İNSAN!
Başarılı bir kitap. En başından beri insanoğlunun ne maceralardan geçtiğini (veya geçmiş olabileceğini) anlatıyor. Eldeki bilgilere göre tabi. Çarpıcı tespitler var. Hem batılılar ile ilgili hem de doğulularla ilgili olumsuz eleştiriler de var. Batılıların da geçmişte ne kadar "barbar" olduğu açıkça anlatılmış. Komünizm nasıl gelmiş geçmiş, kapitalizm ne demek, hepsi var. İcatlar, savaşlar, hastalıklar, dinler... objektif şekilde verilmiş.
Tarihte çok önemli rol üstlenmiş olmalarına rağmen, Türklerden yeterince söz edilmemiş. Cümle içinde kullanılmış bazı yerlerde mecburen.
Çok bilgi var. Tavsiye ederim.
Karl Marx’ın damadı Paul Lafargue’den kapitalizm eleştirisi...
Kitap kapitalizmi sert bir şekilde eleştiriyor. Tembellik Hakkı denirken de yatmak değil “işçinin dinlenme” hakkı kastedilmekte. Kitapta anlatılanlara bakıldığında çalışma saatlerinin son derece acımasız boyutlara ulaştığından bahsedilmekte. İnsan haklarını (!) ilan eden Fransa’da 16 saate kadar, diğer yerlerde 12-14 saat arası değişebilmekte. Bunların içinde çocuklar, kadınlar da dahil. Kitap yer yer sayısal verilere yer vererek eleştirisini güçlendiriyor. Esiri olduğumuzu ve kapitalizme boyun eğdiğimizden yakınıyor bir nevi.
Son olarak da Paul Lafargue eşini de ikna ederek 70 yaşında birlikte intihar etmişlerdir.
Bıraktığı notta şöyle yazmıştı:
“Varoluşun zevklerini ve hazlarını birer birer elimden alacak ve de beni akli ve fiziki güçlerimden yoksunlaştıracak acımasız yaşlılığın yaşamsal enerjimi felce uğratmasından, böylece bizzat kendim ve diğerleri için bir yük yaratmasından önce, bedenen ve aklen sağlıklı olarak yaşamıma son veriyorum. Yıllardır kendi kendime yetmiş yaşımı aşmama sözü vermiş, böylece yaşamdan ayrılmamın yolunu tespit etmiş ve bu kararımı gerçekleştirme biçimini yani deri altına yapılacak bir siyanür şırıngasını da hazırlamıştım. Kırk beş yıldır kendimi adadığım davanın yakın bir gelecekte zafere ulaşacağına dair kesin bir inançla ölüyorum. Yaşasın komünizm! Yaşasın Uluslararası Sosyalizm!”
21. YÜZYIL İÇİN 18.YÜZYILDAN BİR DERS
1- Mihail Bulgakov’un okuduğum ilk eseri.. Kitabın arka kapağında bahsedildiği üzere kendisinin Gogol vari bir üslubu var.. Fakat Gogol’dan daha keskin ve edebi olarak daha zayıf bir kalemi olduğunu düşünüyorum..
2- Kitapta işinin ehli bir bir profesör insana ait hipofiz bezini bir sokak köpeğine ekliyor.. İsmi Şarik olan köpeğimiz Şarikov
Orwell'ın iki yılda yazdığı ve 1948 yılında yayımlanan bu eserinde, baskıcı, özgürlüğü kısıtlayan, topluma egemen olan totaliter yönetim anlayışı eleştiriliyor. Birçok ütopya eserinde olduğu gibi düşünce ve görüşler geleceğe yönelik kurgulanıyor. Orwell bu düşünce ve görüşleri, eseri yazmayı bitirdiği 1948 yılının son iki rakamını değiştirerek
Bir nükleer reaktörde elektrik nasıl üretilir? Önce çekirdekte ısı üretilir, çekirdeğe devamlı olarak soğuk su akışı sağlanır, çekirdeğin ısısı suyu buharlaştırır, buhar türbini döndürür ve elektrik üretilir. Aslında bu kadar kolay ve zararsız gözüken bir şey nasıl olur da uluslararası bir felakete yol açabilir?
Yapılması planlanan elektrik
Bu kitabı nedense George Orwell'in Hayvan Çiftliği'ne benzettim. Komünizm, yanan bir ateş... Ve bu ateşi beslemek için yanan odunlar, hayvanlar ve insanlar... Ne ki bir tek çobanın dahi birçok şeyde kilit rol oynadığı bu sistemde yöneticiler çoğunlukla beceriksiz, gözü yükseklerde, halktan ayrı, apayrı yaşıyorlar. Halksa eziyet üstüne eziyet çekmekte.
İşte böyle bir ortamda tanıyoruz biz Tanabay'ı. Kanına kadar komünist, sözünü dobra ve dosdoğru söyleyen, savaşta canı çıkarcasına savaşmış, emekçi bir adamdır Tanabay. Tıpkı yetiştirdiği meşhur yorga at Gülsarı gibi. Kitap boyunca hem Gülsarı'nın, hem Tanabay'ın başından geçen maceraları, acıları, zorlukları okuruz. Okumaya devam ederiz de elimizden hiçbir şey gelmez. Özellikle kuzuların ve koyunların öldüğü sahnede içiniz parçalanır.
Aytmatov'u yine komünizme ateş püskürürken buldum. Yine Kırgız halk hikayelerinden biri kitabın arasına katıştırılmıştı. Kitabın ilk başlarında biraz sıkılsam da sonradan müthiş derecede açıldı. Oldukça da iyi bir biçimde bitti. Ne zaman böyle birilerinin ömürlerinin geçtiğini, ömürlerin boş yere harcandığını anlatan öyküler okusam hüzünleniyorum. Ömür dediğin bir kere yaşanılıyor. Ve insan mutlu olmalı. Kim bilir ne zordur Tanabay gibi bir ömür boyunca eziyet çekmek...
Keyifli okumalar...
