Yerdeniz Öyküleri

Ursula K. Le Guin'in büyülü, ışıklı Yerdeniz'ini okumaya devam.

Sahilde, her yer ama her yer ışığa boğulmuşken bitirdim Yerdeniz Öyküleri'ni: cafe kalabalıktı, her bir yanda çocuklar ve kediler, bisiklete binmiş babalar ve kızları, arkadaşlar, yaşlı anneler ve babalar. İleride Büyükada... ve durduğumuz yere kadar uzanan ışıklı masmavi denizde sandallar dolusu insan denize eğilmiş bakıyor: balıklar, ölecekler. O ışığın gerisinde, bu güzel büyük yeşil yapraklı ağaçların altında yine aynı masada oturup bitirdim kitabımı. Bitirirken bol bol sarı gözlü kedilere mama verdim, sırtlarını sevdim.

Yerdeniz Öyküleri, bir önceki kitap olan Tehanu'dan 10 yıl sonra yazılmış. Çeşitli sitelerde on sene sonra yeniden Yerdeniz'e dönebilecekleri için mutlu olan insanların yazılarını okudum: herkes sevinçle, yeniden aynı beldelere, Roke'a, Ged'in, Tenar'ın dünyasına davet edildiği için memnun, sevgiyle söz ediyor kitaptan. Yerdeniz Öyküleri gerçekten de 6 kitaplık Yerdeniz dünyasına bir davet ama artık hikâye ileri gitmiyor, biz geri gidiyoruz ve Le Guin bize diğer hikâyelerde anlatmadığı şeyleri anlatıyor: yerdenizde yaşayan başka insanlar, başka büyücüler, tanıdıklarımız ve bildiklerimizin yanı sıra bilmediklerimiz, ve ayrıca her hikâyede seçebilen, ısrar eden, olabilen kadınlar ve önceki kitaplarla bağı kuran ve Roke'un bütün sırlarını ve hakikatlerini baştan aşağı değiştiren kızıl pullu bir ejderha..daha. Yerin Kemikleri hikâyesindeyse Ogion'un hayatından bir kesit görüyoruz. Çevik Atmaca'yı özleyen herkes için de hikâyeler sürprizlerle dolu.

Gördüğüm ve anladığım: bütün yerdeniz kitaplarında ve hikâyelerinde yazarın bütün karakterlerine büyümeleri, genişlemeleri için zaman tanıması; onları ışığı bulmaları için karanlığa sokarken dahi yaşamanın mücadele etmekten, anlamaya çalışmaktan, olmaya çabalamaktan başka bir şey olmadığını söyleyerek insani, şefkatle yaklaşması... bu kadar güzel başarılmış bir inceliğin çok güzel bir çeviriyle sayfalarca önümüzden akıp giderken bitmemesi için okuma hızımızı yavaşlatarak kendimize bu havayı solumak için müsaade etmek gerekiyor, ki ben de bunu yaptım. Bu yüzden uzadıkça uzadı okumam. Bir çok akşam es geçtim okumayı, kitabı kenara ittim, sırtımı döndüm ona. Bu dünyayı, Ged'i, bu yumuşak, ışıklı karanlıklı dünyayı kaybetmek istemiyorum. Yüzümü çevirdiğimde gün ışığıyla ısınmış, ışıklanmış yerlerde yapayalnız bulmak istemiyorum kendimi. Bir yandan Kastamonu'da, Araç'ta bir ıhlamur ağacı olmaya hazırlanıyorum, oğlum Erhan'ım yapacak herşeyi. Bir ejderha mı? Değil. Ama bir ümit. Bir kabulleniş.

hepimizin zamanı varken, ve edebiyat herşeyi böylesine güzelleştirirken, herşeyden ve herkesten uzaklaşıp severek, büyülerle ve ejderhalarla hemhal, incinmiş ama güçlü olmaya yazgılı karakterleriyle yürümek ve solumak için bu dünyayı, herkese Yerdeniz'i okumayı öneriyorum .

