o
Ozanlar
Yunus Emre
13. yüzyılda yaşamıştır. Yaşamı efsane olmuştur. Mezarı Anadolu’nun birçok yerindedir. Birçok il ona sahip çıkar. Taptuk Emre’nin dergâhında kırk yıl çalışmış, pişmiştir. Şiirimizin büyük ermişidir.
Kaygusuz Abdal
15. yüzyılda yaşadığı biliniyor. Alaiye Beyinin oğludur. Bir gün ava çıkar, bir geyik vurur. Geyik yaralı kaçar. Genç Bey oğlu yaralı, böğrüne de ok saplı geyiği izler, geyik varır Abdal Musa tekkesine girer. Delikanlı geyiğini ister. Abdal Musa dışarıya çıkar, böğrüne saplı oku alır, ona verir. Bunu gören Bey oğlu Gaybi, Abdal Musa’ya inanır iman eder, tekkeye girer. Kaygusuz Abdal olur, şiirler söyler. “Budalanâme” adlı düzyazısı ünlüdür.
Pir Sultan Abdal
16. yüzyılın sonlarında yaşamıştır. Onun da hayatı efsane olmuştur. İçinde Şah adlı üç şiir söylemeyip, tam tersi her beytinde Şah adı geçen üç şiir söylediği için taliplerinden Osmanlı paşası Hıdır Paşaca Sivas’ta astırılmıştır. Anadolu şiirinin birçok büyük adından biridir.
Şah Hatayi
İran’ın Türkmen asıllı şahıdır. 1486 yılında doğmuştur. Yavuz Sultan Selim’le savaşmış, savaşta ona yenilmiştir. Yedi büyük Alevi şairinden birisidir. Anadolu şiirinin büyük ermişlerinden sayılır.
Karacaoğlan
Çukurovalı büyük Türkmen şairidir. 16. yüzyılda yaşadığı sanılıyor. Yaşamı hakkında hemen hemen hiçbir şey bilmiyoruz. Cönklere çok az geçen şiirleri halkın dilinden derlenmiştir. Yaşamı hakkında birçok halk hikâyesi vardır, bir kısmı ya da bir çoğu derlenmemiştir.
Köroğlu
Şimdiye kadar 17 kolu derlenmiş büyük Köroğlu hikâyesinin kahramanıdır. Hikâyede büyük bir kahraman olduğu kadar da usta bir şairdir. 1579 ve 1581 yıllarında yakalanması için padişahça Anadolu Beylerbeyine hükümler yazıldığı biliniyor. Yalnız bunun bizim destan kahramanı Köroğlu olup olmadığı kesin değil. Köroğlu Azerbaycan’da, Türkmenistan’da, Özbekistan’da da geniş halk yığınlarınca Anadolu’daki kadar biliniyor. Köroğlu’nun 17 koluna daha bir sürü kollar eklenecektir. Yeni yeni araştırmalar bunu gösteriyor.