e
Etnomüzikoloji
0 üyeTakip
Türkülerin derlenmesi Osmanlı dönemine kadar gider. Dârülelhan belki de en kapsamlı türkü derleme çalışmalarına ev sahipliği yapmıştır. Cumhuriyet ile birlikte derleme çalışmalarına daha da önem ve özen gösterilmiştir. 1920'li, 30'lu yıllarda daha anketlerle, saha gezileriyle, mahalli sanatçıların İstanbul'da kayda alınmasıyla geniş bir repertuvara erişilmiş, halkın türküleri bazen Dârülelhan sanatçılarıyla, bazen mahalli sanatçıların söyleyiş biçimleriyle kayda geçirilmiştir. İşte onlardan biri Can Yakan Süleyman, bir Arapkir türküsü olan Suyu Saldım Kamışa (Gürcü Kızı) türküsüyle, çok eski ve yorgun bir kayıtta bizlerle...
Teşekkürler, TRT Türkü, Süleyman Şenel ve Celal Volkan Kaya...
Can Yakan Süleyman:
youtu.be/TrdII3Cfot4?fea...
"Suyu da saldım da kamışa
Su da ne yapsın yanmışa
Mevla'm sabırlar versin
Yarinden de ayrılmışa
Gelin gelin de Gürcü müsün
Gürcü de değil burcu musun
Sen o çocuğun da harcı mısın
Elinizden de elinizden
Kurtulaydım da dilinizden
Susasam da sular içmem
Has bahçede gölünüzden"
Etnomüzikoloji
Sabah sabah Bursalı Deli Vahit'le başlayan yöresel müzik yolculuğumuz, Isparta İncesulu Delbekçi ablalarla ilerledi, Denizli'den Gizli düdüklü Hayri Dev'in Teke Zortlatmasıyla devam etti ve son olarak da Manisa Gördesli kadınların çanak havalarıyla bitişe geldi ve son olarak Kütahya Simavlı kadınların kaşık havasıyla bitti.
Bazı türkülerle, birçok farklı yörede karşılaşırız. Bazılarının ya ritmi aynı, sözleri farklı; bazılarının ya ritmi farklı, sözleri aynı ya da hem ritmi hem sözleri aynı olanlarıyla farklı yörelerde karşılaşırız. Örneğin, aşağıdaki türkü, bazı kaynaklarda Kırım; Türkülerle Türkiye derlemesinde Muğla adına kayıtlanmıştır. Hatta türkü, bazı kaynaklara göre, aynı ritim ve sözleriyle Osman Pehlivan'dan (Rumeli) derlemiştir. Aynı türkü, bazı sözlerinin değişmiş haliyle TRT repertuvarında Manisa adına kayıtlıdır; hatta yine aynı ritmi ve bazı sözlerinin değişmiş haliyle Balıkesir, Kütahya barana/yaren gecelerinde söylenir olduğu bilinir. Burada paylaştığım Kırım/Muğla/Rumeli varyantı:
Demirciler demir döver,
Tunç olur, tunç olur.
Sevip te, sayıp ayrılması
Güç olur, ah, aman, aman, güç olur.
Sevip te, sayıp ayrılması
Güç olur, ah, aman, aman, güç olur.
Sen gidersen benim halim
Ne olur, ne olur?
Bülbül kuştan cilveli yardan
Ayırılmam, ah, aman, aman, ayırılmam.
Ayırılıp ta, yat yerlerde
Horlanmam, ah, aman, aman, horlanmam.
Abdal geleneğinden Muharrem Ertaş, Neşet Ertaş, Çekiç Ali ile birlikte anılan Kırıkkale Keskin'li Hacı Taşan'ın en sevdiğim türkülerinden...
youtu.be/vqCe5eSZ3B0
"Yüce dağ başına yağan kar idim
Yağdı yağmur güneş vurdu eridim
Evvel yarin sevdiği de ben idim
Şimdi uzaklardan bakan ben oldum
Yüce dağ başında yatmış uyumuş
Ela gözlerini uyku bürümüş
Evvel güçcüğüdü şimdi büyümüş
Şimdi uzaklardan bakan ben oldum"
Gülşen Kutlu
youtu.be/LeIzmAUs-4A