Zaman ve Başka
Emmanuel LevinasSözler ve Alıntılar
neden ibarettir yalnızlığın keskinliği? asla bir başımıza varolmadığımızı söylemek harcıalem bir şeydir. ilişkide olduğumuz varlıklar ve şeylerle kuşatılmış haldeyiz. görerek, dokunarak, duygudaşlık ve birlikte çalışma yoluyla başka olanlarla beraberiz. tüm bu ilişkiler geçişlidir: bir nesneye dokunurum, başka olanı görürüm. ama ben başka değilimdir. ben yapayalnızımdır. demek ki kesinlikle geçişli olmaya ögeyi oluşturan, yönelimsellikten uzak, ilişkisiz olan şey bendeki varlıktır, varolduğum olgusu, varolmamdır. varolma dışında her şey mübadele edilebilir varlıklar arasında. bu anlamda olmak, varolma yoluyla tecrit olmaktır. ben, ben olmaklığımla bir monad'ım. varolmam dolayısıyladır ki kapısız ve penceresizim, yoksa bendeki iletişim kurulamaz herhangi bir içerik dolayısıyla değil. eğer varolma iletilemez bir şeyse, bunun nedeni onun bendeki en özel şey olan şu varlığımda kökleşmiş olmasıdır. öyle ki bilgimdeki, kendimi ifade araçlarımdaki tüm genişleme, şu en ala ilişki olan varolmayla ilişkim üzerinde hiçbir etki yapmaz.
Sayfa 62Kitabı okudu
Sunuş
"Varolan varoluşunun hâkimi olduğu için özgürdür, fakat bedenli ve maddesel bir varlık olduğu için kendi kendiyle ilgilenmeye mahkumdur ve kendisine çakılıdır."
Sayfa 23 - Fol KitapKitabı okudu
"Eros, ne bir mücadele ne bir kaynaşım ne de bir bilgidir. Onun ilişkiler arasındaki istisnai yerini teslim etmek gerekir. O, başkalıkla, gizemle ilişkidir. (...) İmkân dahilindeki her şeyin imkânsız olduğu yerde, artık muktedir olunamayan yerde, özne yine de eros itibariyla öznedir hâlâ. Aşk bir imkân değildir, bizim inisiyatifimize bağlı değildir, nedensizdir, bizi istila eder ve yaralar; ve yine de 'ben' onda hayatta kalır.
....
Bize erosta sağlanan aracısız yüz yüzeliktir. Erosta, başka'nın yakınlığında mesafe bütünüyle korunur. Hem bu yakınlıktan hem de bu ikilikten oluşur erosun hissiyatı."
s. 101- 106 / "Varolan, kendiliğinin başka tarafından ezilmesine izin vermeksizin başka ile ilişkiye girebilir mi?" sorusuna yanıtKitabı okudu
şimdi, maddesellik ve zaman
"Şimdi, geçmiş ve gelecek karşısında özgürlük olduğu halde, bir kendine zincirlenmişliktir. Şimdinin maddi karakteri, geçmişin şimdinin sırtında yük olması veya şimdinin kendi geleceğinden endişelenmesi olgusunda değil, şimdi olarak şimdide bulunur. Şimdi, sonsuz varolmanın dokumasını yırtmıştır. Tarihi göz ardı eder, şu andan başlar. Buna rağmen veya bu sebeple kendine angaje olur ve maddeselliğe dönüşür. (...)
Ben bir tin gibi, bir gülümseyiş gibi veya esen bir rüzgâr gibi var değilim, ben sorumluluktan muaf değilim. Varlığım bir sahip olma ile ikizleşir: Ben kendimle tıka basa doluyumdur. Maddi varoluş budur işte. Sonuç olarak maddesellik öznenin ortaya çıkışına -zorunlu olarak- eşlik eder. (...) Demek ki Ben'in özgürlüğü ile maddeselliği birlikte bulunur: Anonim varolmada bir varolanın ortaya çıkışı olgusundan kaynaklanan ilk özgürlüğün bedeli kendisine çakılmış bir ben'in kesinliğidir tam olarak.
Yalnızlığın trajikliğini oluşturan şey varolanın bu kesinliği, maddeselliktir. Yalnızlık, başkasından yoksun olma dolayısıyla trajik değildir, özdeşliğinin tutsaklığında kapatılmış olduğu, madde olduğu için trajiktir. Maddenin zincirlemesini kırmak, hipostazın kesinliğini kırmaktır. Zamanda olmaktır bu. Yalnızlık bir zaman yokluğudur."
s. 73 - 74 / Hipostaz: (Levinas'ta) varolanın varoluştan ayrışması, varolmasını üstlenmesi (çev.)Kitabı okudu
Varlık boş bir mefhum değildir, kendine özgü bir diyalektiğe sahiptir ve yalnızlık veya birliktelik (collectivite) gibi mefhumlar bu diyalektiğin belli bir uğrağında belirir. Yalnızlık veya birliktelik sadece psikolojinin mefhumları değildir. Tıpkı başkasına duyulabilen ihtiyaç veya bu ihtiyacın içerdiği, başkasına ilişkin bir önbilme, önsezi veyahut da öngörü mefhumları gibi.
gündelik yaşam ve selamet
"Yalnızlık ve maddesellik birbirine refakat eder. Yalnızlık ... maddenin rahat bırakmadığı gündelik varoluşun, denebilirse, refakatçisidir. Ve maddi kaygılar hipostazın kendisinden kaynaklandıkları ve varolan olarak özgürlüğümüzün olayının ta kendisini ifade ettikleri ölçüde, gündelik yaşam, ... bizim yalnızlığımızdan sudur eder ve yalnızlığımızın bizzat gerçekleşmesini ve onun derin mutsuzluğuna bir yanıt vermenin sonsuzca vahim teşebbüsünü oluşturur. Gündelik yaşam selametle bir uğraşmadır."
Sayfa 75 - Yalnızlık: öznenin varolmaktan kaynaklı zorunlu tekilliği / Maddesellik: varolanın kendiyle meşgul olma zorunluluğu / Hipostaz: (Levinas'ta) varolanın varoluştan ayrışması, varolmasını üstlenmesiKitabı okudu