e
Erzurum
Erzurum, Asya Türkiye'sinin en önemli şehri olarak kabul ediliyor. Nüfusunun yüz bini bulduğu söylense de bunun abartılmış bir sayı olduğunu düşünüyorum. Buradaki evler taştan inşa edilmiş. Damları çimlerle kaplı. Yüksekten bakınca, tüm bunlar şehri çok tuhaf hâle getiriyor.
Sayfa 53 - Kapra Yayıncılık
Hasankale, Erzurum'un anahtarı gibi. Şehir, tepesinde bir kale bulunan kayalıklara kurulmuş. Burada yüz kadar Ermeni aile yaşıyor. Ordugâhımız kalenin önündeki geniş bir düzlüğe yerleşti. Burada, Hasankale kaplıcasını ziyaret ettim. Demir ve kükürt mineralli maden suyu bulunduran, taştan, yuvarlak şekilli bir yapıydı burası.
Sayfa 49 - Kapra Yayıncılık
Şundan daha manasız bir söz duymadım: "Asya ihtişamı". Bu söz muhtemelen Haçlı Seferleri sırasında; yoksul Şövalyeler, gösterişsiz kale duvarlarını ve meşe odunundan yapılma sandalyelerini bırakıp ilk defa Doğu'nun kırmızı divanlarını, kabzaları rengarenk taşlarla süslenmiş hançerlerini, çeşitli renk ve desenlerdeki halılarını gördüklerinde doğmuştur. Günümüzdeyse Asya'nın ancak yoksulluğundan ve ilkelliğinden bahsedilebilir. Artık ihtişam Avrupa'nın meziyeti kabul ediliyor. Pskov'daki küçük bir köyde bulabileceğiniz en basit malı, Erzurum'da tonlarca para harcasanız da satın alamazsınız.
Sayfa 54 - Kapra Yayıncılık
Avrupa ve Doğu arasındaki ana ticaret yolu Erzurum'dan geçiyor. Yine de şehirde çok az mal satılıyor. Ticareti yapılan mallar burada sergilenmiyor. Tournefort'un da yazdığı gibi, Erzurum'da hasta olan biri bir kaşık bile olsa ravent bulamadığı için ölebilir. Ancak aslında şehirde çuval çuval ravent bulunur.
Sayfa 53 - Kapra Yayıncılık
-Erzurum-
Şüphesiz Çifte Minare, Sivas'ta ve daha aşağıdaki kardeşleriyle birlikte bir şaheserdir. Üslup, taş yontuculu, abidevi duruş bakımından kendi nev'inin en güzel eserlerindendir.
Sayfa 49 - Dergah Yayınları
Belki de bu kapalı kış aylarının beslediği sohbet yüzünden hemen her Erzurumlu biraz nükteci, biraz hicivcidir
Sayfa 40 - Dergah Yayınları