Şu ana kadar okuduğum Yerdeniz serisinin beş kitabı içerisinde en az sevdiğim kitap bu oldu. Özellikle bir kaç hikayeyi çok gereksiz buldum ve sevmedim. Tabi bunlar benim şahsi görüşlerim çünkü ben bu tarzda her hikayede farklı konu ve karekterleri okumayı seven biri değilim ama Yerdeniz evreninde geçen birbirinden bağımsız hikayeler okumak isteyenler için önerebilirim.

Bütün parçaların oturduğu bu öyküler kitabındaki genel tablo birbirinden ayrı gözükse de taşların oturması için gerekliydi diye düşünüyorum. Çevik atmaca dışında gelişen olayları da öğrenmiş oluyoruz. Genel olarak beğendim bu kitabı da her ne kadar kısa kısa öyküler sevmeyen bir olsam da. Son kitaba geçmeden önce bazı detayları öğrenmiş oluyoruz.

Bu kitabı bilerek sona bıraktım. Çünkü ana hikayeden kopmak istemiyordum. Beni içine öyle çekmişti ki... Seriyi bitirdim. Öteki Rüzgar benide alıp götürdü. Biraz kızgınım, bittiği için. Çocuksu bir yönüm var, çok sevdiğim bir şey artık yoksa kızıyorum küsüyorum... Öteki Rüzgarı henüz yeni bitirdigim için bir süre daha boş kaldığımda oradaki olayları getiriyorum aklıma. Bir süre sonra kızgınlığım geçtikten sonra bu kitabı daha düzgün okuyacağım. Eski bir dostu karşılar ve kucaklar gibi. Tekrar yerdenizin rüzgarlarını hissetmek ve denizin sesini duymak, eminim ki en iyi dostunuzla aradan yıllar geçtiğinde içtiğiniz bir kahvenin verdiği haz gibi olacaktır. Şimdilik tatlı ve özlem dolu öfkemle bu kitaba ara veriyorum.

Yerdeniz Büyücüsü'nü okurken sık sık sessiz çığlıklar attım: "Bu ne muazzam bir kitap böyle" diye. Atuan Mezarları (bence) kurgu bakımından en sağlam olan kitaptı; o yüzden de favorim oldu. En Uzak Sahil'in kurgusu zayıf da olsa, vermek istediği mesajın barizliği açısından en başarılı olanıydı; ara ara İhsan Oktay Anar'ı hatırlatması da cabası. Tehanu; üçlemenin yıllar sonra gelen devam kitabı. Sürprizlerle dolu Tehanu, son kitap olan Öteki Rüzgar'da bizi bekleyen muhteşem sonun da sinyalini veriyor. Serinin 5. kitabı olan Yerdeniz Öyküleri'nde ise bambaşka karakterlerin başrolde olduğu 5 farklı öykü okuyoruz. Bu öykülerde zaman zaman bildiğimiz karakterlerden de bahsedilmesi ve elbette öykülerin Yerdeniz coğrafyasında geçmesi, kitabı seriye dahil ediyor. Hiç çevirmek istemediğim o son sayfayı da çevirdiğime göre şunu söyleyebilirim ki: Evet, seri bitti ama benim Ursula K. Le Guin'le işim bitmedi. Çünkü o muhteşem bir yazar, benim için adeta ikinci Saramago oldu. Onun yarattığı dünyaya adeta aşık oldum. Bence bu seriyi herkes okumalı, yıldızlı tavsiyemdir. =)

Yorumlar o kadar olumlu ve güzel ki mutlaka okumalıyım. “Kitapta kaybolup büyüdünde kalmak istiyorum. istediğin kadar taşı sula taş büyümez” ne güzel özetlenmiş bir hayat...

Ursula Le Guin'i ne kadar bilim kurgu yapıtlarıyla tanımış olsam da, bu serisinde yine mükemmel iş çıkartmış. Yerdeniz'in bir ucundan diğer icuna sürüklenen maceralarda, kendinizi Yerdeniz'de kah tehlikelerden kaçarken kah düşmanla yüz yüze bakışırken bulacaksınız. Kitapdaki büyücü Ged karakteri ise, benim fantastik dünyalar arasında en sevdiğim ikinci büyücü oldu bile. Uzatmayayım, fantastik kurguya ilgi duyan herkesin mutlaka okuması gereken serilerden.