Spoiler içerir!
Bana göre bir eseri değerli kılan en önemli etmen eserin varlığının hayatın içinden vücuda gelmesidir.
***
Gerçekliğin gölgesinde okunan kitabın lezzeti gerçekten mutluluk veriyor.
***
Rusya'nın Orta Asya Türk coğrafyasını işgali, istilası orada yaşayan Kazakları çok rahatsız ediyor ve dönem dönem ayaklanmalara yol açıyordu.
Çar 3. Petro şaibeli bir şekilde ölür ve Kazak lider Yemenyan Pugaçov kendisinin çar olduğunu ve kendisine yapılan suikasttan kurtulmak için Orta Asya'ya kaçtığını dile getirir ve çevresine topladığı güçlerle isyan başlatır. İşte romanda anlatılan isyancı Pugaçov ismi buradan geliyor. Kitapta da Pugaçov kendisini her an Çar olarak tanıtır.
***
Kitabın ana kahramanı Pyotr Andreviç, her ne kadar kitaba Yüzbaşının Kızı adı verilse de... Zira hikâye hem askerliğe hem aşka hem de karmaşık olaylara Pyotr cemre gibi düşüyor. Rahat bir askerlik ve şehir hayatı için Petersburg'a gitmeyi hayal ederken babası tarafından rahatlığa değil hayata alışması için Orenburg'a, eski bir arkadaşına gönderilir. Oradan da Orenburg'a bağlı ücra bir kaleye... Yolda yaşadığı bir olay hayatını etkiler. Farkında olmadan isyancı Pugaçov ile tanışmıştır. Bu tanışıklıkta yaptığı bir iyilik, Pugaçov tarafından iki kez hayatının kurtarılmasına vesile olur. Hatta birinde sevdiği kadının, Maşa'nın, yani Yüzbaşının Kızı'nın da hayatının kurtulmasına vesile olur. Uçarı bir delikanlı olan Pyotr aşkından ötürü hayatını tehlikeye atar. Ancak ufacık bir iyilikle muamelede bulunmak onu düşmanlarına karşı her daim ayakta tutmuştur. Kitabın en önemli mesajı bu olabilir: 'İyilik yap.' Eeee ne demişler: 'İyilik iyidir.'
***
Bazen isyan, bazen aşk arka planda kalıp bir diğerini öne çıkarıyor. Tadı damağımda kaldı. Çok nazik bir eser. Sanki okumayı bırakınca kırılacakmış gibi hissettim. Bir günde bitti. Hemen de bitebilirdi ancak güne yaydım, zira dediğim gibi çok tatlıydı hemen biterse lezzet alamam korkusu hâkimdi. Dili olabildiğince sade, anlaşılır.
***
Puşkin'in sansür korkusundan ötürü kitabı istediği gibi tamamlayamadığını kitabın en sonundaki ekten anlıyoruz. Yazdığı bir bölümü kitabına alamamış.
***
Kitap bitince iki cümle döküldü dilimden... 'Ahhh aşk, ne onurlu bir mücadelesin!' 'Klasik Rus edebiyatı iyi ki varsın!'