratıkların küçük ölçekli dünyasına erişebilmemizi sağladı.
matematiğin ne olduğu yanlış anlaşıldı
Matematiğin ne olduğu ve ne kadar yararlı olduğu yaygın olarak yanlış anlaşılmıştır. O sadece sayılarla ilgili olmadığı gibi, okullarda bize öğretildiği gibi 'toplamlar yapmak' da değildir; bu olsa olsa aritmetiktir. Bunlara cebiri, trigonometriyi, geometriyi ve matrisler gibi başka konuları bile eklesek, okullarda öğrendiğimiz şey, aysbergin üstte kalan kısmı gibi, devasa bir olgunun çok sınırlı bir parçası olarak kalır. Onların toplamı için yüzde birin onda biridir desek bile cömert davranmış oluruz. Ve bir piyanonun tuşlarında notaları çalmak gerçek müzikle ne kadar alakasız ve bir beste yapmaktan ne kadar uzaksa, okullarda öğrendiğimiz matematik de birçok bakımdan bütünü temsil edecek durumda değildir. İnsanlar sıklıkla matematiğin nerdeyse tamamının çok uzun zaman önce icat edildiğini (ys da keşfedildiğini) düşünür, ama yeni matematik çok büyük bir hızla varlık kazanmaktadır. Mütevazı bir tahminle yılda bir milyon sayfa üretilmektedir ve bunlar rutin hesaplamaların varyasyonları değil, tamamen yeni fikirler içeren bir milyon sayfadır.
Yaşamın doğası sadece biyokimyanın bir sorusu değildir. Bilimin diğer birçok alanı da canlıları neyin yaşattığını açıklama konusunda başat rollere sahiplerdir. Onların hepsini tamamen yeni koridorlara sürükleyerek bir araya getiren, benim altıncı biyolojik devrimimdir: matematik.
Dna nın yapısı
1950'li yıllarda Francis Crick ve James Watson, nerdeyse evrensel olarak tüm canlı varlıklarda karmaşık moleküler yapıların olduğunu düşünmeye başlamışlardı. Bunlar evrensel olarak baş harfleriyle DNA olarak bilinen dezoksiribonükleik asitlerdi. Britanya vatandaşı olan Crick, fizik eğitimi almıştı, fakat sonradan yüksek ısılarda suyun akışkanlığı üzerine bir doktora tezi yazarken bu alandan sıkılmış ve 1947'de biyokimyaya geçmişti. Amerikalı olan Watson'un ilk diploması zooloji üzerineydi ve bakterileri etkileyen bakteriyofanj (bakteri yiyen) denilen bir tür virüsle ilgile meye başlamıştı. Ama onun büyük projesi genin fiziksel doğasnı, yani moleküler yapısını anlamaktı. O zaman, genlerin hücrelerin kromozomlar diye anılan bölgesinde olduğu ve proteinler ile DNA 'dan oluştuğu düşünülüyordu. Biyologlar arasındaki geleneksel anlayışa göre organizmalar protinden oluştuğundan bu sayede yeniden üreyebiliyor ve kendilerini kopyalayabiliyorlardı.
*****
Aniden, biyolojinin dikkati temel maddelerin moleküler yapılarına yönelmişti: dNA, proteinler ve ilişkili moleküller. Üniversitelerin biyoloji departmanları ellerinin altındaki biyologları, zoologları ve taksonomistleri ya kovdular ya da emekli ettiler; o za mana kadar hayvanlar dünyasıyla çalışan bütün herkes tamamen kullanım dışı kalmıştı. Gelecek moleküllerdeydi. Ve onlar gerçekten de öyleydi ve öyle de oldu. Ve biyoloji bir daha asla eskisi gibi olmadı. Crick ve Watson, doğru yapıyı bulmadan birkaç gün önce gittiği Eagle'da (Cambridge Senet Caddesi'ndeki bir pub) gururla ifade ettiği gibi 'yaşamın gizemini' çözmüşlerdi.
Genetik
Dördüncü devrim Gregor Mendel'in genleri keşfetmesiyle gerçekleşti. Onun çalışması 1865'de yayımlanmıştı, ama değerinin anlaşılması için 50 yıl daha geçmesi gerekecekti. Organizmaların renk, boyut, doku ve şekli gibi gözlenebilir unsurları özellik olarak bilinirler (karakteristik veya haslet diye de anılır). Darwin, birkaç belirgin mantık yürütmeden sonra, bunun bir şekilde olması gerektiği çıkarsamasını yapmıştı, ama niteliklerin ebeveynlerden çocuklara nasıl geçtiği konusunda bir fikri yoktu. Aslında, aktarım mekanizması konusunda Köken'i yazarken sürdürülen bazı araştırmalar vardı, ama o bunların farkında değildi. Bilseydi, onların Darwin'in düşünceleri üzerinde temel bir etkisi olabilirdi. 1860'lara doğru Avusturyalı rahip Gregor Mendel yetmiş yıl boyunca bezelye yetiştirdi -70.000 adet- ve her kuşakta belli bir özelliğin kaç defa oluştuğunu saydı. Bezelyeler pürüzsüz müydü ya da buruşuk muydu? Mendel'in gözlemleri bazı merak uyandıran matematiksel desenler oluşturmaya başlamıştı ve sonunda her yaşayan organizmanın içinde, organizmanın kendisinin birçok özelliğini bir şekilde belirleyen şimdi gen diye andığımız 'faktörler'in olduğuna ikna olmaya başlamıştı. Bu faktörler önceki kuşaklar dan kalıtımsal olarak geçiyor ve eşeysel türler içinde çiftler halin de oluşuyordu: biri 'baba ' (bitkinin erkek organı) ve biri de 'anne' (dişi organ) idi. Her faktör birkaç belirgin biçime yol açıyordu. Bu 'aletlerin' -genetik alternatifler- rastlantısal karışımı sayısal desenler oluşturuyordu.
