Demek ki felsefe kendi doğuşunda belirsiz bir (lurumda bulunuyordu: Kendi yol yönteminde, kendi esinlemelerinde aynı zamanda hem gizemli inançlarla, hem agora tartışma- larıyla yakınlık kurar: mezheplere özgü gizliliğin ruhu ile, politik etkinlikleri nitelendiren çelişkili tartışmalar arasında gider gelir. İ.Ö. VI. yüzyılda Büyük Yunanistan'daki Pita- gorasçı mezheplerde olduğu gibi yere, zamana ve eğilimlere göre kapalı dinsel derneklere göre örgütleniyorlar ve salt ezoterik öğretilerini yazılı olarak açıklamayı reddediyorlar. Bunun yanında, Sofistler hareketinin yaptığı gibi tümüyle halk yaşamıyla da bütünleşebilirler, sitenin yönetiminde et- kin olmaya hazırlanabilirler ve sıradan her vatandaşa para karşılığında ders verebilirler. Yunan felsefesi, kökenindeki bu belirsizlik yüzünden, belki hiçbir zaman tümüyle açıklık kazanmadı. Filozof iki tutum arasında durmadan gidip gele- cek, zıt iki eğilim arasında kararsızlık geçirecektir. Bakarsı- nız bir devleti yönetmek için tek başına ortaya çıkacak, tan- rı-kral'ın bayrağını gururlu bir şekilde ele alacak, devleti in- sanların üstünde yükseltecek, "bilgi" adına tüm toplumsal yaşamı düzeltmeyi ve siteyi üstün bir şekilde yönetineyi ile- ri sürecektir. Ya da bakarsınız dünyadan el etek çekecek, yalnızca kendi özel yaşamında geçerli bir bilgeliğe bürüne- cektir. Kendi çevresinde birkaç çömez toplayarak, sitenin yanında başka bir siteyi bunlarla kurmaya çalışacak, toplum yaşamından vazgeçecek, bilgide ve içsel düşüncelerde kendi kurtuluşunu arayacaktır.