Evrim
Üçüncü devrim, sakin bir bekleyiş döneminin ardından geldi, fa kat 1859 yılında Darwin Türlerin Kökeni'ni yazdığı zaman ortalık tam anlamıyla kaynamaya başladı. Kitap daha sekizinci baskısını yaparken Galileo, Copernicus, Newton ve Einstein' ın çalışmalarıyla karşılaştırılarak tüm zamanların en büyük bilimsel çalışmaları arasında sayılmaya başlandı. Türlerin Kökeni' nde Darwin yaşamın çeşitliliğinin kaynağı olacak yeni bir görüşü ileri sürüyordu. Onun zamanında, sıradan insanlar kadar bilim insanları arasında da yaygın olan inanç, türlerin Tanrı tarafından bireyler olarak tüm kainatın yaratma işinin bir parçası olarak yaratıldığı yolundaydı. Herkes oldukları gibi yaratılmıştı. Bu görüşte, türlerin zaman içinde değişmeleri gibi bir olgu yoktu: bir koyun eskiden neyse şimdi de oydu ve hep öyle kalacaktı; bir köpek hep köpekti ve hep köpek olacaktı. Hayvanlar daha uyumlu olabilmek için değişemezlerdi: onlar, bir plana göre hareket eden biri tarafından büyük bir özenle öyle seçilmiş olmalılardı. Fakat Darwin, kaynaklara yönelik rekabet üzerinden doğanın tek başına değişiklikler yapabileceğini fark etmişti. Zor zamanlarda, hayvanlar içinde en uzun süre yaşayanlar en iyi olanlar oluyordu ve onların gelecek kuşakları da bu en iyiler üzerinden çoğalıyorlardı; böylece yeni kuşaklar çevrelerine hafıf bir şekilde daha iyi uyum sağlayanlardan oluşuyordu.
sınıflanfdırma
İkinci devrim İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoolog Cari Linnaeus tarafından başlatıldı. Linnaeus doğal dünyaya o kadar büyük bir ilgi besliyordu ki , onu kataloglaması gerektiğine karar vermişti
Mikroskop
Mikroskobun icadı organizmaların inanılmaz karmaşık iç yapılarının keşfi ne yol açtı. Bu, büyük sürprizlerden birisi, bütün canlıların hücrelerden oluştuğunun anlaşılmasıydı. Bir zarla kaplı bu yapılar, belli kimyasalları içlerine alıp dışarı salabilen kimyasal torbalara benziyorlardı. Bazı organizmalar tek bir hücreden oluşuyordu, fakat onlar bile şaşırtıcı derecede karmaşıktı. Hücre tamamen kendine has bir kimyasal sistemdi, öyle basit ve yalın bir şey değildi. Birçok organizma ise muazzam sayılarda hücreden oluşuyordu. Örneğin bedeninizde kabaca 75 trilyon hücre vardır. Bütün hücreler, yeniden üretime ya da ölüme yol açabilen kendi genetik makine parkına sahip minicik biyolojik makinelerdir. Hücrelerin kas hücreleri, sinir hücreleri, kan hücreleri vb. yaklaşık 200 türü vardır.
Matematik ve Biyoloji
Biyoloji eskiden bitki, hayvan ve böceklerin bilimiydi, fakat beş büyük devrim bilim insanlarının yaşam hakkındaki düşüncelerini köklü bir şekilde değiştirdi. Altıncısı da yoldadır. İlk büyük beş devrim mikroskobun keşfi , gezegendeki canlıların sistemli sınıflandırması, evrim kuramı, genlerin keşfi ve DNA ' nın yapısının keşfiydi. Gelin hala tartışılmakta olan altıncısına geçmeden önce bunlara sırasıyla bakalım.
Başlangıçta, biyoloji sadece bitkiler ve hayvanlarla ilgiliydi. Sonra hücrelere yöneldi. Şimdi ise, büyük genelde karmaşık moleküllerle ilgileniyor. Bilimsel düşüncedeki yaşamın gizemi üzerine bu değişimi yansıtmak için güncel insani seviyeden bir başlangıç yapan elinizdeki bu kitap, sonra biyologların canlıların mikroskobik yapılarına hiç olmadığı kadar odaklandıkları tarihi bir güzergaha geçiyor ve nihayet 'yaşamın molekülü' dNA ile son buluyor.
Matematikte kuram ve uygulama, Ay'ın evreleri için kemiklerin üzerine çentik atan ilkel insanlardan, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı kullanarak Higgs bozonunu araştıran bilim insanlarına kadar daima el ele gitmiştir.
Fakat bu da heryerdeki yasamin buradaki yasam gibi olmasini varsaymanin degersizligini gösteriyordu.Oyle yapmis olmakla kendi arka bahcemizdeki bir dunya disi yasam formunu yakalamak gibi kucuk ama anlamli bir sansi kacirmis oluyorduk.
Buraya bakmak gerekiyordu.
Sayfa 454Kitabı okudu
Evrim kuraminin en buyuk problemlerinden biri herkesin onu anladigini dusunmesidir.
Sayfa 309Kitabı okudu